سال ۲۰۲۰ آغاز یک دهه جدید و پایان یک دهه دیگری است. یکی از بهترین راه‌ها برای نگاه به آینده این است که ابتدا گذشته را مرور کنیم، و امروزه برجسته‌ترین رقبای سیستم عامل اندروید و ios علی رغم تلاش‌های بسیار در طی این ۱۰ سال با شکست روبرو شدند. در این مطلب در این باره بیشتر توضیح خواهیم داد.
برخی از سیستم عامل‌های فهرست شده در این مطلب، راه را برای اندروید هموار کردند و همانطور که می‌دانید الهام بخش برخی از ویژگی‌های زبان طراحی این سیستم عامل بودند. برخی دیگر کمی دیر وارد عمل شدند و در نهایت دریافتند که ایجاد یک سیستم عامل رقابتی موبایل عملا کاری بسیار دشوار است. اگرچه بسیاری از رقبای اندرویدی دیگر در طول یک دهه بوجود آمدند خودی نشان دادند و از میان رفتند، که ما در این مطلب ظهور و سقوط تعدادی از بهترین و قابل توجه‌ترین‌ها را معرفی خواهیم کرد.
بلک بری ۱۰
بلک بری ۱۰ (BB۱۰) سال ۲۰۱۲ به عنوان جانشین سیستم عامل منسوخ شده Blackberry OS (BBOS) معرفی شد. چند ماه بعد روی گوشی‌های بلک بری Z۱۰ و Q۱۰ راه اندازی شد. چند ویژگی شگفت انگیز برای جذب مخاطبان خود داشت، مانند ناوبری حرکات بصری و هاب بلک بری، که همه اعلان‌ها، تماس‌ها و پیام‌ها را در یک برنامه واحد قرار می‌داد.
بلک بری سابقه تاسیس Research in Motion و عرضه چند گوشی BB۱۰ را دارد که با شکست روبرو شد. در نهایت نتوانست به عنوان یک رقیب جدی و قابل قبول، ویژگی‌های چشمگیری در برابر Android و iOS برای خود کسب کند. بلک بری گوشی BB۱۰ نهایی خود را در سال ۲۰۱۵ تولید کرد - Blackberry Leap. در سال ۲۰۱۷، Blackberry اعلام کرد BB۱۰ تا پایان سال ۲۰۱۹ رسما در حالت تعمیر و ارتقا قرار دارد و نام تجاری جهانی Blackberry را به کمپانی TCL Communication واگذار می‌کند.
چندین سرویس از قبیل: فروشگاه برنامه‌های Blackberry World، سایت Blackberry Travel و سرویس تماس ویدیویی Playbook به آرامی طی دو سال بعد تعطیل شدند، اما برای کاربران Blackberry تا پایان سال ۲۰۱۹ زیرساخت‌ها و خدمات مهم را تضمین کردند.
اولین نسخه از تلفن‌های برند بلک بری TCL با نام Blackberry KeyOne به بازار معرفی شد، که به عنوان یکگوشی با سیستم عامل اندروید است نه BB۱۰. البته، این اولین گوشی بلک بری نبود که اندروید را اجرا کرد، سیستم عامل اندروریدی در سال ۲۰۱۵ Blackberry Priv معرفی کرد.
اگرچهسیستم عامل‌های BB۱۰ و BBOS دیگر پشتیبانی نمی‌شوند، به لطف گوشی‌های مجهز و ساخته شده کمپانی TCL با سیستم عامل اندروید در کنار نرم افزار‌های بلک بری از جمله Blackberry Hub موجود در آن‌ها، هنوز هم تعدادی از امکانات و سرویس‌های این شرکت وجود دارند. در پایان، BB۱۰ یک سیستم عامل مناسب موبایل بود، اما در مقایسه با رقبای خود اپل و اندروید نتوانست پیشرفت خوبی داشته باشد. گرچه این یک تلاش کوتاه مدت بود، بسیاری از علاقه‌مندان به موبایل در سراسر جهان خاطرات خوبی از BB۱۰ و Blackberry که در آن زمان وجود داشت، داشتند.
