فرارو- این روزها مبارزه با فساد و حاکمیت شفافیت در ارکان مختلف کشور با جدیت بیشتری دنبال می‌شود، بعد از برگزاری علنی محاکم قضایی مفسدان و اخلال‌گران اقتصادی، از سامانه ثبت اموال و دارایی مقامات نیز رونمایی شد که بر اساس آن مسئولان ظرف یک ماه فرصت دارند، اموال و دارایی‌های خود را در این سامانه اظهار و ثبت کنند.
به گزارش فرارو، به اعتقاد کارشناسان اقدامی‌که در راه‌اندازی سامانه ثبت اموال و دارایی مقامات انجام شد، قدم بسیار مهمی در راستا مبارزه با فساد و ایجاد شفافیت است، از سویی در این زمینه می‌توان به برخی از تجربیات کشور‌های همسایه اشاره کرد.
در کشور
افغانستان چنین سامانه‌ای وجود دارد، در این کشور اداره‌ای به نام
اداره عالی نظارت بر تطبیق ستراتیژی مباره علیه فساد اداری وجود دارد که لیست تمام دارایی‌های منقول، غیر منقول و ... تمام مسئولان عالیرتبه دولت افغانستان در آن درج شده است.
بر اساس اطلاعات مندرج در این سامانه،
اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان در بانک‌های این کشور در سال ۹۴ و قبل از پذیرفتن سمت خود ۳۲۰ میلیون افغانی و در بانک‌های خارجی نیز ۷۱ هزارو ۵۸۲ دلار پول داشته است، همچنین مقامات دولتی باید حتی اگر حسابی دارند که در آن موجودی هم نیست، حتما باید اعلام کنند.
در این
سامانه در حال حاضر اموال و دارایی‌های حامد کرزی رئیس جمهور اسبق افغانستان و سایر مقامات دولتی قبل و بعد از پایان مسئولیت نیز وجود دارد.
در همین رابطه مهدی پازوکی استاد دانشگاه علامه طباطبایی با تاکید بر اینکه مقامات باید قبل از ورود به مسئولیت لیست دارایی‌ها و اموال خود را اعلام کنند، به فرارو گفت: «در این زمینه کشور افغانستان از ایران جلوتر است و در سایت وزرات دارایی این کشور لیست اموال ودارایی‌های مسئولان سابق و فعلی آن کشور منتشر شده و در معرض دید عموم قرار گرفته است.»
پازوکی ادامه داد: «مسئولان افغانستانی قبل از ورود به مسئولیت و بعد از اتمام آن باید دارای‌های خود را با جزئیات اعلام کنند، این در حالیست که در کشورمان نیز این کار صورت می‌گیرد، اما لیست اموال برای قوه قضائیه ارسال می‌شود، در صورتیکه مردم نیز باید در جریان این اموال و دارایی‌ها قرار بگیرند.»
رونمایی از سامانه ثبت اموال و دارایی مقامات
رونمایی از سامانه ثبت اموال و دارایی مقامات
حجت الاسلام حمید شهریاری معاون آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه در مراسم رونمایی از سامانه ثبت اموال و دارایی مقامات گفت: «باید مسؤولان تعهد بدهند که لیست اموال خود را بدهند و این شرط تصدی‌ها است، از سویی به غیر از اصل ۱۴۴ و فهرست مربوطه، ۲۴ عنوان و مسؤولیت شامل این قانون می‌شوند و باید اموال خود و خانواده را ثبت کنند.»
معاون آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه گفت: «در فهرست ۲۴ عنوان، نمایندگان مجلس اعضای مجمع تشخیص نظام و شورای نگهبان، تا رده مدیر کلی در سازمانها را شامل می شود.»
وی افزود: «زمان ثبت‌نام قبل و بعد از هر دوره خدمتی است و در سامانه ظرف یک ماه پس از اتمام مأموریت باید اقدام شود تا پس از ارسال به رئیس قوه قضائیه به اموال خود و خانواده آنها رسیدگی می شود.»
حجت الاسلام شهریاری اضافه کرد: «مسئولان به مدت یک ماه یعنی تا یکم آبان ماه ۹۸ مسولان مهلت اعلام اموال خود را دارند و مسؤولانی که بعد از اجرای قانون یعنی بعد از ۲۹ آذر ۹۴ عهده دار مسؤولیت شده اند و دوره مسؤولیتشان تمام شده باید اموال را اعلام کنند. همچنین حدود ۲۵۰ هزار نفر شامل این قانون می‌شوند تا اموال خود را لیست و اعلام کنند.»
ناصر ایمانی کارشناس مسائل سیاسی
اگر کسی اموال خود را اعلام نکند، از قانون تخطی کرده است
ناصر ایمانی کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه سامانه شفافیت اعلام اموال مسئولان یک قدم روبه جلو است، گفت: «این خود نشان‌دهنده آن است که عزم مبارزه با فساد در ارکان کشور وجود دارد، در چنین شرایطی مسئولان و مقامات باید بر اساس قانون عمل کرده و اموال خود را اعلام کنند، در غیر این صورت دچار تخطی از قانون شده‌اند.»
