فرارو- قرار است فردا «یکشنبه ۱۷ آذرماه» حسن روحانی رئیس جمهوری لایجه بودجه سال ۹۹ را تقدیم مجلس کند، حال با توجه به این موضوع برخی از کارشناسان اعتقاد دارند هر سال در نظام بودجه نویسی اشکالاتی وجود دارد که نسبت به رفع آن‌ها هیچ اقدامی صورت نمی‌گیرد، حال باید دید در بودجه سال آینده نیز این اشکالات همچنان پابرجا خواهند بود.
به گزارش فرارو، شاید مهم‌ترین ویژگی بودجه سال آینده با توجه به اظهارات مسئولان سازمان برنامه و بودجه، خروج درآمد‌های نفتی از بودجه جاری است، به طوریکه بر اساس گفته مقامات قرار است پول نفت تنها صرف بودجه عمرانی شود و بودجه جاری نیز از سایر محل‌های درآمدی تامین شود.
آیا کاهش وابستگی به نفت محقق می‌شود؟
وحید شقاقی شهری رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه بزرگ‌ترین اشتباه دولت در قبال بودجه فراهم نکردن شرایط برای کاهش وابستگی به درآمد‌های نفتی است، گفت: در سال‌های ۹۰ و ۹۱ تلاش‌هایی در این باره صورت گرفت و وابستگی به نفت تا حدودی کاهش یافت، اما در سال‌های بعد از آن بخصوص در سال ۹۴ و بعد از اجرای برجام، دوباره متاسفانه وابستگی به نفت افزایش یافت.
وی افزود: بعد از امضای برجام به دلیل اینکه تحریم‌ها رفع شد و میزان حجم فروش نفت افزایش یافت درآمد‌های حاصل از این موضوع نیز با رشد مواجه شد و به دنبال آن وابستگی به نفت دوباره زیاد شد، اما الان و به دلیل تحریم‌ها و کاهش درآمد‌های نفتی دوباره بحث عدم وابستگی به طلای سیاه در بودجه دنبال می‌شود، حال اینکه تا چه میزان این امر در عمل محقق خواهد شد، باید متن بودجه منتشر شود تا بعد از آن بتوان در این زمینه به اظهار نظر پرداخت.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه تنها جایگزین پایدار درآمد‌های نفتی، مالیات است، اظهار داشت: اما در این باره دولت هیچ برنامه مشخصی ندارند، در حالیکه باید برای تحقق این امر برنامه‌ریزی مدون و گسترده‌ای صورت گیرد، دولت می‌آید و گویند فلان مقدار به درآمد‌های مالیاتی هر سال اضافه شده است، در صورتیکه اگر واقعا قصد و اراده‌ای برای کاهش وابستگی به درآمد‌های نفتی وجود دارد، باید گام‌های عملی در این باره برداشته شود.
شقاقی با تاکید بر اینکه برای افزایش پایه‌های مالیاتی باید از مدت‌ها پیش اقدامات اجرایی آن‌ها انجام می‌گرفت، بیان داشت: این کار نیاز به آمار و اطلاعات و همچنین بانک‌های قوی داده و اطلاعات دارد، در حالیکه در حال حاضر چنین چیز‌های وجود ندارد، در این رابطه باید دولت از ابتدای سال مقدمات اجرای این کار‌ها را فراهم می‌کرد، تا در عمل می‌توانستیم از ظرفیت مالیات به منظور افزایش درآمد‌های پایدار دولت استفاده کرد.
روحانی فردا بودجه 99 را به مجلس خواهد برد
پایه‌های جدید مالیاتی اجرا نمی‌شود
این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه سال‌هاست گفته می‌شود که باید پایه‌های جدید نظیر مالیات بر ثروت و مالیات بر خانه‌های خالی اجرایی شود، اما در عمل شاهد آن هستیم که هیچ‌گونه انفاقی نمی‌افتد، اضافه کرد: به عنوان مثال دولت وزارت راه و شهرسازی را در سال ۹۴ مکلف کرد که از خانه‌های خالی مالیات اخذ کند و برای این کار ایجاد سامانه ملی املاک و اسکان را در نظر گرفت، اما تاکنون این سامانه علیرغم تکلیف قانونی معطل مانده است.
وی ادامه داد: با توجه به چنین موضوعاتی تا زمانیکه عزم جدی در دولت برای ساماندهی اخذ مالیات وجود نداشته باشد، نمی‌توان شعار بودجه بدون نفت را عملی کرد، این در حالیست که مطالعات گسترده نشان می‌دهد، در کشور‌های توسعه یافته مالیات پایدارترین ابزاری است که در اختیار دولت‌ها قرار دارد، تا بر اساس آن درآمد خود را تنظیم کرده و آن را نیز در جهت اقدامات توسعه‌ای هزینه کنند.
این استاد دانشگاه بیان داشت: همچنین سال‌ها است فرار مالیاتی گسترده‌ای در کشور وجود دارد که جلوی آن گرفته نمی‌شود، در صورتیکه اگر بتوان قوانینی را تصویب کرد که جلوی این فرار مالیاتی را بگیرد، به طور قطع می‌توان، بخش اعظمی از کسری بودجه دولت را جبران کرد.
بیشتر بخوانید:
نرخ ارز در بودجه
شقاقی همچنین با اشاره به اینکه کماکان نرخ ارز در بودجه همان ۴۲۰۰ تومان خواهد بود، اذعان داشت: اما نرخ تسعیر ارز که بر اساس آن تسویه‌ها انجام می‌شود، در بودجه امسال در حالیکه ۵۶۰۰ تومان در نظر گرفته شده که در بودجه سال آینده این نرخ به نرخ سامانه نیما نزدیک خواهد شد و کف آن نیز ۸ هزار تومان خواهد بود، از سویی باید گفت، دلار نیز با توجه به این نرخ، در بازار آزاد در کانال ۱۱ هزار تومان تثبیت خواهد شد، علیرغم این نوساناتی که این روز‌ها ناشی از انتظارات تورمی افزایش قیمت بنزین تجربه کرده است.
رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی با تاکید بر اینکه کسری بودجه دولت در سال آینده شدیدتر خواهد بود، گفت: با توجه به اینکه حقوق کارمندان حدود ۱۵ درصد افزایش خواهد یافت و از طرف دیگر سایر هزینه‌های دولت نیز با رشد مواجه شده، پیش‌بینی می‌شود دولت با کسری بودجه بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومانی در سال ۹۹ روبرو باشد.
این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه به اعتقاد بنده حجم بودجه عمومی دولت بین ۴۲۰ تا ۴۵۰ هزار میلیاردتومان خواهد بود، افزود: در سال گذشته درحالیکه بودجه عمومی حدود ۴۴۰ هزار میلیارد تومان بود، اما سران قوا با توجه به کسری بودجه دولت سقف بودجه را به ۳۸۶ هزار میلیارد تومان کاهش دادند، حال باید دید در سالجاری آیا دوباره چنین روندی رخ خواهد داد.
وی با بیان اینکه دولت باید در لایحه بودجه سالجاری یارانه نقدی ۲۵ میلیون نفر را قطع کند، اضافه کرد: چند سالی می‌شود که دولت قصد انجام این کار را دارد، اما به دلایل مختلف این کار صورت نمی‌گیرد، حال باید دید آیا دولت بالاخره عزم این کار را خواهد داشت، در صورتیکه این کار عملی شود، بخشی از کسری بودجه دولت از این طریق جبران خواهد شد.
کلا مالیات و عوارض از مردم بدبخت