فرارو- فاطمه نورنژاد؛ به دنبال بحران اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا و جنگ تجاری آمریکا و چین، صنعت گوشی‌های همراه به دنبال راه حلی برای رهایی از این مشکلات است. حجم عظیمی از صنعت تلفن همراه در کشور چین متمرکز است و به دنبال بحران‌های اخیر این صنعت به شدت آسیب پذیر شده است به نحوی که ممکن است شاهد ضرر‌های مالی هنگفت در این بخش باشیم.
این در حالی است که خارج کردن این صنعت از چین نیز به علت هزینه‌های بالای آن، غیر ممکن به نظر می‌رسد و این جدای از آن است که مقصد بعدی نیز در آینده دچار چنین مشکلاتی نشود. در این شرایط شرکت‌های تولید کننده گوشی به فکر راه حلی برای رهایی از چنین وضعیتی هستند.
طوفان اقتصادی کرونا
در نتیجه قرنطینه شدن شهر‌ها توسط مقامات چینی با هدف تلاش برای کنترل این بیماری، بسیاری از کارخانه‌ها، فروشگاه‌ها و رستوران‌ها در سراسر این کشور تعطیل شده‌اند. از آنجایی که بسیاری از کالا‌ها و خدماتی که در جهان به مردم عرضه می‌شود، با قطعاتی که در چین تولید می‌شود تکمیل و عرضه می‌شوند، عملا با توقف فعالیت کارخانه‌ها در چین زنجیره تأمین و عرضه را در سرتاسر جهان مختل شده است.
سایمن مک‌آدام، اقتصاددان جهانی در شرکت کاپیتال اکانمیکس، می‌گوید: «فعلا، حدس ما در بهترین حالت این است که اختلال اقتصادی ناشی از ویروس کرونا در سه‌ماهه اول سال جاری، بیش از ۲۸۰ میلیارد دلار برای اقتصاد جهان هزینه خواهد داشت. اگر حدس ما درست باشد، به مفهوم آن است که از سال ۲۰۰۹ تا کنون، برای اولین بار تولید ناخالص داخلی جهان در سه‌ماهه اول امسال در مقایسه با سال گذشته هیچ رشدی نخواهد داشت».
در چنین شرایطی غول الکترونیکی «فاکس‌کان»، سازنده گوشی‌های آیفون اپل، بخشی از تولید خود را به ساخت ماسک‌های جراحی اختصاص داده است تا از کارگران خود در برابر ابتلا به بیماری محافظت کند و کارخانه‌های خود را باز نگه دارد. این شرکت تایوانی قصد دارد تا پایان ماه، روزانه ۲ میلیون ماسک تولید کند، و گفته است که پس از تأمین ماسک لازم برای کارکنان خود، عرضه این ماسک‌ها به بیرون را آغاز خواهد کرد.
در کنار این شرایط جنگ تجاری ایالات متحده و چین نیز بسیاری از تولید کنندگان معتبر جهان را که کارخانه‌های متعدد و کارگران بی شماری را در چین دارند دچار نگرانی کرده است. این جنگ اقتصادی بیش از هر چیز هزینه‌های تولید این شرکت‌های جهانی را افزایش داده و این به نوبه خود زنجیره تامین در سراسر جهان را دچار مشکل کرده است. در این میان صنعت گوشی‌های همراه به علت تمرکز در چین بیشترین تهدید را از این تحولات احساس می‌کند و به همین دلیل فعالان این عرصه به دنبال راه چاره‌ای برای رهایی از این بحران هستند.
تولد زودرس گوشی‌های آینده؟
همه ما حداقل برای یک بار هم که شده با شوک ناشی از گم کردن گوشی خود مواجه شده ایم. «گوشی من کجاست؟» آیا در صندلی عقب تاکسی جا گذاشته ام یا آن را در خانه فراموش کردم؟ همه این‌ها سوالاتی است که شاید همه ما تا کنون مجبور به استفاده از آن شده ایم.
بیش از یک دهه است که ما به یک وسیله فلزی و شیشه‌ای که برای زندگی ما محوری شده، وابستگی پیدا کرده ایم. قابلیت‌های این دستگاه که ترکیبی از ارتباطات، عکاسی، موسیقی، فیلم، اخبار، جستجوی وب و ده‌ها مورد به ظاهر ضروری دیگر است، آن را به ابزاری ضروری تبدیل کرده که همه جا با خود حمل می‌کنیم.
از زمان انقلابی که اپل در سال ۲۰۰۷ در گوشی‌های همراه ایجاد کرد و صفحه لمسی را به جهان معرفی کرد، گوشی‌های هوشمند تا کنون تغییر زیادی نکرده اند. در حقیقت، تنها نوآوری‌های صورت گرفته در گوشی‌های هوشمند، قابلیت‌هایی مانند صفحه‌های تاشو بود که در دهه ۲۰۱۰ عرضه شد.
اما در حال حاضر ممکن است جنگ تجاری ایالات متحده و چین و شیوع ویروس کرونا، شرایط لازم را برای سرعت بخشیدن به تغییر گوشی‌های هوشمند نسل جدید فراهم کند؛ چیزی که شما نیازی به حمل آن در همه جا ندارید چرا که اصلا دستگاهی در کار نخواهد بود.
