فرارو- درست ساعت ۹ و ۲۰ دقیقه روز یکشنبه ۱۹ مرداد بود که آنتونوف سپاهان ایر در تهران بلند شد و هیچ گاه مسافرانش را به طبس نرساند. این چندمین سقوط خانواده آنتونوف‌ها در ایران بود. انتقادها بالا گرفت و روحانی که تازه یک سالگی ریاست جمهوری را پشت سر گذاشته بود برای حفظ جان مسافران خطوط هوایی دستور داد تا آنتونوف‌ها برای همیشه از آسمان ایران کنار گذاشته شوند. اما حالا یکی از کاربران توییتر عکسی از فضای داخلی یک آنتونوف منتشر کرده و گفته که پرواز تهران تا مشهد را با ترس و دلهره پشت سر گذاشته است. همه گمان می‌کردند آن سقوط مرگبار، پایان پریدن آنتونوف باشد، اما انگار آب‌ها از آسیاب افتاده و پرنده مرگ دوباره به آسمان ایران برگشته است.
به گزارش فرارو، ماجرا از آنجا آغاز شد که پنجشنبه گذشته یکی از حسین بخشایی، یکی کاربران فضای مجازی در شبکه اجتماعی توییتر مدعی شده بود که در پرواز مشهد – تهران سوار بر هواپیمای آنتونوف شده است که از سوی رییس جمهور ممنوعیت پرواز آن به دلیل ایمن نبودن اعلام شده بود. این کاربر توییتر در مورد تجربه دلهره آور پرواز با آنتونوف پس از چهار ساعت تاخیر، نوشته: «این هواپیما بدون پنجره بود و در زمان تیک‌آف یک تکه فلزی از سمت خروج اضطراری روی یکی از مسافران افتاد که با کمک کادر پروازی و مسافران بسته شد».
در تصاویری که این مسافر هواپیمای آنتونوف منتشر کرد، مسافران درون یک دالان فلزی بی پنجره نشسته بودند. یا به قول خود این کاربر توییتر: تابوت متحرک!
ساعاتی بعد ادعای حضور هواپیمای آنوتوف در آسمان ایران، مورد تایید مرتضی دهقان، معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری قرار گرفت. باز هم مثل همیشه، همان دلیل کهنه و قدیمی. تحریم! "اجرای تحریم‌ها و عدم توفیق ایران در خرید هواپیمای ایرباس، بوئینگ و سوخو در به کارگیری مجدد آنتونوف‌های پرخطر توسط شرکت‌های هواپیمایی بی تاثیر نبوده است."
او با تایید حضور آنتونوف‌ها در ناوگان هوایی کشور به ایسنا گفت: «این هواپیما به طور قطع مجوز پرواز داشته و از حیث استاندارد‌های پرواز و در مورد نداشتن پنجره باید از حوزه تخصصی در این سازمان پرس‌وجو کرد.» ساعتی بعد حتی دستور رئیس جمهور هم زیر سوال رفت. رضا جعفرزاده سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری درباره حضور آنتونوف‌ها در آسمان ایران گفت: «این هواپیما ممنوعیت پروازی نداشته و آنطور که به نقل از رییس‌جمهور طرح شده صحت ندارد.»
در همین حال "کن نیوز" رسانه تخصصی هوانوردی، این هواپیما را آنتونف ۷۴ (AN-۷۴) معرفی کرد و نوشت: «گروهی از رسانه‌ها این هواپیما را با هواپیمای آنتونف ۱۴۰ (ایران ۱۴۰) که در سال ۱۳۹۳ با دستور رئیس‌جمهوری زمین‌گیر شد، اشتباه گرفته و خبر ممنوعیت پرواز آن را کار کردند.»
توضیحات مسافر آنتونوف درباره "مورد عجیب پرواز تهران-مشهد"
حسین بخشایی همان کاربری که تصاویر آنتونوف را در توییتر منتشر کرد در گفتگو با روزنامه صمت توضیحات بیشتری درباره شرایط پرواز ارائه کرد. او در توصیف شرایط داخلی هواپیما گفت: "چیزی به اسم پنجره یعنی آنچه در هواپیماهای مسافری مرسوم است، در هواپیمای پرواز پنجشنبه، ۱۸مهر از مهرآباد به مقصد مشهد وجود نداشت. ۲ دریچه در جلو و ۳ دریچه در عقب به‌عنوان پنجره وجود داشت که مانند دیگر هواپیماها، کرکره باز و بسته کردن پنجره را نداشت و پرده‌ای روی آن‌ها نصب کرده بودند. شرایط داخلی کابین به‌گونه‌ای بود که احساس می‌کردیم کسی آمده و کابین را کاغذ دیواری کرده و یک برقکار هم لامپ هالوژنی در آن کار گذاشته است! بار‌ها در کشور‌های گوناگون سوار هواپیما شدم، اما این هواپیما نخستین هواپیمایی بود که دریچه تنظیم هوا و چراغ بالا سر مسافر نداشت."
