فرارو- انسان نئاندرتال Homo neanderthalensis گونه‌ای از انسان یا Homo است. نئاندرتال‌ها در حدود ۲۰۰ هزار سال پیش در بخش‌هایی از اروپا و قسمت‌هایی از غرب آسیا، آسیای مرکزی و شمال چین (آلتای) سکونت داشتند. در حدود ۴۰ هزار سال پیش نئاندرتال‌ها در اروپا ناپدید شدند.
به گزارش بی‌بی‌سی، بدن نئاندرتال‌ها برای زندگی در آب و هوای سرد سازگارییافته بود. به طور مثال آن‌ها کاسه سر بزرگ داشتند، کوتاه قامت، اما بسیار قوی بودند. بینی پهن داشتند و دارای قوس ابرو بودند. برخلاف ما آن‌ها چانه کوچکی داشتند. به طور میانگین، نئاندرتال‌های مذکر دارای قد ۱۶۵ سانتی متر، و زن‌ها بین ۱۵۳ تا ۱۵۷ سانتی متر بودند.
برخلاف تصور عموم آن‌ها ظاهر بدی نداشتند، بازسازی چهره این گونه، از جنس نر و میانسال صورت گرفته است. نئاندرتال‌ها دارای فرهنگ، هنر و صنعت بودند. ابزار سازی آن‌ها که در دوره‌ی پارینه سنگی میانی تولید می‌شد، با نام محل باستانی که این ابزار‌ها در آن یافت شده است، موستری نامیده می‌شود. به فرهنگ ابزار سازی این دوره موسترین میگویند.
با توجه به اینکه انسان مدرن در پنج هزار سال پیش از انقراض نئاندرتال‌ها از آفریقا وارد اروپا شد، احتمالا این دو گروه انسانی با هم برخورد‌هایی داشتند. برخی ژن‌ها میان نئاندرتال و انسان امروزی مشترک است. پس این احتمال وجود دارد که نئاندرتال‌ها و اجداد ما که تازه از آفریقا بیرون آمده بودند با هم آمیزش داشتند.
اگر اجداد شما در خارج از آفریقا بوده است، می‌توانید با اطمینان فرض کنید که شما DNA نئاندرتال در ژنوم خود حمل می‌کنید! پرفسور کریس استرینگر، انسان شناس فیزیکی که در زمینه تکامل انسان فعالیت دارد، می‌گوید: تحقیقات ژنتیکی نشان می‌دهد که بیشتر افراد خارج از آفریقا حدود ۲% DNA نئاندرتال دارند.
در حدود ۶۰ هزار سال پیش انسان‌های مدرن که در آسیا گسترش یافته اند با نئاندرتال‌ها برخورد داشته اند. از آن جایی که این مهاجران اجداد همه مردم خارج از آفریقا بودند، پس از گسترش در سراسر جهان، اندکی از DNA نئاندرتال را در ژنوم خود حمل کرده اند.
این تحقیق به این صورت است که، ژنوم یک نئاندرتال را با صد‌ها انسان مدرن از آسیا و اروپا و نمونه‌های ژنی در صحرای آفریقا که در آن جا هیچ مداخله‌ای صورت نگرفته، مقایسه کرده‌اند. ژنوم نئاندرتال را از انگشت یک زن گرفته اند و اطلاعات انسان مدرن را از بانک‌های حامل کد‌های ژنتیکی تهیه کرده‌اند.
یکی از ژن‌هایی که از انسان‌های نئاندرتال دریافت کرده‌ایم، باعث شده تا با هر محیطی سازگار شویم یا اینکه موجب تقویت سیستم ایمنی ما شده است و در رفع سریع عفونت‌های محلی نقش داشته است.
اما به نظر می‌رسد که DNA آن‌ها در انسان‌های مدرن باعث بروز بیماری‌هایی مانند دیابت، لوپوس، کرون، افسردگی‌های شدید، ناراحتی‌های پوستی، حمله قلبی، چاقی مفرط و اعتیاد به مواد مخدر مانند تنباکو شده باشد. این اثرات منفی در انسان‌های مدرن در اثر تغییر در سبک زندگی ما طی هزاران سال برانگیخته شده است.
به نظر می‌رسد که میراث نئاندرتال‌ها برای ما مزایا و مضراتی به همراه دارد!
این دستاورد وقتی حاصل شد که یک ژنتیک‌شناس جمعیتی و یک ژنوم‌شناس تکاملی به نام‌های «جاشوا اکی» (Joshua Akey) و «تونی کاپرا» (Tony Capra)، به طور مستقل از هم، پی بردند که می‌توانند گونه‌های ژن انسان‌های نئاندرتال را با بررسی پرونده‌ی الکترونیک بیماران شناسایی کنند. آن‌ها به کمک این پرونده‌ها می‌توانستند به اطلاعات ژنتیکی و پزشکی بیماران و ارتباط آن‌ها به هم دسترسی پیدا کنند.