در حال حاضر اعتماد شرکت‌های الکترونیک به زنجیره‌های تأمین خود در چین رو به کاهش است. این در حالی است که اگر معلوم شود که جابجایی کارخانه‌ها به ویتنام یا هند بسیار پرهزینه یا غیرممکن باشد، این شرکت‌ها ممکن است مجبور شوند خلاقیت بیشتر از خود نشان دهند. در چنین شرایطی است که گوشی‌های هوشمند فعلی ممکن است خیلی زود به گذشته بپیوندند.
بسیاری از فناوری‌های مورد نیاز گوشی‌های هوشمند ۲.۰ قبلاً اختراع شده اند. برای مثال فناوری ۵G به این معنی است که شما دیگر به حافظه‌های موجود احتیاج ندارید چرا که عکس، موسیقی و فیلم‌ها می‌توانند در فناوری ابری ذخیره شوند. نمایشگر‌های مجازی، جایگزین نمایشگر‌های فیزیکی می‌شوند و فناوری تشخیص گفتار یا کنترل ذهن، نیاز به صفحه‌های لمسی و ... را از بین می‌برد.
تراشه یا گوشی؟!
گوشی‌های هوشمند آینده می‌توانند از اتکا به مؤلفه‌های فیزیکی که به نوبه خود به خطوط مونتاژ در کارخانه‌ها احتیاج دارد، رهایی یابند. ما می‌توانیم یک تلفن را روی یک تراشه، که جز اصلی سیلیکون در تلفن‌های همراه امروزی است، ببینیم. یک تلفن تراشه‌ای به اندازه‌ای کوچک خواهد بود که به بدن وصل شود (به عنوان مثال همچون جواهرات) یا اگر جرات کنید می‌توان آن را در زیر پوست شما تعبیه کرد. این دستگاه‌ها نیازی به ساخته شدن در کارخانه‌های بزرگ ندارد و بالطبع نیازی نیز به ارتش کارگران در خطوط بی شمار مونتاژ نیست.
این تراشه‌ها را می‌توان به سادگی در کارگاه‌های کوچکی که در تایوان، ژاپن، کره جنوبی، سنگاپور و همچنین اروپا و آمریکا فعالیت دارند، ساخت. سازندگان چینی تراشه ها، اگر چه می‌توانند SoCهای پیچیده‌ای نیز تولید کنند، اما در حال حاضر از این فناوری عقب مانده اند. این که آیا اپل، سامسونگ یا هوآوی، می‌توانند در این عرصه نیز در صدر باقی بمانند، هنوز مشخص نیست، اما تاریخ فناوری نشان داده است که معمولا برندگان این عرصه، بدون سابقه بوده اند.
دو دهه پیش آتش سوزی در یک کارخانه میکروچیپ در شهر آلبوکرک ایالات متحده زنجیره‌ای از وقایع را به دنبال داشت که منجر به سقوط یک غول تلفن همراه شد. صدمات ناشی از آب و آتش به میلیون‌ها میکروچیپ فرکانس رادیویی ساخته شده توسط فیلیپس باعث ایجاد اختلال در زنجیره تامین اریکسون و نوکیا - تولیدکنندگان عمده تلفن‌های همراه در آن زمان- شد.
اریکسون پس از این بحران که خسارات‌های مالی بزرگی به همراه داشت، در نهایت از بازار تلفن‌های همراه خارج شد. نوکیا، اما مسیر متفاوتی طی کرد و بلافاصله پس از این حادثه به دنبال منابع جایگزین رفت، اما در نهایت صنعت گوشی‌های خود را به مایکروسافت فروخت.
یک دهه قبل از این آتش سوزی، صنعت ایالات متحده در بحران بود و سازندگان تراشه در ژاپن، کره و تایوان توانستند از همتایان آمریکایی خود پیشی بگیرند. بیشتر صنایع مربوطه آمریکا رو به تعطیلی نهاد و رهبری فناوری آمریکا در این مورد رو به افول رفت. با این همه با ظهور نوع جدیدی از سازندگان تراشه، صنعت ایالات متحده مجددا جایگاه خود را به دست آورد.
سازندگان تراشه‌های به اصطلاح fabless، مانند Nvidia و Qualcomm، هزینه‌های مربوط به تحقیق و توسعه خود را به طراحی محصولات تراشه اختصاص دهند، نه ساخت کارخانه‌های گران قیمت. تولید این تراشه نیز به کارخانه‌های تولیدی آسیایی مانند تایوان واگذار شد. این مدل جدید کسب و کار باعث شد تا انقلاب‌های فنی بزرگی در پردازنده‌های گرافیکی و تلفن بی سیم فراهم شود.
وقایع اخیر همچون جنگ تجاری آمریکا و چین و شیوع خطرناک ویروس کرونا نشان داد که چگونه ممکن است زنجیره‌های سنتی تامین به راحتی دچار اختلال شود. اما شاید همین اختلال‌ها باعث شود که ما ده‌ها سال منتظر عرضه گوشی‌های نسل آینده نمانیم چرا که تولید کنندگان اکنون دریافته اند که گوشی‌های فعلی کماکان نیازمند سیستم‌های سنتی و فیزیکی زنجیره تامین هستند که ناکارآمدی آن‌ها به اثبات رسیده است. پس تنها راه چاره سرعت بخشیدن به تولید گوشی‌های نسل آینده است که به علت تراشه‌ای بودن آن‌ها نیازی به کارخانه‌های تولیدی بزرگ و کارگران بی شمار ندارند. به نظر می‌رسد در آینده‌ای نه چندان دور، شوک قلبی ناشی از گم کردن گوشی همراه، تبدیل به خاطره‌ای مبهم برای انسان‌ها شود.