فرارو- در حالی که کشور‌های منطقه درگیر بحران شیوع کرونا هستند، آمریکا از این بحران استفاده کرده و تحرکات گسترده سیاسی و نظامی در عراق انجام داده است؛ تحرکاتی که به رغم تنوع آنها، هدف اصلی همه آنها مقابله با نفوذ ایران در این کشور است.
به گزارش فرارو، هفته گذشته نیروهای آمریکایی در اقدامی که موجب موجی از گمانه زنی‌ها شد، چندین پایگاه نظامی در عراق، از جمله پایگاههای القائم و القیاره را تخلیه کردند و آنها را به نیروهای نظامی عراف تحویل دادند. خروج نیروهای آمریکایی از برخی پایگاه‌ها در شرایطی اتفاق افتاد که ویروس جدید کرونا، معروف به کووید-۱۹، در عراق در حال انتشار است. از این رو، عقب نشینی نیروهای آمریکایی، اقدامی برای حفظ سلامت نیروها قلمداد شد.
مایلز کاگینز، سخنگوی ائتلاف بیم المللی ضدداعش، در توئیتی نوشت: «فرماندهی نیروهای ائتلاف بین المللی مقر‌های این ائتلاف در پایگاههای عراق را به وزارت دفاع {عراق} تحویل می‌دهد و صد‌ها سرباز و مستشار نظامی، موقتاً برای حفظ سلامتی خود از ویروس کرونا عراق را ترک می‌کنند.»
با این حال، برخی منابع نظامی عراقی و خارجی به خبرگزاری آمریکایی آسوشیتدپرس گفته اند که خروج نیروهای آمریکایی از برخی پایگاه‌ها مثل القائم، از اواخر سال گذشته در تدارک بود، و در واقع ارتباطی با کرونا ندارد. همچنین، روزنامه لبنانی الاخبار به نقل از منابع امنیتی مدعی شد که خروج نیروهای آمریکایی از حداقل شش پایگاه، به معنی عقب نشینی این نیروها به خارج عراق نیست بلکه آمریکایی‌ها نیروهای خود را از پایگاههای ناامن، خارج و به پایگاههای امن دیگری در استان الانبار و کردستان عراق منتقل می‌کنند. به عبارت دیگر، آمریکایی‌ها می‌خواهند نیروهای خود را از برخی پایگاه‌ها که در برابر حملات امن نیستند خارج کنند و به مناطق امن‌تری ببرند. از این رو، تحرکات اخیر نیروهای آمریکایی در عراق، در واقع نوعی بازاستقرار است که ظاهرا هدف اصلی آن آماده شدن برای یک دوره پرتنش دیگر در عراق است.
بیشتر بخوانید:
روزنامه نیویورک تایمز، روز جمعه طی گزارشی اختصاصی از ماهیت این دوره، پرده برداشت. به گفته این روزنامه، پنتاگون به فرماندهان نظامی دستور داده که طرحی برای نابودی یک گروه شبه نظامی نزدیک به ایران – گردان‌های حزب الله عراق- تدوین کنند. برخی مقامات آمریکایی نظیر مایک پمپئو، وزیر امور خارجه، و رابرت اوبراین، مشاور امنیت ملی، از این طرح حمایت کرده و به دلیل مشغول شدن مقامات ایران به مدیریت بحران کرونا، فرصت را برای حمله به نیروهای نزدیک به آن مناسب می‌بینند. هر چند که برخی مقامات نظامی آمریکا، نسبت به اجرا شدن این طرح هشدار داده و گفته اند که چنین طرحی ممکن است به جنگ با ایران ختم شود.
به موازات این تحرکات نظامی، آمریکا اقدامات دیگری انجام داده که از حساس شدن اوضاع در عراق خبر می‌دهند. سفارت آمریکا در بغداد، با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که وزارت خارجه این کشور، دستور ترک کارمندان خود از بغداد و اربیل را صادر کرده است. سفارت آمریکا همچنین از شهروندان آمریکا خواست که در سریعترین زمان ممکن عراق را ترک کنند. شرایط امنیتی و تدابیر مرتبط با کرونا، به عنوان دو دلیل خروج کارمندان آمریکایی از عراق ذکر شده اند.