وی با تاکید بر اینکه راه‌اندازی چنین سامانه یک پیام صریح برای مسئولان به دنبال دارد، افزود: «آنها در می‌یابند که اموال و دارایی‌های خود و بستگانشان رصد می‌شود و باید مواظب اعمال و اقداماتی که انجام می‌دهند، باشند، چرا که هرگونه دارایی واموال مشکوک مورد رصد قرار می‌گیرد.»
ایمانی با بیان اینکه نباید انتظار ۱۰۰ درصدی داشته باشیم تا این سامانه در همان ابتدای کار به تمامی انتظارات پاسخ دهد، اظهار داشت: «در مجموع بیش از ۲، ۳ هزار نفر از کارگزاران حاکمیت وجود دارند که باید در این سامانه اموال خود را اعلام کنند، که به نظر می‌رسد در یک ماه مهلت تعیین شده بیش از ۹۰ درصد افراد، این اقدام را انجام بدهند.»
راستی آزمایی این اطلاعات بر عهده قو قضائیه است
این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اینکه این عدم انتطار ۱۰۰ درصدی به این معنا نیست که فرایند اعلام اموال ممکن است طولانی شود، بیان کرد: «بلکه این افراد از قانون مطلع هستند و باید این تکلیف قانونی را انجام دهند، همچنین چون در این موضوع مردم نیز دخیل نیستند، باید فرجام کار زودتر مشخص شود.»
وی با تاکید بر اینکه مرحله مهم راستی آزمایی این اطلاعات اعلامی از سوی مسئولان است، گفت: «بر طبق قانون بعد از اتمام مهلت یک ماهه قوه قضائیه مسئولیت راستی آزمایی این اطلاعاتی که مسئولان بر پایه آن اموال و دارایی‌های خود را اعلام کردند، را بر عهده دارد.»
ایمانی ادامه داد: «یک نکته مهم این است که آیا این سامانه و اطلاعات مرتبط با آن در دسترس عمومی مردم قرار داده می‌شود، یا خیر، اگر چنین باشد، این امر می‌تواند گام بسیار بلندی در زمینه ایجاد شفاقیت و مبارزه با فساد در سطح نظام حکمرانی کشور باشد.»
این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: «اگر مردم به این سامانه دسترسی داشته باشند،آنها خود می‌توانند گزارشگران خوبی در رابطه با اطلاعات اعلامی از سوی مسئولان در باره اموال و دارایی‌هایشان باشند.»
حسین کنعانی مقدم کارشناس مسائل سیاسی
پیش‌شرط‌های اجرای موفقیت آمیز ثبت اموال مسئولان
حسین کنعانی مقدم کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با فرارو با تاکید بر اینکه سامانه اعلام اموال مسئولان زمینه‌ساز ایجاد شفافیت در نظام اجرایی کشور خواهد شد، گفت: «مبارزه با فساد باید به صورت ویژه و جدی مورد پیگیری قرار بگیرد، که یکی از جنبه‌های اصلی آن همین اعلام اموال مقامات می‌تواند باشد.»
وی افزود: «بر این اساس اگر مسئولی در موعد مقرر و تعیین شده، اقدام به اعلام و ثبت اموال و دارایی‌های خود در این سامانه نکند، طبیعتا از مسئولیت ساقط خواهد شد.»
کنعانی مقدم با اشاره به پیش‌شرط‌های اجرای موفقیت آمیز این طرح، اظهار داشت: «یکی از مسائل مهم در این زمینه عدم سوء استفاده از این اطلاعات و سامانه برای رقابت‌های سیاسی و حزبی است که نباید مورد انجام شود.»
این‌کارشناس‌مسائل سیاسی اضافه‌کرد: «مسئله مهم دیگر نیز نحوه طبقه‌بندی این اطلاعات است، به نحوی که باید دید این‌ها به کلی سری هستند یا محرمانه، یا اینکه سطح دسترسی افراد و اینکه چه کسانی به این موارد می‌توانند دست پیدا کنند نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است.»
وی با اشاره به اینکه باید دید که آیا افکار عمومی نیز می‌توانند به اطلاعات این سامانه دسترسی داشته باشند، بیان داشت: «همچنین از سوی دیگر باید این موضوع مشخص شود، در صورتیکه فرد یا افرادی اطلاعات موجود در سامانه اعلام اموال و دارایی‌های مسئولان را افشا کند، چه برخوردی با او صورت خواهد گرفت.»
کنعانی‌مقدم خاطرنشان ساخت: «اما در مجموع می‌توان راه‌اندازی و ایجاد چنین سامانه‌ای را به فال نیک گرفت و اجازه نداد از آن سوء استفاده‌ای صورت گیرد.»