موضوع تاثیر فعالیت دکل‌ها و آنتن‌های مخابراتی بر سلامت شهروندان یکی از آن دسته موضوعاتی است که بار‌ها گزارش‌های متعددی در مورد آن منتشر شده است؛ گزارش‌هایی که تقریبا هر یک به نوعی بر آثار مخرب این تجهیزات تاکید داشته‌اند. با این وجود هنوز هم سازمان‌های متولی مدعی‌اند که این تجهیزات، تاثیری بر سلامت روحی و جسمی شهروندان ندارد، به همین بهانه دیروز نشستی با حضور نمایندگانی از دستگاه‌های متولی صدور مجوز برای دکل‌های مخابراتی برگزار شد؛ نشستی که در آن باز هم تاکید شد که دکل‌ها و آنتن‌های نصب شده در تهران تاثیری روی کیفیت زندگی شهروندان ندارد.
ناهید خداکرمی، عضو شورای شهر تهران در این نشست که به عنوان یکی از سخنران‌های آن ابتدا اشاره‌ای به تلاش‌های شورای شهر پنجم برای ساماندهی وضعیت نابسامان دکل‌های مخابراتی تهران داشت، گفت: زمانی که ما در شورای پنجم کارمان را آغاز کردیم، شاهد آشفتگی و نابسامانی‌های بسیاری در حوزه دکل‌ها و آنتن‌های مخابراتی بودیم به‌طوری که از ۳ هزار دکل بدون مجوزی که تاکنون شناسایی شده‌اند، ۷۰۰ دکل به دلایل فنی و مسائل مختلف باید جمع‌آوری شوند و برای بقیه نیز مجوز‌های لازم در حال صدور است.
این عضو شورای اسلامی شهر تهران در ادامه با اشاره به تشکیل کارگروه نظارت و پایش دکل‌ها و مرجع صدور مجوز برای این دکل‌ها گفت: این کارگروه تلاش می‌کند تا معیار‌های علمی و فنی تعیین شده به درستی در جانمایی و نصب دکل‌ها اعمال کند، چرا که واقعیت این است که بسیاری از اپراتور‌ها بدون اطلاع دادن، دکل‌هایی را در سطح شهر نصب کرده و می‌کنند؛ برای همین در این کارگروه از منظر سلامتی پایش‌های دقیق انجام می‌شود و آنچه به‌طور کلی در دست شورای شهر تهران است، سنجش معیار‌های نصب این دکل‌ها از بعد منظر و همچنین رعایت فاصله‌های قانونی آنهاست.
او سپس به برخی مخاطرات استفاده از موبایل‌ها اشاره کرد که می‌تواند خطرات بالقوه بیشتری از دکل‌ها را برای سلامت شهروندان به دنبال داشته باشد و در همین زمینه گفت: در دنیای امروز ما به قدری به موبایل‌های‌مان متکی شده‌ایم که با دور شدن موبایل از خودمان دچار استرس می‌شویم و در حقیقت به شدت به گوشی‌های همراه وابسته شده‌ایم. دکل‌ها نیز سازوکار این تکنولوژی هستند و در تمام دنیا وجود دارند. اگر این مطالب به درستی به مردم منتقل شود، مردم متوجه می‌شوند که وجود این دکل‌ها یک ضرورت است، اما مهم این است که این دکل‌ها به چه شکلی و چگونه در سطح شهر نصب شوند.
این عضو شورای اسلامی شهر تهران در بخش دیگری از سخنان خود به شایعاتی که در مورد زیان‌های احتمالی دکل‌ها برای سلامت شهروندان زنان باردار و... اشاره و رسما اعلام کرد که هیچ مرجع علمی مستندی اعلام نکرده که این دکل‌ها، روی بدن انسان‌ها تاثیرات منفی دارند. او در این زمینه گفت: واقعیت این است که هنوز هیچ مقاله‌ای که به صورت مستند ثابت کند که این آنتن‌ها و دکل‌ها به صورت مستقیم به تغییر DNA سلولی موثر باشند، منتشر نشده است. به همان نسبت مقاله‌ای هم در خصوص سقط جنین، تولد کم وزن و انواع سرطان‌ها و ارتباط آن‌ها با این دکل‌ها منتشر نشده یا اگر مقاله‌ای هم وجود دارد مورد تایید سازمان جهانی بهداشت نیست.
خداکرمی همچنین در ادامه به نصب بیش از ۴ هزار میلیارد دکل در جهان به نشانه اهمیت آن‌ها اشاره کرد و گفت: کاهش تعداد شکایت از دکل‌ها و آنتن‌ها نشان می‌دهد که مردم آن را به صورت ضرورت می‌بینند، اما باید استاندارد‌ها رعایت شود.