اخیرا حتی گزارش هایی درباره احتمال کودتای آمریکایی در عراق منتشر شده است.
ورای اقدامات آمریکا
علاوه بر این، آمریکا روز پنج شنبه گذشته، ۱۵ فرد و پنج نهاد در ایران و عراق را تحریم کرد. «گردان‌های حزب الله» و «عصائب اهل الحق» عراق از جمله این نهاد‌ها هستند که وارد فهرست سیاه شدند.
در ادامه سیاست اعمال فشار بر ایران و عراق، آمریکا معافیت تحریمی عراق برای استمرار واردات گاز از ایران از ۴۵ روز به ۳۰ کاهش داد. احمد العبادی، سخنگوی وزارت برق عراق، گفت: «از آنجایی که مدت ۴۵ روزه در آستانه اتمام بود و نیز به علت شرایطی که عراق با آن دست به گریبان است از جمله بحران کرونا و بودجه اضطراری و دیگر عواملی که مانع از اجرای طرح تامین سوخت از سوی وزارتخانه نفت و برق شد، طرف امریکایی معافیت عراق از واردات گاز ایران را به مدت ۳۰ روز تمدید کرد.»
یک منبع آگاه در دولت عراق، به خبرگزاری فرانسه گفته است که این آخرین تمدید است.
تحرکات آمریکا در عراق، که از برخی جهات مشکوک به نظر می‌رسند، مایه نگرانی برخی محافل سیاسی عراق شده است. آمریکا در حالی کارکنان خود را از عراق خارج کرد که این کشور هنوز شاهد شیوع گسترده کرونا نشده بود. گذشته از این، آمریکا تعداد دیپلمات‌های خود را در کشور‌های دیگر که شدیدا گرفتار کرونا شده اند –مانند ایتالیا و اسپانیا- کاهش نداده است.
در رابطه با این اقدامات آمریکا دو گمانه مطرح شده است. گمانه نخست این است که آمریکا با تشدید تحرکات خود در عراق، در پی تقویت شانس عدنان زرفی در تشکیل کابینه است. زرفی، که مامور شدن وی به تشکیل دولت، انتقادات تندی را از سوی برخی گروه‌های سیاسی نزدیک به حشدالشعبی در پی داشته است، به عنوان چهره نزدیک به آمریکا شناخته می‌شود. خاصه آنکه وی تابیعت آمریکایی دارد و زمانی به عنوان مترجم با نیروهای آمریکایی در عراق همکاری می‌کرد. خبرگزاری عراقی میدل ایست نیوز در همین رابطه نوشت: «ایالات متحده با این اقدام {تخلیه نیروها} می‌خواهد به نوعی به طرف‌ها و گروه‌های سیاسی هشدار دهد در صورتی که به نخست وزیری زرفی – که این روز‌ها به شدت محل اختلاف گروه‌های سیاسی است – تن ندهید، باید منتظر اقدامات دیگر آمریکا باشید.»
اما گمانه دیگر این است که آمریکا می‌خواهد دور جدیدی از تنش زایی علیه گروه‌های نزدیک به ایران را شروع کند. گزارش نیویورک تایمز درباره طرح پنتاگون برای نابود کردن گردان‌های حزب الله و همچنین بازاستقرار گسترده نیروهای آمریکایی در عراق، این گمانه را تایید می‌کنند.
این احتمال نیز وجود دارد که آمریکا یک سیاست چند بعدی را در عراق دنبال می‌کند. به این معنا که هم تلاش می‌کند نیروهای نزدیک به ایران را از طریق حملات مرگبار تضعیف کند و هم طبقه سیاسی را برای پذیرش نخست وزیری زرفی تحت فشار قرار دهد. به هر حال، هنوز معلوم نیست که آمریکایی‌ها در عراق دقیقا دنبال چه چیزی هستند، اما تحرکات اخیر آنها در این کشور به وضوح نشان می‌دهد که سیاست جدیدی را در عراق دنبال می‌کنند که بحران کرونا ممکن است اجرای آن تسریع کند.