فرارو- سفر کردن در پائیز حال و هوای خود را دارد و حال و حوصله مخصوص به خود را می‌طلبد. سفر به یزد هم از آن سفر‌هایی است که هرکسی طالب نباشد و طاقت گرمای روز و سرمای شب را نداشته باشد از لذت آن محروم می‌شود. اما این شهر تاریخی جذاب انگار به مناسبت شب یلدا زیبایی‌های اعجاب انگیز خود را حراج کرده و میزبان گردشگرانی است که عاشق دیدن یزد هستند، اما حاضر نیستند هزینه زیادی بپردازند.
در آخرین روز‌های آذر هوای یزد بی نظیر است. نه می‌سوزید نه یخ می‌کنید. اگر می‌خواهید با خانواده دور هم یلدای متفاوتی داشته باشید یا اصلا نه! اصلا حوصله مهمانی‌های خانوادگی بدون کرسی شب یلدا را ندارید با سفر به یزد خودتان را به دل بافت تاریخی و باغ‌های باشکوه یزد بسپارید، خودش می‌داند چطور سر حالتان کند.
نوشتن از یزد واقعا سخت است، به جای اینکه بگویم خود را در دل بافت تاریخی امیرچخماق و خانه‌های خشتی و... رها کنید یا به دنبال آرامش سرظهر در باغ دولت آباد باشید بهتر است بگویم همه جای یزد را ببینید و هرچیزی در مغازه‌ها می‌فروشند بخرید. حتی اگر کل روز را در شهر گشته اید لذت پیاده روی زیر نور ماه در شب‌های یزد را از دست ندهید. تک تک کوچه‌های یزد دیدنی است و حالتان را سر جایش می‌آورد و شیرینی‌های منحصر به فرد یزد کام هر نوع آدمی را شیرین می‌کند. هیچ خرجی هم که نکنید شنیدن لهجه زیبای یزدی در کوچه و خیابان‌ها سر حالتان می‌کند.
چطور به یزد برویم؟
نخستین شهر خشت خام دنیا، دومین شهر تاریخی زنده دنیا پس از ونیز تنها ۶۲۰ کیلومتر از تهران فاصله دارد که با خودروی شخصی تقریبا تقریباً شش ساعت و نتیم در راه هستید و از شهر‌های کاشان، اردکان و میبد هم می‌گذرید.
اگر سهمیه بنزین خود را استفاده کرده اید یا دلتان نمی‌آید نسبت به یک ماه پیش سه برابر خرج بنزین سفرتان کنید یا می‌ترسید در میانه راه اینترنت قطع شود و در مسیریابی با مپ به مشکل بربخورید یا اصلا خیلی راحت حوصله رانندگی طولانی ندارید برای رفتن به شهر بادگیر‌ها راه‌های مختلفی وجود دارد. می‌توانید قبل از افزایش قیمت‌ها با خیال راحت از قطار استفاده کنید. از نظر مدت زمانی که در راه هستید چندان تفاوتی ندارد و با خیال راحت به مقصد می‌رسید. با توجه به نوع قطار در هفته آخر آذر ۱۳۹۸ می‌توانید با قیمت حدودا از ۵۰ هزار تومان تا ۹۰ هزار تومان از تهران خود را به یزد برسانید.
همچنین اتوبوس تهران به یزد از پایانه جنوب حرکت می‌کند و با قیمت بین ۴۰ تا ۷۰ هزار تومان می‌توانید خود را از تهران به یزد برسانید. راه دیگر تور سفر به یزد است که چندان توصیه نمی‌شود، چون عروس کویر آنقدر دیدنی است که نیازی به برنامه‌های تور نیست و می‌توانید از تک تک سلول‌های یزد لذت ببرید. اما اگر حوصله سفر تنها ندارید و می‌خواهید دوستان غیر یزدی هم پیدا کنید تور‌های ۳ روزه برای سفر به یزد برای هفته آخر آذر و شب یلدا حدودا ۹۰۰ هزار تومان برایتان آب می‌خورد.
برای اقامت در یزد هم گزینه‌های متعددی دارید از هتل‌های لوکس با قیمت شبی ۵۰۰ هزار تومان تا کاروانسرا‌ها و اقمتگاه‌های بومگردی به یاد ماندنی با قیمت شبی حدود ۱۴۰ هزار تومان.
