اهداف و پیام‌های مانور بی‌سابقه ایران، چین و روسیه

حضور ناو چینی در بندر چابهار

اهداف و پیام های رزمایش

دکتر عبدالرضا فرجی راد استاد دانشگاه، سفیر پیشین ایران در نروژ و تحلیلگر مسائل ژئوپلتیک در این باره به فرارو گفت: «رزمایش مشترک ایران، چین و روسیه، نشان می‌دهد که سیاست‌های این سه کشور به هم نزدیک است. این سه کشور با سیاست‌های ایالات‌متحده در منطقه به ویژه تشکیل ائتلاف دریایی در خلیج فارس که در گردهمایی منامه شکل گرفت، مخالف اند. این مانور از نظر سیاسی و امنیتی اهمیت بسیار زیادی دارد.»

او افزود: "این اولین بار است اتفاقی اینچنینی در منطقه رخ می‌دهد و دو جناح در سطح نظام بین الملل در این منطقه حضور پیدا می‌کنند. یک جناج روسیه، چین و ایران هستند و جناح دیگر ایالات متحده و متحدینش.»

این تحلیلگر مسائل بین الملل با اشاره به نشست منامه افزود: "در ائتلاف دریایی آمریکا کشور‌های عرب خلیج فارس حضور دارند. اما متحدان قدیمی ایالات متحده به ویژه اروپایی‌ها خیلی محکم به این ائتلاف نپیوسته اند. درست است که فرانسه در نشست منامه فعال بود، اما دیگر کشور‌های اروپایی خیلی فعال نبودند مثلا وزیر دفاع بریتانیا گفت اگر این همگرایی نظامی در حوزه خلیج فارس با هدف فشار حداکثری به ایران باشد، ما از این همگرایی کنار می‌کشیم. این نشان می‌دهد اروپایی‌ها هم خیلی موافق سیاست‌های ترامپ نیستند و اگر هم به این ائتلاف پیوسته‌اند به خاطر سابقه قبلی و حفظ منافع خود در کشورهای عرب منطقه به ویژه عربستان و امارات است."

فرجی راد ادامه داد: «بنابراین در کنار همگرایی منامه همگرایی دیگری برای حفظ امنیت هرمز دریای عمان و شمال اقیانوس هند شکل گرفته است. از منظر ژئوپلتیکی چین در این منطقه نفوذ بیشتری دارد. با توسعه بندر گوادر در پاکستان و همچنین امضای قرارداد‌هایی با عمان در رابطه با بندر صحم و صلاصه آینده این رقابت‌ها روشن‌تر می‌شود.» 

این استاد دانشگاه درباره هدف چین برای حضور در این رزمایش گفت: «چینی‌ها به طور موقت از حالت دفاعی خارج شده اند، مقصر این موضوع هم آمریکا است. آمریکا در رابطه با مسئله تعرفه‌ها به چینی‌ها فشار زیادی وارد کرد وخسارت‌های سنگینی به این کشور وارد کرد. هرچند چینی ها پاسخ دادند اما این اقدام ترامپ چین را از حالت دفاعی خارج کرد. البته این کشور هنوز ملاحظات خود را به ویژه درباره عرب‌های جنوبی خلیج فارس دارد. چین می‌خواهد به آن‌ها بفهماند که هدفش آنها نیست، بلکه فشار آوردن به ایالات متحده برای بالانس قدرت است. چینی‌ها از این بالانس قدرت به دنبال کاهش فشار‌های اقتصادی آمریکا هستند. اگر آمریکا با چین به توافق برسد ممکن است چینی به سیاست‌های محافظه کاری خود باز گردند چرا که منافع قابل توجهی در کشور‌های جنوبی خلیج فارس دارد.»

فرجی راد درباره اهداف روسیه از حضور در این رزمایش گفت: «مسئله روسیه هم شبیه به مسئله چین است. روسیه از یک طرف با ایران و سوریه اتحاد و همگرایی نسبی قابل توجهی در منطقه دارد. از طرف دیگر روسیه با غرب به ویژه آمریکا اختلاف نظر‌هایی در موراد مختلف دارد. از مسائل عراق گرفته تا فلسطین و.... مهمترین این اختلافات بهه تحریم‌هایی باز می‌گردد که غرب بعد از ماجرای کریمه علیه این کشور وضع کرد. غرب این تحریم‌ها را بر نمی‌دارد. این فشار‌ها باعث شده که روسیه جبهه جدیدی در مقابله با ایالات متحده ایجاد کند. آمریکا با قدرت نمایی ایران در خلیج فارس تضعیف شده و روسیه می‌خواهد با این اتحاد تازه فشار‌های اقتصادی علیه خود را کاهش دهد.»

این استاد دانشگاه درباره پیام این رزمایش برای کشور‌های عرب حوزه خلیج فارس گفت: "پیام این رزمایش برای اعراب این است که مراقب باشند که درگیری در منطقه ایجاد نشود. عربستان، امارات و بحرین بر خلاف سه کشور دیگر عضو شورای همکاری خلیج فارس (قطر، کویت و عمان) تا چند ماه پیش به دنبال تحریک آمریکا، اسرائیل و کشور‌های غربی برای حمله به ایران بودند. مانور ایران، چین و روسیه به کشور‌های عربی این علامت را می‌دهد که جدای از این که نمی‌توان به ترامپ اعتماد کرد، اگر درگیری ایجاد شود، ایران هم پشتیبانانی دارد که ممکن است وارد تقابل شوند و این تقابل نهایتا به ضرر اعراب خواهد بود."