فرارو- با توجه به افزایش فزاینده قیمت مسکن، دولت قرار است، با اجرای طرح اقدام ملی مسکن برای خانوار‌ها و زوج‌های جوانی که فاقد خانه‌هستند، مسکن بسازد، از سویی به نظر می‌رسد تجربه مسکن مهر نیز تکرار شود، این در حالیست که هنوز این پروژه به طور کامل بعد از یک دهه به اتمام نرسیده است.
به گزارش فرارو، وزارت راه و شهرسازی در جدیدترین اقدام خود در حوزه مسکن،
طرح اقدام ملی تامین مسکن را کلید زده است. در این طرح متقاضیان باید با مراجعه به سامانه آباد وزارت راه و شهری ثبت نام کنند. البته برای این طرح ۴ شرط اصلی تأهل، فاقد مالکیت خصوصی، عدم استفاده از امکانات دولتی از قبیل: زمین، آپارتمان یا تسهیلات ویژه یارانه‌دار و داشتن سابقه ۵ سال سکونت در شهر هم دیده شده است.
محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی در مورد اجرای طرح اقدام ملی مسکن گفت: «حجم سرمایه‌گذاری مسکن در طرح اقدام ملی، ۳۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده است که این میزان سرمایه‌گذاری ۱۳۰ هزار اشتغال پایدار ایجاد می‌کند و متأثر از این تحرک و اراده سایر ظرفیت‌ها به مدار می‌آیند و ساخت و ساز رونق می‌گیرد.»
وزیر راه و شهرسازی اضافه کرد: «انتخاب زمین‌ها برای اجرای این طرح در شهر‌ها ومناطقی است که از سرانه‌های خدماتی و تأسیسات زیربنایی برخوردار هستند و در عین حال نیاز تقاضا متناسب با جامعه هدف است.»
دولت به دو طریق در ساخت مسکن می‌تواند مشارکت کند
مهدی سلطان‌محمدی کارشناس اقتصاد مسکن در گفتگو با فرارو با اشاره به طرح اقدام ملی مسکن که از سوی دولت پیگیری می‌شود، اظهار داشت: «در ساخت و ساز‌های انبوه دولت می‌تواند به دو طریق آورده داشت باشد، که اولین مورد آن زمین است، با توجه به اراضی که در اختیار دولت است، باید با یک برنامه‌ریزی امکانی را فراهم آورد تا عموم مردم بتوانند از این اراضی استفاده کنند.»
وی افزود: «از سویی دولت نباید با شروطی که می‌گذارد عده‌ای را از ثبت‌نام در طرح‌های این چنینی منع کند، به طور مثال علاوه بر این طرح اقدام ملی مسکن دولت برای کارمندان خود نیز طرح‌های دیگری را در دستور کار قرار دارد، نکته نیز همین‌جاست، دولت نبایدبین کارمندان وغیر آن‌ها تفاوتی قائل شود.»
این استاد دانشگاه اضافه کرد: «درحالیکه دولت با مشکلات بودجه‌ای بسیاری روبرو است، دادن چنین امتیاز‌های باعث می‌شود، افراد زیادی خواهان استخدام در دولت شوند، اما در صورتیکه اگر چنین امکاناتی برای همگان فراهم شود، دیگر چنین خواستی وجود نخواهد داشت.»
سلطان‌محمدی با تاکید بر اینکه تاکنون جزئیات اجرای طرح اقدام ملی مسکن مشخص نیست،گفت: «دولت در شهر‌های بزرگ زمین زیادی ندارد تا آن را برای ساخت مسکن انبوه اختصاص دهد، چرا که در حال حاضر نیز مشکل گران بودن مسکن در شهری مانند تهران نیز نبود زمین است، وگرنه که دیگر الزامات ساخت مسکن وجود دارد.»
این کارشناس اقتصاد مسکن اضافه کرد: «بنابراین در شهر‌های بزرگ، دولت به سمت ایجاد شهر‌های اقماری در کنار کلان‌شهر‌ها خواهد رفت، همان راهی که در مسکن مهر طی شد و شهر پرند متولد شد، اما این موضوع نیز خود مسائل زیادی را به دنبال دارد که اگر آن‌ها رعایت نشوند، معظلات بسیاری به وجود خواهد آمد.»