وزارت بهداشت: تاثیر دارد!
«علی گورانی»، مسوول پرتو‌های وزارت بهداشت نیز یکی دیگر از سخنران‌های این نشست بود که در سخنانش تلاش کرد تا با ذکر اینکه دکل‌ها و آنتن‌های مخابراتی هیچ تهدیدی برای شهروندان محسوب نمی‌شوند، خیال مردم پایتخت را از این بابت راحت کند. به اعتقاد او حساسیت جامعه در مورد دکل‌ها و آنتن‌های مخابراتی بیشتر ناشی از یک جو روانی است تا واقعیت علمی. او ترس ایجاد شده در این زمینه را بسیار بیشتر از واقعیت فیزیکی تجهیزات مخابراتی دانسته و افزود: مشکل اصلی شهروندان در حوزه دکل‌های مخابراتی فوبیای بیماری‌های شهروندان است.
بر اساس گزارش‌های موجود هیچ موردی در دنیا وجود ندارد که در حوزه ارتباطات الکترونیکی، انرژی بیشتر از استاندارد جهانی ثبت شده باشد. در کشور ما هم همین است و تاکنون در مورد هیچ دستگاه الکترونیکی انرژی‌های تولید شده به نصف ظرفیت استاندارد هم نرسیده؛ با این وجود به مردم به صورت افراط و تفریط اطلاعات ارایه می‌شود و برخی روی آن موج‌سواری و فضا را ملتهب می‌کنند. گورانی با بیان اینکه استقرار دکل‌ها دچار به‌هم ریختگی است، گفت: در استقرار دکل‌ها به‌هم ریختگی گسترده‌ای داریم و باید آن‌ها را سامان دهیم. باید به این شرایط به صورت جدی فکر کنیم، چرا که مردم آسیب می‌بینند. به نظر ما یکی از بهترین گزینه‌ها استتار و تجمیع آنتن‌هاست که باید مورد توجه قرار گیرد.
ضمن آنکه باید به وضوح مشکلات را به مردم گفت. او، اما برخلاف خداکرمی معتقد است که نمی‌توان آثار ناشی از فعالیت آنتن‌ها و دکل‌ها را کاملا رد کرد. گورانی در همین زمینه تاکید کرد: البته نمی‌توان به‌طور قاطع اعلام کرد که این دکل‌ها هیچ آسیبی ندارند. ما فقط همین را می‌دانیم که مردم آسیب‌پذیر هستند، اما به لحاظ عددی نمی‌توانیم رقم و آماری دهیم که چقدر شهروندان در معرض انواع آسیب هستند، چراکه پاسخ به این سوال نیازمند مطالعات پیچیده فیزیکی است. نماینده وزارت بهداشت سپس به گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی در مورد دکل‌ها اشاره کرده و گفت: سازمان جهانی بهداشت می‌گوید تعدادی از افراد به دکل‌ها آلرژی دارند و تحت تاثیر فیزیکی از جمله سردرد و حالت تهوع و ... قرار می‌گیرند. مطمئن هستیم باید مداخله جدی صورت گیرد، این انرژی‌ها قدرت سقط جنین ندارند و نباید بر مبنای شنیده‌ها نظر داد و باید اطلاعات کاملی داده شود.
او با بیان اینکه باید به مبانی سازمان جهانی بهداشت مراجعه کرد، گفت: یک متخصص حوزه الکترومغناطیس ضمن توصیه به شهروندان در خصوص کاهش استفاده از موبایل گفت که ۶۰ درصد تشعشعات موبایل در بدن انسان جذب می‌شود.
۶ هزار دکل
مدیرعامل شرکت ارتباطات شهر تهران نیز یکی دیگر از سخنران‌های این جلسه بود که ابتدا با ارایه نمایی از سطح برخورداری شهروندان تهرانی از خدمات شرکت ارتباطات به مقایسه تهران با چند کشور جهان پرداخت و گفت: سطح برخورداری شهروندان تهران به دکل‌های مخابراتی نشان می‌دهد در حوزه ارتباط سیار تعداد سایت رادیویی برای هر هزار نفر بالاتر از یک است، در حالی که این آمار در شهر تهران عددی در حدود ۵۲صدم است که نشان می‌دهد این سطح دسترسی پایین‌تر از میزان استاندارد است که تعداد آن به ۴ هزار و ۵۰۰ عدد می‌رسد.
