فرارو- درحالیکه کلیت بازارسهام حال و روز خوشی دارد، حکایت این روزهای بازار پایه متفاوت است، چندماهی میشود که نهاد ناظر بازار سرمایه به منظور کاهش هرچه بیشتر ریسک سرمایه‌گذاری در این بازار، قوانین مرتبط با آن را اصلاح کرده، اما درحالیکه قرار بود، این قوانین ظرف شش ماه و به مرور زمان عملیاتی شود، شرکت فرابورس اعلام کرد، این قوانین تا شهریورماه به مرحله اجرا در خواهند آمد.
به گزارش فرارو، روز چهارشنبه هفته گذشته فرابورس ایران طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «به منظور راه‌اندازى تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز بازار پایه، معاملات کلیه نمادهاى مندرج در تابلوهای الف، ب و ج در پایان جلسه معاملاتی روز چهارشنبه ۱۳ شهریور متوقف و پس از انجام عملیات فنى و انتقال به تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز در روز دوشنبه ۲۵ شهریور مجدداً قابل معامله خواهند بود.»
این در حالیست که بر اساس اعلام مسئولان فرابورس، از ۲۵ شهریور ماه، سه تابلوی زرد، نارنجی و قرمز در بازار پایه فرابورس ایجاد خواهد شد که هر هفته برای هر یک از این تابلوها یک حراج معاملاتی در روز دوشنبه از ساعت ۱۲ تا ۱۲:۳۰ صورت می پذیرد. دامنه نوسان در حراج پایانی در تابلوی زرد ۶ درصد، تابلوی نارنجی ۴ درصد و تابلوی قرمز ۲ درصد خواهد بود. اما در بقیه روزهای معاملاتی هفته و نیز در روز دوشنبه تا قبل از ساعت ۱۲ دامنه نوسان در تابلوی زرد ۳ درصد، تابلوی نارنجی ۲ درصد و تابلوی قرمز یک درصد خواهد بود و مبنای نوسان‌های اعلام شده قیمت پایانی روزهای دوشنبه هر هفته است.
صف فروش سنگین نمادهای بازار پایه
در این‌راستا و بعد از اطلاعیه فرابورس، طی معاملات روز گذشته (شنبه۹ شهریور) و چهارشنبه هفته گذشته در اکثر نمادهای بازار پایه صف فروش سنگین به وجود آمد که در مقابل نیز خریداری برای این سهم‌ها وجود نداشت، که این امر منجر به ثبت کاهش ۱۰ درصدی قیمت‌ها در یک روز شد.
همچنین قرار بود قوانین اصلاح شده بازار پایه ظرف شش ماه و به مررو زمان اجرایی شوند، اما به یکباره با اعلام شرکت فرابورس این قوانین ظرف سه هفته به مرحله اجرا در خواهد آمد که این موضوع وضعیت بازار پایه را بسیار بغرنج کرده بود، بطوریکه اکثر نمادهای این بازار در دوروز معاملاتی گذشته حداکثر کاهش را تجریه کرده‌اند.
در چنین شرایطی اعتراض سهامداران شرکتهای بازار پایه بلند شد، آن‌ها اعتقاد داشتند، با توجه به اینکه این قوانین جدید یکباره اجرایی شده، این امر به ایجاد صف سنگین فروش‌های تا روز چهارشنبه هفته جاری که قرار است نمادها متوقف شود، منتهی خواهد شد، بنابراین در این باره باید چاره ای اندیشیده شود.
بیشتر بخوانید:
در واکنش به این امر، امیر هامونی مدیرعامل فرابورس روز گذشته در نشست خبری خود اعلام کرد: «دامنه نوسان در تابلوهای بازار پایه از امروز یکشنبه «دهم شهریورماه» تا چهارشنبه «سیزدهم شهریورماه» یعنی پیش از بسته شدن نمادهای بازار پایه، ۳ درصد خواهد بود.»
هامونی پیرامون نمایش یا عدم نمایش سفارش‌های خرید و فروش عنوان کرد: «ما در جلسات متعدد با کارشناسان و فعالان بازار سرمایه تصمیم گرفتیم روش‌های معاملاتی را تدریجی اجرایی کنیم. بر این اساس در حالی که در دستورالعمل بازار پایه نوشته شده که مظنه رقبا باید پنهان باشد؛ چیزی که در بازار‌های جهانی هم شاهد آن هستیم و در پیش‌گشایش بازار است، اما ما تصمیم گرفتیم این روند را تدریجی اعمال کنیم. شاید این پروسه ۶ ماه طول بکشد که بتوانیم عمق مظنه را کاهش دهیم.»
فردین آقا بزرگی
دو دلیل کاهش حداکثری قیمت سهام شرکتهای بازار پایه
فردین آقا بزرگی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه تنها علت عرضه‌های سنگین روز چهارنشبه هفته گذشته و هچنین دیروز در بازار پایه اخبار مربوط به اصلاح قوانین نبود، اظهار داشت: «نمادهای بازار پایه از روزهای قبل نیز رشدهای ۱۰ درصدی را تجربه کردند، به بیان دیگر از یک طرف اخبار مربوط به اجرای اصلاح قوانین بر روی عرضه‌های سنگین تاثیرگذار بود و از طرف دیگر هم رشدهای اخیر نمادها آن‌ها را در آستانه اصلاح قیمت قرار داده بود.»