بیشتر بخوانید:
در زمینه مالی، دولت با کسری بودجه روبرو است
وی با اشاره به اینکه زمینه دومی که دولت در پروژه‌های کلان مسکن می‌تواند به عنوان آورده روی آن حساب کند، منابع مالی و تسهیلات است، بیان داشت: «در این زمینه نیز دولت با تگنای شدید روبرو است، در حاضر به دلیل تحریم‌ها و کاهش درآمد‌های نفتی، دولت با کسری بودجه شدیدی دست و پنجه نرم می‌کند، حال باید دید دولت منابع اجرای طرح اقدام ملی مسکن را از چه منبعی می‌خواهد تامین کند.»
این کارشناس مسکن با تاکید بر اینکه معلوم نیست به چه دلیلی دولت‌ها همواره در دور دوم خود به فکر ساخت مسکن برای مردم می‌افتند، گفت: «در زمان دولت آقای احمدی‌نژاد، مسکن مهر را چند سال بعد از تشکیل دولت کلید زدند، یعنی حدود سال ۸۸، الان بیش از یک دهه از آغاز آن پروژه می‌گذرد، اما هنوز تمامی واحد‌های تعهده شده به مالکانشان تحویل داده‌نشده است.»
سلطان‌محمدی افزود: «دولت آقای روحانی نیز در حالی کمتر از دوسال به پایان عمر خود دارد، طرح اقدام ملی مسکن را کلید زده و مطمئنا این طرح نیز به دولت بعدی کشیده خواهد شد و مشکلات مسکن مهر نیز برای این طرح تکرار می‌شود.»
وی تصریح کرد: «دولت‌ها اگر می‌خواهند برای مردم مسکن بسازند باید از همان روز اول این کار را آغاز کند، تا بعد از هشت سال تمامی وعده‌هایی که در زمینه خانه‌دار شدن مردم به آن‌ها داده‌اند، را اجرایی کنند، نه اینکه در یک فرصت محدود بخواهند پروژه‌هایی در مقیاس کلان که برنامه ریزی زیادی را می‌خواهد انجام دهند و این میراث خود را برای دولت‌های بعدی به جای بگذارند، که شاید به هیچ عنوان به چنین پروژه‌های اعتقاد نداشته باشند، همان موضوع که در مورد مسکن مهر نیز رخ داد.»
کارشناسان اعتقاد دارد با توجه به تجربه مسکن مهر دولت مسکن ساز خوبی نیست
دولت مسکن ساز خوبی نیست
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه تجربه مسکن مهر نشان داد، دولت مسکن ساز خوبی نیست، عنوان کرد: «با توجه به کیفیت پائین ساخت و همچنین مدت زمان زیادی که برای اتمام پروژه طول کشید، موید آن است که دولت بهتراست به هیچ عنوان وارد این‌حوزه نشود، بلکه باید زیرساخت‌های لازم برای ساخت مسکن را برای مردم و بخش خصوصی فراهم کند و آن‌ها خود وارد عملیات ساخت شوند.»
سلطان‌محمدی اذعان داشت: «در طول تاریخ، بیش از ۹۵ درصد خانه‌ها و ساختمان‌هایی که در کشور ساخته شده، به وسیله مردم بنا شده و سهم دولت تنها ۵ درصد است، بنابراین اگر دولت بستر‌های لازم را محیا کند، توان ساخت و ساز اعم از تامین مصالح ساختمانی و توان فنی ساخت در کشور وجود دارد تا بخش خصوصی هم سریع‌تر و هم با کیفیت بهتر اقدام به تولید مسکن کند.»
وی اظهار داشت: «در همین طرح اقدام ملی مسکن نیز اگر دولت زمین رایگان و ارزان قیمت در اطراف کلان‌شهر‌ها اختصاص می‌داد و بخش خصوصی و انبوه سازان نیز با قیمت تمام شده ماسب و مطقی این واحد‌ها را می‌ساختند، قطعا نتیجه به دست آمده خیلی بهتر از واحد‌های ساخته شده در پروژه مسکن مهر خواهد بود.»
این کارشناس اقتصاد مسکن تاکید کرد: «با توجه به این موضوع دولت تنها باید زیرساخت‌های مورد نیاز اعم از مدرسه، بیمارستان، مسجد، راه، حمل و نقل و.. را در شهر‌های اقماری ایجاد کند و ساخت و ساز را به بخش خصوصی واگذار کند، همچنین از سوی دیگر دولت می‌تواند با تسهیل فضای کسب و کار، محیط را برای فعالیت بخش خصوصی مناسب سازی کند.»