هر ساله بسیاری از دواطلبین کنکور دکتری و آزمون کارشناسی ارشد بدلیل وجود مشغله های مختلف نمی توانند نتایج مطلوبی در آزمون دکتری و کنکور کارشناسی ارشد کسب نمایند. طبق آمار ابتدای سال ۹۸، حدود ۹۲٪ از داوطلبین کنکور دکتری و ۶۴٪ از متقاضیان کنکور کارشناسی ارشد جزو شاغلین بودند و کمبود زمان مطالعه یکی از اصلی ترین دلایل عدم موفقیت ایشان بوده است.
لازم بذکر است، منابع معرفی شده توسط سازمان سنجش آموزش کشور برای کنکور ارشد در هر رشته بین ۴۵ الی ۶۰ جلد و برای آزمون دکتری در هر رشته حدود ۶۰ الی ۹۵ جلد اعلام می شود که مطالعه این حجم از منابع مستلزم زمان کافی است به طوری که اگر یک داوطلب کنکور ارشد بخواهد تمام منابع را در یک سال مطالعه نماید، احتمالا در هر روز نیاز به حدود ۸ ساعت مطالعه دارد. این وضعیت در کنکور دکتری به مراتب سخت تر بوده و شاید نیاز به حتی ۱۲ ساعت مطالعه در روز باشد.
ضمنا تمام موارد فوق با فرض این موضوع است که داوطلب نیاز به مطالعه مجدد نداشته باشد و مطلب را در یک بار مطالعه متوجه شود. با توجه به موارد مذکور در فوق، احتمالا به این نتیجه می رسیم که داوطلبین باید شغل خود را رها سازند و به مطالعه منابع کنکور دکتری و منابع کنکور ارشد مشغول شوند که این موضوع عملا ناممکن است. بنابراین باید به راه های جایگزین برای آمادگی کنکور ارشد و کنکور دکتری اندیشید.
راهکار ویژه شاغلین و پر مشغله ها:
حالا که می دانیم برای بسیاری از داوطلبین آزمون ارشد و کنکور دکتری امکان تسلط بر منابع کنکور بصورت عادی وجود ندارد، ضرورت استفاده از راه های جایگزین بیش از پیش احساس می شود. طبق اعلام موسسه آموزش عالی آزاد ماهان، داوطلبین کنکور ارشد و آزمون دکتری می توانند با روزی ۳ ساعت مطالعه نیز به اهداف خود دست یابند که این مهم مستلزم بهره گیری از برنامه ریزی دقیق است. چنانچه فرض کنیم که اگر قرار باشد برنامه ای برای مطالعه کاربردی تنظیم شود، این برنامه باید شامل موارد زیر باشد:
۱- برنامه ریزی مطالعه برای کنکور دکتری و ارشد باید توسط مدرسین خبره و اساتید برجسته که سالها در حوزه تحصیلات تکمیلی فعالیت داشته اند انجام شود. این برنامه ریزی به داوطلب کمک می کند تا از مطالعه منابعی که تاثیر چندانی در نتایج ندارند اجتناب شده و زمان قابل توجهی برای مطالعه نکات کلیدی و سرفصلهای پرتکرار ذخیره شود. ضمنا تمام این برنامه ریزی ها با توجه به ظرفیت های داوطلب متفاوت است و نمی توان برای همه از یک فرمول مشخص استفاده کرد. بنابراین داوطلب کنکور باید در ابتدا تعیین سطح شود.
۲- مطالعه تمام منابع اعلام شده توسط سازمان سنجش برای آزمون دکتری و کنکور کارشناسی ارشد در یک سال عملا غیر ممکن است بنابراین باید از خلاصه منابع کنکور استفاده کرد. مهمترین مبحث در گردآوری خلاصه منابع کنکور دکتری و کارشناسی ارشد، بهره گیری از تیم اساتید برجسته است که سالها به آنالیز منابع کنکور ارشد و منابع کنکور دکتری و آزمون های سالهای گذشته پرداخته باشند. در تمام کتب خلاصه منابع، اشاره به سرفصل های کلیدی و نکات پر تکرار از ملزومات است.