Firefox OSFirefox OS در نگاه اول - یک گزینه جایگزین برای Android
سیستم عامل Firefox به احتمال قوی مهم‌ترین رقیب جایگزین Android در این لیست است. این سیستم عامل در سال ۲۰۱۳ راه اندازی شد و حدود ۲ یا ۳ سال تنها از نظر تجاری در دسترس بود. Mozilla برای اولین بار Firefox OS را با نام Boot to Gecko راه اندازی کرد. از آنجا که سیستم عامل روی برنامه‌های وب متمرکز شده بود، شرکت تصمیم گرفت که نام آن را موتور وب Gecko نام گذاری کند. موزیلا بعداً آن را به سیستم عامل فایرفاکس تغییر نام داد و اولین گوشی‌های با این پلتفرم را وارد بازار برزیل، لهستان، پرتغال، اسپانیا و ونزوئلا کرد.
در سال ۲۰۱۴ گوشی‌های با سیستم عامل Firefox در آمریکا عرضه شد و تا پایان سال موزیلا اعلام کرد ۱۴ گوشی هوشمند Firefox OS توسط ۱۴ اپراتور، تقریبا در ۳۰ کشور در دسترس قرار گرفت. تنها یک سال بعد، موزیلا اعلام کرد که دیگر دستگاه‌های با سیستم عامل Firefox دیگر توسعه و فروش نخواهند داشت. چند ماه بعد، موزیلا رسماً اعلام کرد که برای تمرکز روی اینترنت اشیا IoT، این پروژه به طور کلی تعطیل شده است، که البته پروژه بعدی نیز دوام چندانی نداشت.
موزیلا هرگز به معنای رقابت قَدر سیستم عامل اندروید در بازار‌ها خود را معرفی نکرد. به نظر می‌رسید که فرصتی در میان گوشی‌های ارزان قیمت در سراسر جهان به وجود آمده که سیستم عامل Firefox می‌تواند این شکاف را پر کند. مشابه سیستم عامل Chrome Google، Firefox OS که تحت تاثیر اپلیکیشن‌های تحت وب طراحی شده بودند. این بدان معنی است که توسعه دهندگان می‌توانند با استفاده از فناوری و تکنولوژی‌هایی مانند JavaScript، HTML۵ و CSS راحت‌تر برنامه‌های خود را توسعه و ایجاد کنند.
متأسفانه سیستم عامل نسبتاً حرف زیادی برای گفتن نداشت و ناپایدار بود و گوشی‌هایی با این سیستم عامل به شدت ضعف بزرگ داشتند؛ و از آنجا که موزیلا بازار‌های در حال توسعه را هدف قرار داده بود، پول زیادی برای درآمدزایی حاصل نمی‌کرد. این امر که مردمان این مناطق همچنان استفاده از گوشی‌های اندروید را ترجیح می‌دادند. در کل، موزیلا بهترین عملکرد خود را با سیستم عامل Firefox به دست آورد. اما باید صادقانه بگویم، از یک شرکت غیرانتفاعی که تجربه قبلی در زمینه توسعه سیستم عامل‌های تلفن همراه نداشته است، چه انتظاری می‌توان داشت؟
از آنجا که سیستم عامل فایرفاکس به عنوان یک پروژه متن باز شناخته شد، بعداً مجبور شد آنچه را که امروزه با نام سیستم عامل KaiOS می‌شناسیم ایجاد کند، که به نوبه خود یک سیستم عامل بسیار موفق موبایل است.
تایزنبنیاد لینوکس اولین بار در سال ۲۰۱۱ Tizen را به عنوان جانشین MeeGo توسعه داد، که در آن زمان، یک تلاش مشترک ۱ ساله بین اینتل و نوکیا بود. سامسونگ و اینتل مدیریت توسعه اولیه Tizen را رهبری کردند. آن‌ها می‌خواستند نه تنها گوشی‌های هوشمند بلکه سایر سیستم عامل‌های تعبیه شده مانند لپ تاپ، تبلت، تلویزیون‌های هوشمند و سیستم‌های سرگرمی اتومبیل را نیز مورد هدف قرار دهند.
سامسونگ پس از دو سال توسعه، اعلام کرد که چندین گوشی با سیستم عامل Tizen را در سال ۲۰۱۳ عرضه کرده و بیان داشت که سیستم عامل Bada را با Tizen ادغام خواهد شد. از آن زمان، سامسونگ Tizen را بر روی تقریبا تمام ساعت‌های هوشمند، چند گوشی هوشمند و سایر دستگاه‌های IoT تعبیه کرد.
سامسونگ در دهه گذشته تلاش کرد تا Tizen را به عنوان یک گزینه جایگزین آندروید سوق دهد و نتوانست جای پای خود را بگیرد.
گرچه سامسونگ در ساعت‌های هوشمند و تلویزیون‌های هوشمند خود موفقیت‌های بسیار خوبی را با Tizen تجربه کرده است، اما هرگز گوشی‌های هوشمند آن مورد توجه قرار نگرفته است. Tizen برخلاف سایر سیستم عامل‌های تلفن همراه موجود در این لیست، هنوز در حال توسعه برای تلفن‌های هوشمند است.
جدید‌ترین گوشی‌های مجهز به Tizen سامسونگ Z۴ - در اواسط سال ۲۰۱۷ معرفی شد، و ما گمان می‌کنیم سامسونگ توسعه گوشی‌های خود را پیش خواهد برد، به ویژه با توجه به ممنوعیت فعلی تجارت هواوی. اگر سامسونگ همیشه خود را برای هر موقعیت و شرایطی آماده خواهد کرد، تا زمانی که در موقعیت مشابه شرکت هواوی قرار گرفت، یک برنامه پشتیبان داشته باشد.
ما به ناچار تصمیم گرفتیم Tizen را در این لیست قرار دهیم، زیرا هنوز هم درحال توسعه است، سامسونگ سعی کرد آن را به عنوان یک جایگزین اندرویدی در این دهه مطرح کند، اما در نهایت با شکست مواجه شد. اما چه کسی می‌داند، شاید در سال ۲۰۳۰، در مقالات مشابه در مورد سیستم عامل برتر موبایل که منجر به از بین رفتن Android و iOS در طی یک دهه گذشته شده است تایزن معرفی شود. در دنیای تکنولوژی هر چیزی ممکن است.
WebOSتلاش‌های شرکت Palm در اوایل سال ۲۰۰۷ از سیستم عامل Palm OS رونمایی کرد. دو سال بعد، WebOS را به عنوان سیستم عامل جدید موبایل این شرکت معرفی کرد و در گوشی‌های Palm Pre راه اندازی کرد.
شرکت HP قبل از تصاحب شرکت Palm در سال ۲۰۱۰ چند گوشی دیگر را نیز عرضه کرد کرد. HP می‌خواست webOS را بیش از دستگاه‌های گوشی همراه توسعه دهد، زیرا معتقد بود که این سیستم عامل می‌تواند در سایر گجت‌ها و سایر دستگاه‌های IoT به عنوان یک جایگزین مناسب برای Android باشد، اما در نهایت پیشرفت چندانی نداشت.
سرانجام، HP قبل از عرضه گوشی‌های HP Veer و HP Pre ۳، برند Palm را برای گوشی‌های هوشمند خود رها کرد. این شرکت همچنین تبلتی به نام HP TouchPad را در سال ۲۰۱۱ عرضه کرد و در ژانویه ۲۰۱۲ آپدیت نهایی را این دستگاه‌ها دریافت کردند.