یزد از آن شهر‌هایی است که حتی اگر خیلی هم تنبل باشید و نه از آثار تاریخی خوشتان بیاید، نه حوصله آسودن در باغ‌های تاریخی داشته باشید نه حوصله کویرگردی و ماجراجویی بازهم با شیرینی‌های خوشمزه سرحالتان بیاید. اگر از خوردنی‌های یزد هم لذت نمی‌برید باید قیمت ویزیت یک مشاوره فردی یا در بهترین حالت یک متخصص تغذیه را هم به خرج سفرتان اضافه کنید.
پشمک، حاجی بادام، سوهان آردی، نان منقا، نان برنجی یزدی، شیرینی بادامی، لوز پسته، لوز بادام، لوز نارگیل، قطاب بی‌شکر، لوز زعفران، کیک یزدی و ... از شیرینی‌های معروف یزدی هستند. به شما توصیه می‌کنم اگر جایی فالوده یزدی دیدید از آن انتظار فالوده شیرازی نداشته باشید. آش شولی و آش گندم هم از غذا‌های سنتی یزد است. ترمه، شمد، زیلو، سفال و.. هم از صنایع دستی این شهر تاریخ هستند.
جاذبه‌های یزد یک به یک
باغ دولت آباد یزد
باغ دولت آباد یزد در قلب خود بلندترین بادگیر جهان را دارد. این باغ که نمونه‌ای از باغ‌های ایرانی محسوب می‌شود در بخش مرکزی شهر قرار دارد. باغ دولت آباد شامل عمارت سردر، ساختمان هشتی و بادگیر، عمارت بهشت آیین و تالار آیینه، عمارت تهرانی، آب‌انبار و باغ ناصر است. بنای باغ دولت آباد در دوران افشاریان بنا شد و سپس در دوره‌ی زندیه کامل شد.
آسیاب آبی اشکذر
مقرنس کاری‌های داخلی، نقش‌های هندسی اطراف دیوار‌ها، آجرکاری محوطه اصلی بنا و صحن آسیاب آبی اشکذر مجموعه‌ای منحصر به فرد خلق کرده‌اند. از دیگر خاصیت‌های این آسیاب این است که پایه‌ی فعالیت آن روی آب قرار دارد و ایجاد چنین آسیابی در منطقه‌ای کویری، باعث شگفتی است. این اثر ارزشمند در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
امیرچخماق
مجموعه‌ای است از میدان، تکیه، بازار، آب‌انبار و مسجد که بسیار دیدنی است. قدمت این مجموعه به دوره تیموری برمی‌گردد. این مجموعه به دست جلال‌الدین امیرچخماق ساخته شده که در آن زمان حاکم شهر بوده است. تکیه امیرچخماق از این مجموعه، در سال ۱۳۳۰ ثبت ملی شده است.
مسجد جامع یزد
بنای بی‌نظیری است که در سال ۱۳۱۳ ثبت ملی شده است. این بنای بسیار زیبا در ضلع غربی خیابان امام خمینی و یکی از محله‌های قدیمی یزد ساخته شده است. مسجد جامع یزد دارای یک ایوان مرتفع، دو شبستان، دو گرم خانه، گنبدخانه، دو پایاب و یک صحن بزرگ به شکل مستطیل است. مسجد جامع یزد ۶ ورودی دارد و هر کدام در قسمت‌های مختلف مسجد قرار گرفته‌اند.
آتشکده ورهرام
آتشکده ورهرام شعله‌ای ۱۵۰۰ ساله را در قلب خود نگهبانی می‌کند. این آتشکده از جا‌های دیدنی یزد است که ورود به آن آداب خاص خود را دارد. زنان و مردان باید در نهایت پاکیزگی و با کلاه و شال سفید در آتشکده ورهرام حاضر شوند. در معماری بنا از جزئیات معماری و فرهنگ زرتشتی الهام گرفته شده است. نقش فروهری بزرگی که در ورودی آتشکده ورهرام نصب شده است، با انعکاس در آب حوض مقابل، شکوهی خاص به این محیط بخشیده است.
خانه لاری‌ها
بنایی متعلق به دوره قاجار است. این خانه حدود ۱۵۰ سال پیش ساخته شده است.. این عمارت، ۶ باب خانه با معماری خانه‌های کویری دارد که در گذشته از آن به عنوان خانقاه نعمت‌اللهی استفاده می‌شد. خانه لاری‌ها در بهمن ۱۳۷۵ ثبت ملی شده است.