وی افزود: «با اجرای قوانین جدید دیگر شاهد نوسان‌گیری در بازار پایه نخواهیم بود و ریسک‌پذیری این بازار کنترل خواهد شد، همچنین با اجرای این قوانین نقدینگی از بازار پایه خارج خواهد شد و به سمت بورس و فرابورس سرازیر میشود، چرا که عملا دیگر بازار پایه به دلیل کاهش دامنه نوسان جذابیتی برای فعالان بازار نخواهد داشت.»
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه در حال دامنه نوسان سه تابلوی بازار پایه ده درصد است، گفت: «با اصلاح قوانینی که صورت گرفت دامه نوسان‌ها بسیار کاهش یافته، این در حالیست که در بورس نیز، ابتدا دامنه نوسان‌ها یک درصد بود که بعد به مرور زمان افزایش یافت و به پنج درصد امروز رسید.»
آقا بزرگی اضافه کرد: «در ابتدا که قرار بود قوانین در اردیبهشت ماه اجرایی شود، با مذاکراتی که با سازمان بورس و شرکت فرابورس صورت گرفت، جلساتی با حضور فعالان بازار برای اصلاح قوانین جدید نیز صورت گرفت و ما نظرات خود را در مورد قوانین جدید بازار پایه به مسئولان اعلام کردیم.»
بیشتر بخوانید:
قوانین جدید بازار پایه محدودیت زاست
وی در پاسخ به این پرسش که قرار بود قوانین جدید ظرف شش ماه و به صورت تدریجی اجرایی شود، اما در حال حاضر در کمتر از 20 روز قوانین دید بازار پایه اجرایی خواهد شد، گفت: «بنده در کل با اصلاح قوانین فعلی بازار پایه موافق هستم، اما در مورد اجرای این قوانین، در ابتدای سال قرار بود اجرایی شود، اما با توجه به مسائلی که وجود داشت، قرار بر این شد طی یک بازه شش ماه و به مرور زمان این قوانین جدید به مرحله اجرا در آید.»
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بنده با هرگونه محدودیت در نظام عرضه و تقاضا در بازار سرمایه مخالف هستم،گفت: «یکسری از قوانینی که در حال حاضر در بازار پایه وضع شده محدودیت‌زا است و دلیل آن هم به خاطر عدم شفافیت در فعالیت شرکتهای حاضر در این بازار است، در این راستا با اجرایی شدن قوانین جدید باید به مرور زمان و با اصلاح وضعیت شرکت‌ها این محدودیت‌ها نیز کم شود.»
آقا بزرگی بیان کرد: «با توجه به قوانین جدید بازار پایه شرکتهای بازار پایه با محدویت‌های مضاعفی نسبت به شرکتهای بورس و فرابورس با آن روبرو خواهند بود، آن هم به خاطر عدم درج صورت‌های مالی، زیان‌ده بودن آن‌ها، عدم برگزاری مجامع و... است، که باعث شده آن‌ها در پر ریسک‌ترین تابلوی معاملاتی بازار سهام قرار بگیرند.»
این کارشناس بازار سرمایه همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا روند عرضه‌های سنگین در بازارپایه با توجه به اصلاح قوانین در هفته جاری و برچیدن تابلوهای الف، ب و ج ادامه خواهد داشت: «به اعتقاد بنده از فشار عرضه‌های سنگین در هفته پیش‌رو به مرور زمان کاسته خواهد شد.»
کاهش دامنه نوسان، ریسک پذیری را کاهش نخواهد داد
میثم رادپور کارشناس بازار سرمایه اما در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه با کاهش دامنه نوسان لزوما ریسک پذیری کاهش پیدا نمی‌کند، اظهار داشت: باید این سوال را از مسئولان سازمان بورس پرسید بر چه اساس و مبنایی، این قانون را وضع کردند که با کاهش دامنه نوسان، ریسک پذیری کاهش می‌یابد، مستندات این امر از کجا نشات می‌گیرد، از سویی سازمان بورس قیم سهامداران نیست که تصمیماتی اینچنینی اتخاذ می‌کند.
وی افزود: همچنین وظیفه سازمان بورس این نیست که باید و بگوید ریسک پذیری بازار پایه می‌بایست کاهش یابد، بلکه آن‌ها باید اطلاع رسانی انجام دهند مبنی بر این که بازار پایه با این ریسک‌ها مواجه است و سرمایه‌گذاران و سهامداران را با وضعیت بازار پایه آشنا کنند، نه اینکه با ایجاد محدودیت در دامنه نوسان اقدام به تغییر در وضعیت بازار کنند.
کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: این موضوع که مسئولان بازار سرمایه فکر می‌کنند، با کاهش دامنه نوسان، ریسک‌پذیری نیز پائین می‌آید، اینطور نیست، بلکه در بلند مدت با کنترل دامنه نوسان ریسک‌پذیری افزایش پیدا می‌کند و این موضوع در اکثر تحقیقات مرتبط با بازار سرمایه اثبات شده است.