کمپانی HP قبل از انتشار نسخه جدید، کد سورس webOS را با مجوز متن باز منتشر کرد. از این طریق، جامعه هدف خاص می‌توانست توسعه آن را ادامه دهد. در سال ۲۰۱۳، ال جی webOS را از HP خریداری کرد تا در تلویزیون‌های هوشمند خود استفاده کند. از آن زمان webOS را به سایر گجت‌های خانگی IoT گسترش داده است. اگرچه شرکت TCL در نهایت "تلفن هوشمند" دیگری با برند Palm را روانه بازار کرد، اما هیچ گوشی هوشمند همراهی امروز به طور رسمی توسط webOS پشتیبانی نمی‌شود.
در صورتی که هرگز فرصتی برای استفاده از webOS را نداشته اید، هنوز هم می‌توانید این شانس را داشته باشید. این پروژه هنوز هم به صورت LuneOS موجود است. LuneOS فقط از چند گجت خاص پشتیبانی می‌کند و دریافت آن در گوشی همراه شما آنقدر‌ها هم ساده نیست.
ویندوز ۱۰ موبایلدر لیست رقبای iOS و Android نمی‌تون به سادگی از کنار ویندوز فون و ویندوز ۱۰ موبایل به سادگی گذر کرد. در سال ۲۰۱۰ اولین نسخه ویندوز فون معرفی شد. سپس، در اواسط راه این دهه، ویندوز ۱۰ موبایل وارد صحنه شد و جایگزین ویندوز فون شد.
ویندوز ۱۰ موبایل بسیار شبیه به نسخه قبلی خود عمل می‌کرد، اما عملکرد یکپارچه سازی عمیق تری با دسک تاپ ویندوز بهره می‌برد. اصلی‌ترین نقطه فروش مایکروسافت با عرضه موبایلش همگرایی بود. این شرکت معتقد بود که یک گوشی هوشمند می‌تواند به کامپیوتری رومیزی تبدیل شود، آینده روشنی پیش رو خواهند داشت.
متأسفانه، سایر متخصصان دنیا با این آینده نگری مایکروسافت هم عقیده نبودند، و ویندوز فون و ویندوز ۱۰ موبایل هرگز نتواست نظر عموم افراد را جلب کند. تنها دو سال از تولد آن ویندوز ۱۰ می‌ذشت که مایکروسافت توسعه Windows ۱۰ Mobile را متوقف کرد.
مایکروسافت همچنان در عرصه گوشی‌های هوشمند حضور دارد. به تازگی، این شرکت Surface Duo را معرفی کرد، یک گوشی هوشمند قابل حمل با سیستم عامل Android که بهترین سخت افزار و مجموعه برنامه‌های مایکروسافت را شامل می‌شود. مایکروسافت هنوز اطلاعات رسمی درباره قیمت یا تاریخ عرضه این دستگاه را اعلام نکرده است. در صورتی که این اتفاق بیفتد، Surface Duo آغاز گر دوره جدیدی برای عرضه موبایل مایکروسافت خواهد بود. امیدوارم این یکی مانند مورد قبلی با شکست مواجه نشود.
شاید سیستم عامل موبایل مایکروسافت بیشترین شانس را برای رقابت با اندروید و اپل را داشت. با این وجود، متأسفانه مانند بسیاری دیگر رقبای اندروید و IOS موجود در این لیست، با شکست روبرو شد. اکنون، هر چهار نفر شما که هنوز از دستگاه ویندوز ۱۰ موبایل استفاده می‌کنید، باید واقعاً در نظر داشته باشید که به دنبال یک نسخه اندرویدی یا IOS برای خود باشید.
در این لیست، برخی از بهترین رقبای اندرویدی که نتوانسته اند حریف خود را از صحنه حذف کنند اشاره شد. شما چی فکر می‌کنید؟ آیا باید چیز دیگری را اضافه کنیم؟ آیا در گذشته هیچ یک از این سیستم عامل‌های موبایل را امتحان کرده اید؟ سیستم عامل‌های مورد علاقه‌های شما کدام بودند؟
منبع: androidauthority