فرارو- روز شنبه آلمان سی‌امین سالگرد سقوط دیوار برلین را جشن گرفت. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، مقارن با همین مناسبت به آلمان رفت و بر نقش آمریکا در سقوط دیوار برلین و شکست کمونیسم تاکید کرد. مواضع پمپئو در این سفر، تلاش وزیر خارجه آمریکا برای بازتعریف جایگاه آمریکا در نظم جهانی را نشان داد.
به گزارش فرارو، امسال سالگرد سقوط دیوار برلین در شرایطی فرا رسید که روابط دو سوی اقیانوس آتلانتیک تنش‌آلود است. کاخ سفید بار‌ها از آلمان و دیگر کشور‌های اروپایی خواسته است که پول‌های بیشتری به پیمان نظامی ناتو اختصاص دهند. ایمانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، اخیرا در مصاحبه‌ای گفته ناتو دچار «مرگ مغزی» شده است.
اما پمپئو، در عین اذعان به ضرورت تقویت ناتو، از این پیمان دفاع کرد و گفت: «پس از ۷۰ سال، (ناتو) به رشد و تغییر نیاز دارد. نیاز دارد که با واقعیت‌های امروز و چالش‌های امروز مقابله کند. اگر کشور‌ها معتقدند که می‌توانند بدون ارائه منابع موردنیاز ناتو منافع امنیتی را به دست بیاورند، اگر آن‌ها به تعهدات‌شان پایبند نباشند، در آن حالت، این ریسک وجود دارد که ناتو به یک (پیمان) ناکارآمد و منسوخ تبدیل شود.»
پمپئو از مناسبت نمادین فروپاشی دیوار برلین استفاده کرد تا هم برمبنای سیاست خارجی دولت دونالد ترامپ تعریف جدیدی از روابط آمریکا و اروپا ارائه کند و هم جایگاه آمریکا به عنوان رهبر «جهان آزاد» را دوباره احیا کند. ترامپ متهم است که با دشمنان آمریکا دوستانه برخورد می‌کند، ولی با متحدان قدیمی آن، خصوصا اروپایی‌ها، رفتار خوبی ندارد. پمپئو در سفر به آلمان تلاش کرد در کسوت یک دولتمرد «تاریخ‌ساز» ظاهر شود که چارچوب جدیدی برای روابط اروپا و آمریکا طراحی می‌کند. او در آلمان بر «ارزش‌های دمکراتیک مشترک» اروپا و آمریکا تاکید کرد و در عین حال، از اروپایی‌ها خواست که منابع بیشتری برای ناتو اختصاص دهند.
پمپئو همچنین به تقلید از رونالد ریگان، که به مقابله با شوروی مشهور است، با سیاست خارجی روسیه و چین مخالفت کرد. وی روز جمعه، یعنی یک روز قبل از سی‌امین سالگرد سقوط دیوار برلین، که آلمان شرقی را از آلمان غربی جدا می‌کرد، گفت: «امروز، روسیه -که توسط یک افسر سابق "کا گ. ب" که زمانی در دریسدن مستقر بود (ولادیمیر پوتین) هدایت می‌شود - به همسایگان‌اش حمله می‌کند و مخالفان سیاسی را می‌کشد.»
وزیر خارجه آمریکا، درباره چین نیز تصریح کرد روش‌هایی که چین برای سرکوب مردم‌اش به کار میگیرد، «به شکل هولناکی» برای ساکنان آلمان شرقی «آشناست.»
رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا با برقراری ارتباط میان سیاست‌های امروزی چین با سیاست‌های سی سال پیش آلمان شرقی و همچنین یادآوری سابقه فعالیت پوتین در کا گ. ب، مرز جدیدی میان «جهان آزاد» و «جهان غیرآزاد» ترسیم کرد. وی طی یک سنخرانی در دروازه معروف براندنبورگ در برلین گفت: آمریکا و متحدان‌اش باید از آنچه در سال ۱۹۸۹ به سختی به دست آمد دفاع کنند و «قبول کنند که ما با کشور‌های غیرآزاد در یک رقابت ارزشی هستیم.»
مراسم رونمایی از مجسمه ریگان در برلین با حضور پمپئو
پمپئو در سخنرانی دروازه براندنبورگ درباره فروپاشی دیوار برلین و پایان جنگ سرد سخن می‌گفت. با این حال، او عملا جنگ سرد جدیدی را با روسیه و چین آغاز کرد. جنگی که در یک طرف آن، «جهان آزاد» به رهبری آمریکا و در طرف دیگر آن، «جهان غیرآزاد» به رهبری روسیه و چین قرار دارند. وزیر خارجه آمریکا هدف استراتژیک اتحاد غرب علیه روسیه و چین را دنبال می‌کند، اما چنین هدفی ممکن است امکان تحقق نداشته باشد. چرا که ترامپ برخلاف پمپئو، به روابط آمریکا و به طور کلی غرب با چین و روسیه از زاویه صف‌بندی‌های ایدئولوژیک سی سال پیش نگاه نمی‌کند.
پمپئو خود را فراتر از یک بازیگر عادی تاریخ می‌داند و به دنبال ثبت نام خود به عنوان یک نظریه‌پرداز است. او خود را ریگان زمان می‌بیند. در جریان سفر پمپئو به برلین، با حضور وزیر خارجه آمریکا از مجسمه رونالد ریگان در سفارت آمریکا رونمایی شد. مقامات شهر برلین برای ۱۰ سال با نصب این مجسمه مخالفت کرده بودند. ریگان که در سال ۲۰۰۴ فوت کرد، در سال ۱۹۹۲ شهروند افتخاری شهر برلین شد. مقامات این شهر می‌گفتند اعطای شهروندی افتخاری به ریگان کافی بود و نیاز به نصب مجسمه نیست.
در سال ۱۹۸۷، رونالد ریگان در نزدیکی دیوار برلین ایستاد و خطاب به میخائیل گورباچف، رهبر وقت شوروی گفت: «دبیرکل گورباچف، اگر صلح می‌خواهی، اگر برای شوروی و شرق اروپا شکوفایی می‌خواهی، اگر آزادی می‌خواهی، بیا همینجا به همین دروازه! آقای گورباچف، این دروازه را باز کن، آقای گورباچف، این دیوار را خراب کن!»
مجسمه ریگان دقیقا در محل همین سخنرانی نصب می‌شود. یعنی جایی که بر دیوار قدیمی برلین مشرف است. مایک پمپئو، که شیفته سیاست خارجی ریگان است، به منابت نصب این مجسمه توئیت کرد: «درخواست معروف سال ۱۹۸۷ رونالد ریگان از گورباچف مبنی بر اینکه "این دیوار را خراب کن" به عنوان مثال درخشانی از یک فریاد علیه استبداد و تفرقه در تاریخ ثبت شد.»