فرارو- فاطمه نورنژاد؛ سخنگوی دولت افغانستان از حضور طالبان در تهران انتقاد کرد. پیش‌تر سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر از حضور طالبان در تهران خبر داده بود و وزارت خارجه ایران این خبر را تایید کرد. این دومین بار است که هیئتی از طالبان به طور رسمی به ایران سفر می‌کند. به نظر می‌رسد ضعف دولت مرکزی افغانستان در تامین امنیت حداکثری و نقش پررنگ طالبان در مناسبات سیاسی و اجتماعی افغانستان موجب شده است دشمنان سابق این گروه، مذاکره با طالبان را لازم بدانند؛ چه ایران چه آمریکا.
به گزارش فرارو، سخنگوی دولت افغانستان از حضور طالبان در ایران ودیدار با مقامات ایران انتقاد کرد. صدیق صدیقی، سخنگوی رئیس جمهوری افغانستان در توییتر نوشت: «طالبان یک خطرجدی برای امنیت منطقه وجهان است. میزبانی ازین گروه، خلاف تمام اصول وروابط میان کشورهاست وبه ویژه برای حکومت افغانستان که همیشه خواهان روابط حسنه باهمسایه‌های می‌باشد.»
روز سه شنبه، سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان ضمن
تایید سفر طالبان به تهران گفت: «در این سفر نمایندگان طالبان «درخصوص آخرین تحولات جاری در افغانستان با مقامات ذیربط ایرانی گفتگو و تبادل نظر کردند.»
مقامات طالبان می گویند این سفر در روز دوشنبه ۲۵ شهریور انجام شده است. به گفته سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر هیئت اعزامی چهار نفر بوده اند و رئیس گروه عبدالسلام حنفی، معاون دفتر قطر بوده است. به گفته شاهین این گروه در تهران با وزیر خارجه و سایر مقامات ارشد ایران گفتگو کرده‌است.
پیش از این سفر، یک هیئت سه‌نفری گروه طالبان به به مسکو رفته و با نماینده ویژه روسیه در امور افغانستان، درباره روند صلح گفتگو کرده بود. این سفر‌ها در حالی صورت می‌گیرد که مذاکرات صلح آمریکا و طالبان پس از ۹ دور گفتگو و نهایی‌سازی توافق‌نامه صلح، با فرمان ترامپ پس از حملات طالبان به کابل، متوقف شد.
این دومین سفر هیئتی از طالبان به ایران است. برای
اولین بار در ۳۱ اردیبهشت ماه سال ۹۷ محمدرضا بهرامی، سفیر ایران در افغانستان اعلام کرد «به صراحت گفته‌ایم که با طالبان تماس داریم». بعد از آن سفر مقامات کشورمان اعلام کردند مذاکرات با اطلاع دولت افغانستان انجام شده بود.
در مورد سفر اخیر هرچند دولت افغانستان جزئیاتی از موضع خود اعلام نکرده است، اما ظاهرا این بار سفر طالبان به تهران با رضایت دولت این کشور انجام نشده است. سیدجلال ساداتیان، کارشناس مسائل بین‌الملل و دیپلمات کشورمان معتقد است با توجه به شرایط امنیت افغانستان ایران ایران نمی‌تواند خودش را محدود کند و فقط با دولتی که برای تامین امنیت خودش و مردم دچار مشکلات خاصی است، مذاکره کند.
این تحلیلگر سیاست خارجی با بررسی زمینه‌های تاریخی روابط طالبان با دولت افغانستان و ایران و آمریکا به بررسی سفر اخیر طالبان به ایران می‌پردازد.
این دیپلمات کشورمان در مورد اختلافات موجود در افغانستان به
فرارو گفت: طالبان خودش را به عنوان دشمن درجه یک آمریکا معرفی می‌کند. برای اینکه طالبان در افغانستان دولت تشکیل داد، اما آمریکا پس از ۱۱ سپتامبر طالبان را ساقط کرد. طالبان کل دولتی که در افغانستان داشت را از دست داد و آمریکا هم بعد از آن به عنوان مبارزه با تروریسم دنبال این بود که نسل این‌ها را نابود کند و طبیعتا طالبان هم دشمن آمریکا بود. دولت کرزای در حال ایجاد توافقاتی با طالبان بود، اما کنار رفت و دولت اشرف غنی روی کار آمد.