بازار مسگر‌ها
این بازار که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است میراث تیموریان برای شهر یزد بوده و با۶۰۰ سال قدمت هنوز به قوت خود باقی است. بازار مسگر‌ها مرکز تولید و فروش یکی از محبوب‌ترین سوغات‌های یزد است. سرخی چشم‌نواز مس و حرکت سریع دست استادکاران که به هنرنمایی می‌پردازند مارا مجذوب می‌کند.
موزه آیینه و روشنایی یزد
تنها موزه تخصصی در رابطه با موضوع نور در ایران است. این موزه در سال ۱۳۷۷ خورشیدی بعد از تعمیراتی در خانه «صراف‌زاده» افتتاح شد. در این موزه می‌توانید انواع پیه‌سوز، شمع‌سوز، نفت‌سوز و اشیای برقی را ببینید. اشیای موزه از جنس سفال، شیشه، برنج، مس و برنز هستند. ساختمان این موزه کوشکی در میان باغ است که در زمان پهلوی اول ساخته شده است.
برج خاموشان یزد
در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی یزد قرار دارد. این بنا، دخمه یا دادگاه زرتشتیان بوده است. زرتشتیان طبق آیین و سنت خود، اموات خود را در دخمه‌ها قرار می‌دادند تا طعمه کرکس‌ها شوند. سپس استخوان‌های به جای مانده از اجساد را داخل فضای میان تهی دخمه می‌ریختند. این برج بر بلندای کوهی در منطقه صفائیه یزد قرار دارد.
روستای خرانق
در برخی روایت‌های محلی می‌گویند این روستا جن دارد. روستای خرانق، از جمله جا‌های دیدنی یزد به شمار می‌رود که هم زیبایی فوق‌العاده‌ای دارد، و هم از نظر معادن بسیار غنی است. این روستا در فاصله ۸۵ کیلومتری شهر یزد قرار گرفته و آب و هوای آن بسیار خنک‌تر از یزد است. روستای تاریخی خرانق، در اروپا شهرت زیادی دارد و هر ساله جمع زیادی از گردشگران خارجی به آنجا می‌روند.
آب‌انبار شش بادگیر
یکی از دیدنی‌های یزد است که ۱۸۰ سال قدمت دارد. این بنا از دوران قاجار به یادگار مانده است. این آب‌انبار، ۶ بادگیر دارد که ۳ بادگیر آن قدیمی و ۳ بادگیر دیگر نوساز هستند.
زندان اسکندر
زندان اسکندر یا مدرسه ضیاییه در واقع یک مدرسه است که ۸ قرن قدمت دارد. در سال ۶۳۱ هجری قمری، ضیاالدین حسین رضی این مدرسه را بنا کرد. در این بنا چاهی به قطر ۲ متر در وسط حیاط قرار دارد که به سردابی به عمق ۵ متر راه دارد. گنبد این بنا ۱۸ متر ارتفاع دارد که بخش زیادی از تزیینات آن از بین رفته است.
قنات زارچ
عنوان طولانی‌ترین قنات دنیا را دارد. طول این قنات ۱۰۰ کیلومتر است. مسجد تاریخی شهر یزد در حریم این قنات ساخته شد تا هم برای پر کردن آب‌انبار زیر مسجد و هم برای وضوگرفتن نمازگزاران از آن استفاده شود. از ویژگی‌های دیگر قنات زارچ می‌توان به مربعی بودن مقطع چاه‌های آن در مقایسه با همتایان دیگر اشاره کرد که مقطعی بیضوی یا دایره‌وار دارند. پیشینه حفر چنین چاه‌هایی به زمان زرتشتیان بر می‌گردد.
سرو ابرکوه
درختی در شهر ابرکوه یا ابرقوه است که از پیرترین موجودات زنده دنیا محسوب می‌شود. محیط تنه‌ی این درخت بر روی زمین اطرافش، ۱۱/۵ متر است. ارتفاع درخت نیز ۲۵ تا ۲۸ متر است.
این سرو طبق نظر الکساندروف، دانشمند روس، بیش از ۴ هزار سال قدمت دارد. این سرو یکی از آثار طبیعی ملی ایران است.
آب‌انبار گیو
آب‌انبار گیو یزد در سال ۱۳۲۰ ساخته شده است. این آب‌انبار در گذشته نقش مهمی برای تامین آب مورد نیاز مردم داشته است. آب‌انبار گیو یزد از بنا‌های ساخته شده در دوران قاجار است. این آب‌انبار در سال ۱۳۷۵ ثبت ملی شده است.