دکتر سید محمد جزایری اظهار داشت: ماه گذشته هم جلسهای در این مورد با حضور برخی مسوولان اجرایی و اساتید ویروس شناس کشور برگزار شد. در این جلسات به این نتیجه رسیدیم که امکان دستکاری ژنتیکی ویروس بالقوه وجود دارد، اما اثبات دستکاری کار بسیار سختی است. حتی اگر ویروس کرونا بر اثر دستکاری ژنتیکی باشد، اثبات علمی آن به راحتی امکان پذیر نیست.
وی در گفتگو با ایرنا افزود: تئوری دستکاری ژنتیکی در مورد این ویروس در دنیا وجود دارد و بسیاری از مردم و سیاستمداران بر این باور هستند، اما هنوز از نظر علمی این موضوع اثبات نشده است.
رییس شبکه بیماریهای ویروسی ایران با طرح این سوال که آیا میتوان با دستکاری ژنتیکی ویروس از آن به عنوان سلاح بیولوژیک استفاده کرد، گفت: این موضوع مسلم است و از بسیاری ویروسها میتوان در این جهت استفاده کرد.
جزایری با اشاره به اینکه ویروسها استعداد تغییرات ژنتیکی را دارند، افزود: ویروس کرونا از نوع ویروسهای RNA دار هستند و این نوع ویروس دارای ویژگیهایی است که جهش خیلی زیاد از جمله ویژگیهای آن است.
تغییر ژنتیکی ویروس برای شناخته نشدن
وی ادامه داد: گاهی اوقات ویروس برای شناخته نشدن توسط سیستم ایمنی بدن، تغییر ژنتیکی میدهند. با این عمل، بهرغم حضور ویروس در بدن فرد، سیستم ایمنی بدن آن را نمیشناسد یا اینکه به صورت خطر بالفعل آن را جدی نمیگیرد. به این پدیده "فرار از ایمنی" میگویند. نوع دیگر این فرار، تغییر ژنتیکی برخی ویروسها مانند آنفلوآنزا است که از فشار ناشی از واکسن مبادرت به تغییرات جهشی کرده و بهرغم دریافت واکسن، بیماری رخ میدهد. به این پدیده "فرار از واکسن" اطلاق میشود.
وی ادامه داد: در ۲ سال اخیر بین ۱۵ تا ۳۵ درصد مبتلایان آنفلوآنزا در دنیا قبلا واکسن دریافت کرده بوده اند، اما ویروس تغییر ژنتیکی داده و آنتی بادی واکسن نتوانسته ویروس جدید را شناسایی کند. در واقع مقاومت دارویی و کم اثر شدن واکسن در نتیجه جهشهای ویروسی رخ میدهد.
چه کسانی در معرض خطر جدی هستند
رییس شبکه بیماریهای ویروسی ایران، با طرح این سوال که چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند، گفت: به احتمال زیاد افراد مبتلا به بیماری زمینه ای، افراد مسن، بیماران قلبی و عروقی و دیابتیها از جمله کسانی هستند، که بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.
کرونا دشمن انترفرون است
جزایری با اشاره به اینکه در بدن مواد شیمیایی به نام انترفرونها وجود دارند که به عنوان یکی از بازوهای سیستم ایمنی ذاتی بدن بوده و علیه ویروس کرونا وارد عمل میشوند، اظهار داشت: این ماده شیمیایی ویروس را شناسایی و از بین میبرد. کرونا از معدود ویروسهایی است که دشمن انترفرون بوده و این ویروس تعدادی پروتئین دارد که ضد انترفرون است.
رییس شبکه بیماریهای ویروسی ایران افزود: وقتی انترفرون تخریب میشود و نمیتواند کار خود را خوب انجام دهد، ویروس کرونا شروع به تکثیر در بدن میکند.
وی با اشاره به اینکه سیستم ایمنی بدن شامل ۲ نوع ذاتی و اکتسابی است، گفت: وقتی یک عامل وارد بدن میشود، نوع ذاتی سیستم ایمنی بدن در ابتدا به صورت عمومی کارهایی علیه این مهاجم انجام میدهد.
جزایری با اشاره به اینکه سیستم ایمنی بدن به صورت جامع علیه ویروسها عمل میکند، افزود: پس از گذشت چند روز نوع اکتسابی سیستم ایمنی بدن وارد میدان شده و به صورت حرفه ایتر وارد عمل میشود.
وی با اشاره به اینکه هر دو نوع سیستم ایمنی بدن مهم هستند، گفت: تجربه نشان داده هر کدام از این بازوهای ایمنی بدن به دلایلی مانند اختلال ژنتیکی، استعمال دخانیات یا مصرف الکل، اگر ضعیف عمل کنند فرد دچار بیماری میشود.
دوره کمون کرونا تا ۱۴ روز است
رییس شبکه بیماری ویروسی ایران با اشاره به اینکه دوره کمون این بیماری قدری طولانی است، گفت: دوره کمون در آنفلوآنزا یک تا چهار روز است، بقیه عفونتهای تنفسی هم تقریبا در همین حد است، اما در مورد کرونا ممکن است ۱۱ تا ۱۴ روز طول بکشد.
جزایری اظهار داشت: افراد مبتلا در این دوره میتوانند ناقل بیماری باشند و در صورت تماس با دیگران، بیماری سریع منتشر میشود.
وی افزود: ویروسها برای ورود به بدن انسان نیاز به واسط یا گیرنده دارند. سلولها غشاهای کاملا بسته دارند و راه ورود به آنها بسیار پیچیده است و ویروس با انتخاب گیرنده مناسب، وارد سلول میشود. ویروس کرونا گیرندهای به نام ACE ۲ دارد. این گیرندهها در سلولهای پوشش ریه وجود دارند.
مردان بیشتر از زنان و کودکان در معرض ابتلا هستند
به گفته جزایری، یکی از عللی که کودکان و زنان کمتر به این بیماری مبتلا میشوند، بیان پایین ژن گیرنده ویروس در این دو گروه است و برای همین در مردان که بیان این ژن بالاتر است، تعداد مبتلایان بیشتر است.
وی با اشاره به اینکه برخی ویروسها مانند ایدز گیرندههای متنوعی دارند، گفت: ویروس ایدز به همین دلیل به سرعت گسترش پیدا میکنند. وقتی ویروس ایدز وارد بدن میشود، قابلیت ایجاد عفونت در بسیاری از سلولهای بدن را دارد.
جزایری ادامه داد: برخی ویروسها مانند هپاتیت فقط یک عضو مانند کبد را درگیر میکند، اما ویروس کرونا به دستگاههای ریه و گوارش آسیب میزند.
رییس شبکه بیماری ویروسی ایران ادامه داد: ۸۰ درصد مبتلایان به دلیل وجود سیستم ایمنی قوی، مداوا میشوند به عبارتی ۸۰ درصد افراد مبتلا به کرونا خود به خود، بهبودی پیدا میکنند. ۲۰ درصد دیگر دچار شدت بیماری از جمله نارسایی حاد تنفسی میشوند و حدود ۵/۲ درصد بیماران جان خود را از دست میدهند.
منشا ویروس کرونا چیست
وی در مورد منشا ویروس کرونا گفت: مطالعات بر مبنای شجره نامه ژنتیکی از سالها قبل رد پای چند ویروس از خانواده کرونا را در خفاشها شناسایی کرده و نتایج نشان داده که منشا این بیماری خفاش است.
جزایری ادامه داد: حیوانات پرجمعیت مانند خفاش فرصت خوبی برای میزبان واسط ویروس هستند، به این معنی که بسیاری از ویروسها به صورت مستقیم نمیتوانند انسانها را مبتلا کنند و نیازمند به میزبان واسط هستند.
وی گفت: بهترین حیوانات برای این منظور پرندگان و خفاشها هستند که در جمعیتهای میلیونی در محیطی نسبتا کوچک بسیار تنگاتنگ با هم زندگی و اختلاط دارند. به نظر میرسد طی روندی چند صد ساله این ویروس با بدن خفاش سازگاری داشته و سپس وارد بدن میزبانان واسطی مانند مار، گربه هیمالیایی، پانگولین یا ماهی شده و پس از مصرف خوراکی این جانوران توسط چینیها و ورود ویروس به بدن انسان، با ایجاد جهشهای خاصی در مناطق اتصال به گیرنده، سبب تسهیل این انتقال از حیوان به انسان و از انسان به انسان شده است.
رییس شبکه بیماریهای ویروسی ایران انتشار کرونا جدید را به سه مرحله تقسیم کرد و گفت: مرحله اول محدود به افرادی بود که در بازار خاصی در چین که حیوانات را به فروش میرسانند، تردد داشتند و از گوشت آلوده مصرف میکردند.
وی ادامه داد: مرحله دوم افرادی بودند که به صورت مستقیم با حیوانات آلوده تماس نداشتند، اما با انسانهای آلوده در ارتباط بودند و دچار بیماری شدند و در این مرحله بود که زنگ خطر به صدا درآمد و مرحله سوم همان مرحله بین المللی شدن بیماری است.
به گزارش ایرنا، ویروس کرونا که رسما کووید – ۱۹ نام دارد، نخستین بار در شهر ووهان چین شناسایی شد که تاکنون به بیش از ۱۰۰ کشور سرایت کرده و سازمان بهداشت جهانی را برآن داشته است تا وضعیت فوق العاده اعلام کند.
رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت روز گذشته ۲۴ اسفند اعلام کرد: تاکنون ۱۲ هزار و ۷۲۹ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده اند و ۶۱۱ نفر به علت ابتلا به این ویروس فوت کرده و چهار هزار و ۳۳۹ نفر نیز بهبود یافتهاند.