سید جلال ساداتیان
سفیر پیشین ایران در لندن گفت: دولت اشرف غنی ابتدا مسیر آمریکا را در پیش گرفت، اما بعد از آن مدتی به دنبال این بود که به نوعی از طریق "لویه جرگه" یا شیخویت در افغانستان بتواند مساله را حل کند، ولی ظاهرا نتوانست؛ چرا که خواست طالبان این است که بر اساس اصول خودش عمل کند.
خواست طالبان این است که در افغانستان "شریعت" حاکم باشد. شریعت از دید آن‌ها این است که دادگاه‌ها به شکلی که آن‌ها می‌گویند حکم کند در حالی که دولت به دنبال این است که دادگستری مدرن حاکم باشد.
ساداتیان افزود: طالبان زنان را محدود می‌کند، اما دولت به دنبال این است که آزادی‌های مشروع شناخته شده در عرف و قانون افغانستان را برای زنان و مردان در همه امور اجرا کند. طالبان به هرحال سهمی از حاکمیت و دولت را می‌خواهند؛ مثل اینکه در بعضی مناطق والی داشته باشند یا در مجلس کرسی داشته باشند و... طالبان مطالباتی در این سطح دارند که کاملا مورد قبول دولت نیست.
ایران از مذاکره با طالبان به دنبال چیست؟
این کارشناس مسائل خاورمیانه گفت: دولت می‌خواهد توافق کند، اما آمریکا موافق نیست و دنبال این است که خودش با طالبان کنار بیاید و خواسته‌های خاص خودش را هم دارد. در این میان جمهوری اسلامی ایران هم به عنوان همسایه‌ای که دارای مراودات گسترده‌ای با افغانستان است منافعی دارد. حدود ۶ میلیون افغانی در ایران هستند و مراوداتی در سطوح مختلف با این کشور دارد؛ از مساله آب هیرمند گرفته تا بحث رفت و آمد مردم افغانستان و مساله تجارت و فروش مواد سوختی و نفتی و انواع و اقسام مراوداتی که بین ایران و افغانستان وجود دارد. ما با افغانستان روابط چندوجهی داریم. این روابط هم فرهنگی است هم اجتماعی، هم به طور طبیعی ایران در طوایف مختلف افغانی نفوذ دارد و طالبان هم یکی از این وجوه است.
دیپلمات کشورمان گفت: ایران دنبال این است که هم بفهمد طالبان چه می‌گوید هم با ورود به مساله بتواند آن‌ها را
به آرامش دعوت کند تا بلکه بتواند آن امنیتی که در افغانستان لازم است برقرار کند. یعنی در یک کلام منافع ایران تامین باشد. قاعدتا منافع گروه‌ها و جریاناتی هم که در افغانستان هستند لحاظ شود و مورد توجه قرار گیرد.
ساداتیان افزود: از این جهت ایران خودش را محدود نمی‌کند که فقط با یک گروه ویژه یا دولت افغانستان مذاکره بکند. در حالی که دولت با برخی از گروه‌ها در تعارض است ایران دنبال این است که بتواند سطح روابط خود با گروه‌های مختلف را حفظ کند. این به معنی نفی دولت افغانستان نیست بلکه به معنی این است که ایران تلاش می‌کند عنداللزوم اگر نقش و واسطگی لازم شود بتواند ناامنی موجود در افغانستان که برای ایران خوب نیست را برطرف کند و اجازه ندهد آمریکایی‌ها پایگاه خود را در آنجا تقویت کنند.
این کارشناس مسائل بین الملل در پایان گفت: می‌بینید که وجوه مختلف، منافع مختلف و قاعدتا راه حل‌های مختلفی برای این وضعیت وجود دارد و ایران خودش را محدود نمی‌کند که فقط با یک گروه یا فقط دولت افغانستانی که برای تامین امنیت خودش و مردم دچار مشکلات خاصی است، مذاکره کند. ایران می‌تواند ضمن حفظ احترام روابط رسمی با دولت افغانستان ارتباط با گروه‌های مختلفی که با دولت در تعارض هستند را هم حفظ کند.