۳- تجربه اکثر داوطلبین کنکور که برای دومین بار در این آزمون شرکت کرده اند نشان داده که شانس قبولی کنکور داوطلبین درصورت داشتن تجربه شرکت در آزمون دکتری تا ۳۴٪ و در کنکور کارشناسی ارشد تا ۵۷٪ افزایش می یابد. اصلی ترین دلایل این اتفاق، آشنایی با نحوه تست زنی کنکور، کاهش استرس در مواجهه با فضای کنکور، و دریافت کارنامه نهایی پس از کنکور است که هر داوطلب می تواند از طریق آن، میزان آمادگی خود را بسنجد.
اما مشکل آنجاست که داوطلبین کنکور دکتری و کارشناسی ارشد نمی توانند چندین سال در آزمون شرکت کنند تا تجربه کافی را داشته باشند. ضمنا با توجه به تغییر دایم منابع کنکور اعلام شده توسط سازمان سنجش آموزش کشور، داوطلب باید هر سال به مطالعه منابع جدید کنکور بپردازد که همین موضوع باعث انصراف بسیاری از متقاضیان کنکور در هر سال می شود. در اینجاست که ضرورت استفاده از خدماتی مانند آزمون آزمایشی مطرح می شود که شبیه سازی کامل فضای کنکور با بالاترین جامعه آماری را امکانپذیر می سازد.
۴- اهمیت رتبه در کنکور دکتری و کارشناسی ارشد زمانی مشخص می شود که داوطلب قصد انتخاب یکی از دانشگاه های مطرح را برای تحصیل داشته باشد. بهترین معیار برای سنجش عملکرد یک داوطلب، رتبه کسب شده در آزمون دکتری و کنکور ارشد است که هر ساله پس از اعلام نتایج آزمون کارشناسی ارشد و کنکور دکتری و ارائه کارنامه ها، رتبه های برتر کنکور رشته های مختلف مشخص می شوند. طبق بررسی انجام شده توسط موسسه ماهان، مشخص شد که تعداد قابل توجهی از رتبه های برتر آزمون دکترا و ارشد شاغل بوده اند اما با برنامه ریزی تحصیلی دقیق و مشاوره کاربردی توسط رتبه های برتر کنکور سالهای گذشته توانسته اند به موفقیت دست یابند.
۵- طبق تحقیقات دپارتمان تخصصی برنامه ریزی موسسه ماهان، هیچ چیزی جای کلاسهای آمادگی کنکور دکتری و آزمون ارشد را نمی گیرد بطوریکه هر یک ساعت کلاس برابر با ۲۰ ساعت مطالعه است. در اینگونه کلاسها، اساتید به بیان نکات کلیدی و سرفصلهای پرتکرار با رویکرد آموزش و آمادگی کنکور می پردازند تا داوطلب در کوتاهترین زمان ممکن بتواند خود را برای کنکور آماده سازد. بنابراین این روش را می توان کاربردی ترین حالت آمادگی کنکور دانست.
خلاصه خبر:
مشخص است که رقابت در کنکور دکترا و آزمون کارشناسی ارشد بین دو گروه انجام می شود:
گروه اول: کسانی که زمان کافی را برای مطالعه دارند، به تازگی فارغ‌التحصیل شده و با منابع آشنایی نسبی دارند، در پایه تحصیلی قوی هستند، و دغدغه پذیرفته شدن در دانشگاه های مطرح دولتی را ندارند.
گروه دوم: کسانی که شاغل و پرمشغله هستند، بیش از یک سال از فارغ‌التحصیلی ایشان گذشته و منابع جدید را نمی شناسند، برایشان مهم است که در کدام دانشگاه پذیرفته شوند. این دسته از داوطلبین باید بدانند که قرار است در کنکور دکتری و کارشناسی ارشد با دسته ی اول رقابت کنند و مشخصا شانس قبولی پایینتری دارند. این گروه برای آنکه بتوانند در آزمون های ذکر شده شانس قبولی خود را افزایش داده و توان رقابت کافی را بدست آورند، لازم است از خدماتی مانند پشتیبانی مشاوره تخصصی با اساتید برجسته و رتبه های برتر، کتب خلاصه منابع کنکور، آزمون های آزمایشی، و کلاس آمادگی کنکور در دروسی که احساس ضعف می کنند استفاده نمایند تا با روزی ۲ الی ۳ ساعت مطالعه، رتبه ای مناسب جهت پذیرش در دانشگاه های مطرح را بدست آورند.
هادی امیری فلاح