اما نکته جالب در سخنان کاظمی گزارشی بود که از وضعیت دکل‌های تهران داد. او با ذکر اینکه در تهران دکل‌های اضافی ارتباطی وجود دارد، گفت: در تهران به دلیل ضعف ارتباطات ثابت شهری پایتخت دکل‌های اضافی داریم. به بیانی تهران به دلیل فقدان زیرساخت لازم پهن‌باند در حدود ۲۵۰۰ دکل از نوع ارتباطات ثابت پهن‌باند ماکرویو دارد که نشان می‌دهد توسعه به صورت ناپایدار اتفاق افتاده است. به همین دلیل ترافیک تقاضای اینترنت بر دوش اینترنت همراه گذاشته می‌شود و درخواست بیش از ظرفیت در حوزه اینترنت همراه به وجود می‌آید.
مدیرعامل شرکت ارتباط مشترک شهر با اشاره به اینکه افزایش دکل‌های مخابراتی ناشی از ضعف ارتباطات اینترنتی ثابت از جمله فیبر نوری است، راه‌حل رفع آن را احداث خیابان کامل در پایتخت عنوان کرد و گفت: خیابان کامل سطح تاب‌آوری خیابان را بالا برده و تردد کامل و ایمن در آن فراهم می‌کند. در شرایط فعلی مشاهده می‌کنیم که زیرساخت‌های لازم در خیابان‌ها وجود ندارد و اگر بخواهیم خیابان کامل را نیز به همین شکل احداث کنیم در بازه زمانی متفاوت دوباره باید حفاری‌هایی در آن انجام شود.
مقصر دکل‌های بی‌مجوز
اما یکی از اصلی‌ترین مرجع‌های رسیدگی به وضعیت اشعه‌های تولید شده در تهران سازمان انرژی هسته‌ای است. عباس رحیمی‌خوش‌مکانی، مدیرکل دفتر ایمنی تشعشع سازمان انرژی هسته‌ای از سازمان انرژی اتمی و سازمان تنظیم مقررات رادیویی به عنوان دو نهاد رگولاتوری که بیشترین وظیفه را در مورد کنترل انتشار امواج برعهده دارند یاد کرد و گفت: تقریبا تمام اپراتور‌های کشور تحت لیسانس ما هستند و انتهای تمامی شکایات مردم در این زمینه به ما می‌رسد.
او با بیان اینکه موضوع تکنولوژی از پایه‌های اقتصاد، سیاست، امنیت و... است، گفت: بنابراین ایجاد زیرساخت‌های تکنولوژی در کشور اهمیت بالایی دارد. ما به رغم توجه به استاندارد‌ها حتی‌الامکان اجازه افزایش پرتوگیری را در کشور نمی‌دهیم؛ اما در عمل، در هیچ جای دنیا به دلیل ریسک احتمالی پرتو‌ها استفاده از تکنولوژی‌های ارتباطی یا نیروگاه‌های هسته‌ای متوقف نشده‌اند و تلاش بر این است که پرتوگیری‌ها کاهش یابد که دلیل این امر همان احتمالات است. مدیرکل دفتر ایمنی تشعشع سازمان انرژی اتمی با تاکید بر اینکه مشکلات حوزه زیرساخت را یک سازمان نمی‌تواند حل کند، اظهار داشت: همه سازمان‌های ذی‌ربط باید در این راستا تلاش کنند.
در بسیاری از موارد در مجاورت آنتن، ساخت و ساز صورت می‌گیرد و ما مجبور می‌شویم آنتن را در آنجا حذف کنیم، اما همین مساله باعث می‌شود تا اینترنت و موبایل در این نقاط مختل شود. در هر صورت امواج ترس ناخودآگاهی را در مردم ایجاد می‌کند و به همین علت با شکایاتی در زمینه سقط یا نظایر آن مواجه هستیم. اما شاید یکی از اصلی‌ترین ابهامات در مورد پرونده دکل‌ها و آنتن‌های مخابراتی، نبود آمار قابل استنادی در مورد آن‌ها باشد. به‌طوری که با وجود آمار‌های مختلف ارایه شده هنوز گزارش رسمی مشخصی در این مورد وجود ندارد. با این وجود دیروز مسعود نفیسی، معاون فنی شرکت ارتباط شهر در مقابل اصرار پی در پی خبرنگاران برای ارایه آماری در مورد تعداد دکل‌ها و آنتن‌های موجود در شهر تهران بالاخره به ذکر آماری کلی اکتفا کرد و گفت: بر اساس آمار موجود در پایتخت حدود ۷ هزار سایت، ۷- ۶ هزار دکل و بین ۳۰ تا ۴۰ هزار آنتن مخابراتی داریم.