ماجرای ممنوعیت پرواز آنتونوف چه بود؟
۵ سال و ۲ ماه و۳روز پیش هواپیمای آنتونوف مسیر تهران - طبس متعلق به شرکت هواپیمایی سپاهان‌ایر هنگام بلند شدن از انتهای باند فرودگاه مهرآباد یک موتور خود را از دست می‌دهد و در شمال جاده مخصوص کرج سقوط می‌کند. در این هواپیما ۳۴ مسافر بزرگسال، ۳ نوزاد زیر دو سال و ۳ کودک زیر ۱۲ سال و یک گروه پروازی شامل دو نفر خلبان، دو نفر مهماندار، دو نفر گروه فنی و دو نفر گارد امنیت حضور داشتند که ۴۲ مسافر و شش خدمه این هواپیما در دم جان باختند.
پس از این حادثه افکار عمومی، دولت و سازمان هواپیمایی کشوری را به دلیل سقوط مداوم آنتونوف ها مورد انتقاد قرار دادند. رئیس جمهور پس از حادثه آنتونوف و انتقاد گسترده افکار عمومی، دستور داد تا آنتونوف ۱۴۰ و ۷۴ از آسمان ایران کنار گذاشته شوند، ممنوعیت پرواز آنتونوف‌ها را آن زمان محمد علی ایلخانی مدیر عامل شرکت فرودگاه‌های کشور اعلام کرد و گفت: «با توجه به تاکیدی که دولت بر امنیت پرواز‌های مسافری دارد رییس‌جمهور پرواز ایران- ۱۴۰ را ممنوع کرد و پس از آن نیز در دستوری جداگانه مبنی بر ممنوعیت پرواز‌های مسافری هواپیمای آنتونوف- ۷۴ را نیز صادر و این نوع هواپیما را از چرخه پرواز خارج کرد.»
دیگر حوادث مرگ بار آنتونوف‌ها در ایران
نام این هواپیما از آغاز ورود به آسمان ایران با مرگ همراه بود وقتی که در سال ۱۳۷۲ هواپیمای آنتونوف - ۱۲۴ در نزدیکی کرمان سقوط کرد و تمام ۱۷ سرنشین آن جان باختند.
آنتونوف‌ها نشان دادند که حتی به سازندگان خود هم رحم نمی‌کنند جایی که در سال ۱۳۸۱ یک ایران- ۱۴۰ (آنتونوف) که حامل مهندسان روسی و اوکراینی برای راه اندازی خط تولید این هواپیما در اصفهان بود سقوط کرد و همه ۴۴ سرنشینش کشته شدند.
در سال ۸۵ نیز هواپیمای آنتونوف- ۷۴ متعلق به نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پرواز، تهران -شیراز به علت از کار افتادن یکی از دو موتور هواپیما، در منطقه مسیل رودخانه کن واقع در انتهای باند فرودگاه سقوط کرد. بنابر اعلام رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی این هواپیمای نظامی که حامل ۳۲ تن از پرسنل سپاه و ۶ خدمه بوده، ۳۶ تن از سرنشینان آن کشته و ۲ نفر زنده ماندند.
آخرین باری که یک آنتونوف جان مسافرانش را در ایران گرفته، روز ۱۹ مرداد ۹۳ بود. زمانی که هواپیمای آنتونوف- ۱۴۰ متعلق به هسا (شرکت هواپیمایی سپاهان) در مسیر تهران- طبس دقایقی بعد از برخاستن از فرودگاه مهرآباد سقوط کرد و ۴۸ مسافر و خدمه این هواپیما جان باختند.
سقوط شرکت آنتونوف!
هواپیماهای آنتونوف در طول دو دهه اخیر در نقاط مختلف سقوط کرده اند اما این بار نوبت شرکت آنتونوف بود تا سقوط را تجربه کند. خانم اولگا سامافالووا،خبرنگار خبرگزاری رسمی اوکراین ابتدای سال ۲۰۱۸ در
گزارشی مفصل از ورشکستگی شرکت آنتونوف خبر داده و نوشت: «شرکت آنتونوف که با همکاری روسیه تمامی هواپیماهای خود را ساخته است بعد از سیاه شدن روابط کی یف- مسکو در طول ۴ سال گذشته، نتوانسته قطعات مورد نیاز خود برای ساخت هواپیماهای جدید را تامین کند و در پی آن اعلام ورشکستگی کرده است.»
او ادامه می‌دهد: «دولت اوکراین مجتمع آنتونوف را به طور کامل منحل و آن را با مجتمع اوکرآبارون پروم یعنی صنایع دفاعی اوکراین ادغام نموده است، اما بعید نیست این اقدام صرفاٌ برای پنهان کردن روند اجتناب ناپذیر از بین رفتن این کارخانه باشد. به هر حال بعید است که اوکراین در آینده بتواند به تولید هواپیماهای مسافربری مبادرت نماید.»
در طول ماه‌های اخیر هواپیماهای آنتونوف در خطوط هوایی جهان چند سقوط مرگبار داشته اند، آخرین سقوط آنتونوف‌ها در روز ۱۲ مهرماه امسال گزارش شده است. در جریان این حادثه هواپیمای باری چهار موتوره آنتونوف که از اسپانیا به سمت ترکیه در حال پرواز بود در غرب اوکراین سقوط کرد که منجر به کشته وزخمی شدن ۸ نفر شد. حالا باید دید کمبود هواپیما در صنعت هوایی، همچنان به صدور مجوز پرواز به آنتونوف‌ها ختم خواهد شد یا مسئولان هوایی فکری برای پرنده‌ی مرگ خواهند کرد.