اکی و کاپرا با همکاری هم، در داده‌های ژنتیکی ۲۸ هزار و ۴۱۶ فرد بزرگسال با نژاد اروپایی به دنبال بیش از ۶۰۰۰ هاپلوتیپ نئاندرتال گشتند. آن‌ها پس از تشخیص DNA به ارث رسیده از نئاندرتال‌ها، از تحلیل آماری استفاده کردند تا ارتباطی میان گونه‌های ژن و خطر ابتلا به بیماری‌ها را پیدا کنند.
تاثیر ژن های نئاندرتال ها بر نقاط مختلف بدن انسان مدرن
این تیم در نتیجه مطالعاتشان چندین ژن نئاندرتال را شناسایی کردند که احتمال ابتلا به برخی بیماری‌ها را افزایش می‌دهند. به عنوان مثال، گونه‌ی خاصی از این ژن‌ها موجب انعقادپذیری خون می‌شود.
این انعقادپذیری سریع برای انسان نئاندرتال دوران باستان بسیار مفید بود. چرا که نئاندرتال‌ها برای تغذیه، جانوران وحشی را شکار می‌کردند و احتمال جراحت آن‌ها بالا بود. لختگی سریع خون می‌توانست از خونریزی بیش از حد آن‌ها جلوگیری کند. البته این ویژگی در انسان امروزی احتمال لختگی خون و سکته‌های قلبی و مغزی را افزایش می‌دهد.
محققان همچنین چند ژن نئاندرتال پیدا کردند که به ناراحتی‌های عصبی مثل افسردگی مرتبط هستند. گونه‌های دیگری به زخم‌های پوستی پیشاسرطانی مرتبط بودند. کاپرا حدس می‌زند که ویژگی‌های شیمیایی مغز انسان‌های نئاندرتال و واکنش پوست آن‌ها به نور خورشید، متناسب با شرایط نور محیط زیست و سبک زندگی اروپای پیش از تاریخ بود. حالا که اکثر انسان‌ها در معرض نور مصنوعی قرار دارند، این گونه‌های ژن ممکن است مضر باشند.
دیگر اشکال مختلف ژن، مسئول انتقال ویتامین B۱ هستند، این ویتامین کربوهیدرات را در سلول‌های شکم می‌سوزاند. رژیم غذایی نئاندرتال‌ها سرشار از گوشت و آجیل بود، بنابراین تیامین زیادی دریافت می‌کردند. اما انسان‌های امروزی از غذا‌های فرآوری شده تغذیه می‌کنند، بنابراین تیامین کافی به بدن آن‌ها وارد نمی‌شود. به این ترتیب، براساس گفته‌های کاپرا، ژن انسان‌های نئاندرتال، مردمان مدرن امروزی را مستعد سوتغذیه می‌کند.
در این پژوهش همچنین ژن‌هایی مرتبط با بی‌اختیاری، درد مثانه و اختلالات مجاری ادراری آشکار شدند. یک جهش نقطه‌ای هم در اعتیاد به نیکوتین تاثیرگذار بود، که احتمال اعتیاد به تنباکو را افزایش می‌دهد.
اما میراث نئاندرتال‌ها چندان هم برای سلامتی مضر نیست. از دو مقاله که ماه گذشته منتشر شده بود، نشان می‌داد که سه ژن باستانی دستگاه ایمنی بدن را در مقابل قارچ‌ها، انگل‌ها و باکتری‌ها مقاوم می‌کنند. براساس نظریکی از ژنتیک‌شناسان جمعیتی در مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه، هر سه ژن در در راستای تکامل و انتخاب طبیعی برای بدن اروپایی‌ها و آسیایی‌ها انتخاب شده‌اند. این سه ژن با هماهنگییکدیگر، گیرنده‌های سطح سلول‌های سفید را کنترل می‌کنند و قدرت دستگاه ایمنی بدن را افزایش می‌دهند.
البته، اگرچه این دستگاه ایمنی قوی برای مردمی که در شرایط نامناسبی زندگی می‌کنند، مفید است، اما ژن‌های تقویت‌کننده‌ی سیستمایمنی می‌توانند در مردمان اروپا و آمریکای شمالی تاثیرات زیانبار داشته باشند. چرا که در این مناطق انگل‌های کمتری وجود دارد. محققان پیبرده‌اند که این ژن‌ها انسان امروزی را مستعد آلرژی‌های گوناگون می‌کند. وقتی که واکنش دستگاه ایمنی بهتر می‌شود، می‌تواند احتمال بروز بیماری خودایمنی، ورم و آلرژی را افزایش دهد.
تاثیر دقیق این ژن‌ها بر خود نئاندرتال‌ها مشخص نیست. اینیافته‌ها به این معنی نیست که نئاندرتال‌ها افسرده بودند یا سرطان پوست می‌گرفتند. مطالعات اخیر، تنها آغاز راه هستند، چراکه دانشمندان به دنبال این سوال هستند که نه تنها ژن نئاندرتال بلکه تاثیر ژنی دیگر نمونه‌های انسان ریخت، چه تاثیری بر توالی ژنتیکی انسان مدرن و زندگی روزمره او داشته است؟ آیا ژن‌های به ارث رسیده از اجداد نئاندرتال ما، بر اخلاقیات ما تاثیر گذاشته است؟
منبع: