فرارو- پس از بیانیه ستاد نیرو‌های مسلح که مسئولیت سقوط هواپیمای اوکراینی را پذیرفت. موجی از اندوه، خشم و اعتراض فضای مجازی را در نوردید و سپس در فضای واقعی به صورت تجمعات اعتراضی عیان شد. شماری از مردم در شهر‌های مختلف با حضور در دانشگاه‌ها یا خیابان‌ها با روشن کردن شمع به یاد مسافران جانباخته هواپیمای اوکراینی با خانواده آن‌ها ابراز همدردی کردند و گروه‌هایی نیز در برخی شهر‌ها با شعار‌هایی انتقادی و گاه هنجارشکن، اعتراض خود را آشکار ساختند.
به گزارش فرارو، این در حالی است که نوع مواجهه با سوگواری و اعتراض این روزهای مردم به موضوع داغ فضای مجازی و به ویژه رسانه‌های خارجی بدل شده است.
رویه حکومت در قبال واکنش مردم به خبر اصابت موشک خودی به هواپیما و آنچه به پنهانکاری تعبیر شده است، این پرسش را پیش می‌کشد که آیا مسئولین، حق سوگواری و اعتراض مردم را پس از این واقعه به رسمیت می‌شناسند؟
حاکمیت حق مداخله در سوگواری مردم را ندارد
ناصر ایمانی فعال سیاسی اصولگرا در گفتگو با فرارو در این باره گفت: «حاکمیت نباید تعیین کند مردم چطور سوگواری کنند. این ربطی به حاکمیت ندارد.»
وی افزود: «مردم هر گونه دوست دارند و صلاح بدانند سوگواری می‌کنند و حاکمیت باید وظایف خود را در قبال کوتاهی‌هایی خود در هر حادثه از قبیل: زلزله، سیل یا سقوط هواپیما انجام دهد یا اگر کوتاهی نداشته به وظایف خود عمل کند. اما حاکمیت نمی‌تواند الگویی مطلوب برای عزاداری ارائه کند و چنین پرسشی از اصل اشتباه است.»
این فعال رسانه‌ای اظهار کرد: «مردم هر جور صلاح بدانند باید سوگواری کنند و حکومت نباید برای سوگواری مردم تصمیم بگیرد. نیازی نیست کسی حق سوگواری مردم را به رسمیت بشناسد و این ربطی به حاکمیت ندارد.»
وی افزود: «پرسش درست این است گروهی از مردم عزادار می‌خواهند سوگواری کنند و حاکمیت نمی‌گذارد. اما مردم حق سوگواری دارند و نوع سوگواری مردم ربطی به حاکمیت ندارد.»
او ادامه داد: «وظیفه حکومت این است که امنیت هر سوگواری را فراهم کند نه تنها مراسم سوگواری بلکه امنیت جامعه در هر شرایطی بر عهده حاکمیت است.»
این کارشناس اذعان داشت: «کاری که حاکمیت در این باره باید کند نه تجویز الگویی از سوگواری که ابراز همدری، اعلام تسلیت و عزاداری، در صورت نیاز تعطیل کردن یا اعلام عزای عمومی، رسیدگی به مشکلات خانواده‌های داغدار و سر زدن و همدردی با آن‌ها است.»
ایمانی افزود: «حکومت در این زمینه کوتاهی کرده است. در واقع مسئولین حکومتی به ویژه قوه مجریه که این وظایف بر عهده آنهاست و نیرو‌های مسلح که مسئولیت این حادثه را پذیرفتند باید رسیدگی بیشتری نسبت به خانواده‌های داغ دیده انجام می‌دادند.»
او ادامه داد: «تنها اعلام تسلیت و تعزیت و پذیرش اشتباه و قصور کفایت نمی‌کند و در این زمینه کوتاهی صورت گرفته است.»
این فعال اصولگرا گفت: «برای مدیریت شرایط کنونی باید مسئولان در سطوح مختلف از دولت یا نیرو‌های مسلح به اعلام همدردی با داغدیدگان بپردازند و تلاش بیشتری در این باره کنند.»
ایمانی افزود: «ستاد نیرو‌های مسلح به صورت جدی بررسی‌هایش را انجام دهد و به پایان برساند. مقصر یا مقصرین را پیدا و معرفی و محاکمه کند. قطعاً آن‌ها باید برکنار و و عزل شوند. با مقصرین برخورد قضایی صورت بگیرد و نتیجه اعلام شود.»
او ادامه داد: «همچنین خسارت مالی که خانواده‌های دغدار در این زمینه متحمل شدند باید پرداخت شود. این شکل ظاهری مسئله است.»
وی اظهار کرد: «مسئله بعدی این است که باید اعتماد عمومی مردم ترمیم شود. اعتماد عمومی فقط با سخن گفتن به دست نمی‌آید. بخشی از آن سخن گفتن با مردم است. به این معنا که مسئولین وقایعی را که پس از سقوط هواپیما اتفاق افتاده اطلاع رسانی و مردم را قانع کنند.»
این فعال رسانه‌ای تأکید کرد: «همه مسئولان در همه رده‌های حاکمیتی باید پس از این با مردم صادقانه برخورد کنند. مردم صداقت را می‌پذیرند و در این صورت همکاری می‌کنند.»
وی افزود: «اما اگر احساس کنند با صداقت با آن‌ها برخورد نمی‌شود مانند مسئله بنزین که آن‌گونه اعلام شد و مردم احساس تحقیر روانی کردند یا این سه روزی که اطلاعات غلطی درباره سقوط هوایپما به آن‌ها داده شد فارغ از اعتراض خیابانی، عکس‌العمل روحی -روانی نشان می‌دهند.»
ایمانی ادامه داد: «بدین‌ترتیب سرمایه اجتماعی نظام، آسیب می‌بیند در حالی که این حکومت هر چه دارد از سرمایه اجتماعی آن است.»
در وضعیت موجود حکومت باید حق اعتراض و سوگواری مردم را بپذیرد
عبدالله ناصری فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز در گفتگو با فرارو در این باره گفت: «مدیریت کشور در قبال قصوری که در سرنگونی هواپیمای اوکراینی رخ داده است، حداقل باید به بازماندگان این واقعه برای اجرای مراسم آزادی کامل بدهد و امنیت اعتراضات مدنی و مسالمت آمیز را تأمین کند.»
وی افزود: «چون این واقعه، اولین مورد در نوع خود است که مردم به جای ناراحتی برای کشته‌شدگان از پنهانکاری ناراضی هستند؛ حاکمیت باید در اوج تساهل و مدارا هم با خانواده‌ها و هم مردم رفتار کند.»
او ادامه داد: «مخصوصاً سپاه که خود قصور در این واقعه را پذیرفته است باید شرایط را به گونه‌ای مدیریت کند که تعرضی به معترضین و خانواده‌ها صورت نگیرد.»
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب اذعان داشت: «این حادثه بعد از چهل سال نشان داد مردم حق دارند مدیریت پر بحران را به چالش بکشند. امروز ذهنیت مردم بی‌اعتماد شده و حتی با تردید به وقایع گذشته می‌نگرد؛ بنابراین مردم در انباشتی از تردید و شک به سر می‌برند.»
وی ادامه داد: «در چنین وضعیتی نمی‌تواند مداخله‌ای در سوگواری و اعتراض مردم کرد. بعد از چهل و یک سال حکومت مؤظف است با مردم با هر ادبیاتی که به میدان بیایند چه ناهنجار و چه هنجار، همدردی کند.»
او اذعان داشت: «به ویژه سپاه باید با مردم همراهی و همدردی کند و هیچ عذری از ناحیه حکومت برای برخورد خشن با معترضین، پذیرفته نیست.»
ناصری تصریح کرد: «در این مورد حکومت باید اعتراضات مردم را نسبت به سقوط هواپیما بپذیرد. همچنین حق بازداشت حتی یک نفر را در این اعتراضات ندارد و نباید برخورد کند.»
وی ادامه داد: «حکومت حق مداخله در نوع واکنش و سوگواری مردم را ندارد و باید امنیت تجمعات را بر مبنای قانون اساسی برقرار و تأمین کند. اگر هم شعار‌های هنجارشکنی داده می‌شود حکومت باید ظرفیت شنیدن آن را داشته باشد و تحمل کند.»