فرارو- چند سالی است که استفاده از رمز ارزها یا همان پول دیچیتال در جهان رایج شده که بیت کوین معروف‌ترین آن‌هاست، این در حالیست که بیشتر کشورها تکلیف خود با معامله قانونی بیت کوین و سایر رمز ارزها را مشخص کرده اند، اما در ایران شاهد موضع دوگانه و پارادوکسیکال دولت در این زمینه هستیم.
به گزارش فرارو، از یک مسئولان وزارت نیرو در صدد آن هستند تا تعرفه برق تولید بیت کوین را حداقل سه برابر کنند و از دیگر سوء، مسئولان وزارت صنعت به دنبال شناسایی تولید کنندگان بیت کوین هستند، این اقدامات در شرایطی است که دولت در قدم اول، می بایست مشخص کند آیا داد و ستد بین کوین در ایران مجاز شمرده خواهد شد یا خیر و بعد به دنبال ساماندهی و شناسایی کسانی باشد که بیت کوین استخراج می کنند.
این در حالی است که
شرکت توانیر اعلام کرد تا سه هفته آینده تعرفه ویژه برق تولید بیت‌کوین ابلاغ و تعیین تکلیف خواهد شد. بر این اساس، با مشخص شدن تعرفه برق تولید ارز دیجیتال و بررسی ظرفیت‌های شبکه، تقاضای تولیدکنندگان ارز دیجیتال به‌طور رسمی رسیدگی خواهد شد.
در همین رابطه بسیاری از ناظران و تحلیلگران معتقدند ایران به بهشت تولید ارز دیجیتال از جمله بیت‌کوین تبدیل شده؛ زیرا قیمت برق در کشور بسیار ارزان است و این موضوع باعث شده افراد زیادی از طیف‌های مختلف با خرید دستگاه‌های ماینر اقدام به استخراج بیت‌کوین کنند.
آغاز قطع برق استخراج‌کنندگان بیت کوینمعاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی توانیر با اشاره به اینکه نمی‌توان ادعای استخراج‌کنندگان رمز ارزها در خصوص خاموش کردن ماینر‌ها در ساعات پیک را پذیرفت، گفت: «قطع موقت برق استخراج کنندگان ماینر‌ها آغاز شده است.»
مصطفی رجبی مشهدی در پاسخ به این سؤال که انجمن بلاک‌چین ایران با صدور اطلاعیه‌ای گفته است استخراج‌کنندگان رمز ارزها، ماینر‌ها را در ساعات پیک خاموش کرده‌اند، افزود: «به دلیل اینکه این مراکز و استخراج‌کنندگان رمز ارزها تحت نظارت ما نیستند، نمی‌توانیم با قطعیت بپذیریم که آن‌ها در ساعات پیک دستگاه‌های خود را خاموش کرده‌اند.»
سخنگوی صنعت برق در پاسخ به این سؤال که آیا هنوز شناسایی‌ها به سرانجام نرسیده و تعداد آن‌ها مشخص نیست، افزود: «گفته می‌شود ۱۴۸ هزار دستگاه در ایران اقدام به استخراج رمز ارزها می‌کنند، اما باز هم آمار مشخصی از میزان دقیق این دستگاه‌ها موجود نیست.»
رجبی مشهدی در پاسخ به این سؤال که وزارت نیرو در بخشنامه‌ای اعلام کرد که این انشعابات را قطع موقت خواهد کرد، ادامه داد: «با توجه به اینکه استخراج رمز ارز بیشتر در شهر‌های نیمه شمالی کشور و مراکز استان‌ها انجام می‌شود، برنامه قطع برق هم از همین مناطق آغاز خواهد شد.»
تصمبم نهایی در رابطه با بیت کوین گرفته نشده
همچنین سعید زرندی معاون طرح و برنامه وزارت صنعت در رابطه با تولید بیت کوین در کشور که بعضاً توسط برخی واحد‌های تولیدی صورت می‌گیرد، بیان کرد: «هنوز در رابطه با تولید بیت کوین تصمیم نهایی در کشور اتخاذ نشده است و همین موضوع موجب شده تا ما نتوانیم برخورد لازم را با واحد‌های تولیدی که در این حوزه فعالیت می‌کنند داشته باشیم.»
وی با اعلام اینکه پیشنهادات مختلفی در حوزه تولید بیت کوین در کشور مطرح شده است، افزود: «اگر بخواهیم این موضوع را به عنوان یک کار تولیدی بشناسیم باید چارچوب‌های آن تعریف و مکانیسم نظارت را تهیه کنیم، اما مهم اینجاست هنوز این فعالیت به نام کار تولیدی تعریف نشده است.»
معاون طرح و برنامه وزارت صنعت گفت: «در بخش قیمت برق با دریافت دو تا سه برابری هزینه‌ها می‌توان مدیریت مصرف انرژی را در واحد‌های تولیدی که در حوزه بیت کوین فعالیت می‌کنند انجام دهیم.»
چه مجازاتی در انتظار تولیدکننده‌های بیت کوین است؟
مهدی رزمی کارشناس حوزه فناوری اطلاعات در
گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه این اظهار نظر برای تعیین تکلیف تولید بین کوین یک قدم مثبت از سوی حاکمیت و دولت قلمداد می‌شود، گفت: «سال گذشته نیز صحبت‌هایی در خصوص قوانین و مقررات رمزارزها در بانک مرکزی صورت گرفت، اما این امر در حد حرف باقی ماند و جنبه عملیاتی به خود نگرفت.»
دولت باید خود را در زمینه رمز ارزها تطبیق دهد
وی افزود: «اگر دولت هرچه زودتر خود را در زمینه بیت کوین و سایر رمز ارزها تطبیق دهد و زمینه را برای فعالیت قانونی این دسته از فعالیت‌ها فراهم کند، در نتیجه می‌توان گفت: عوارض و اقدامات غیر قانونی در این راستا کمتر روی خواهد داد.»
رزمی با تاکید بر اینکه به طور معمول در دولت‌ها یک نوعی مقاومت در رابطه با تغییر و ورود تکنولوژی‌ها نوین وجود دارد و این امر تنها به ایران نیز نیست، اظهار داشت: «این مقاومت اگر زودتر به تطبیق با شرایط جدید تبدیل شود، آن زمان می‌توان از آسیب‌های بیشتری جلوگیری کرد، از سویی شفافیت در زمینه تولید بیت کوین مزایایی نیز برای خود دولت به همراه دارد.»
این کارشناس فناوری اطلاعات ادامه داد: «برای مثال اگر تعرفه برق برای تولید بیت کوین به عنوان رمز ارز به مانند سایر تعرفه‌های برق از جمله صنعتی و خانگی تعیین شود، آن زمان کسانی که قصد کسب درآمد از این راه را دارند، تکلیف خود را می‌دانند و از مخفی کاری و این قبیل اقدامات نیز برهیز می‌کنند.»
رزمی تصریح کرد: «با توجه به ماهیت رمز ارزها و غیر قابل شناسایی بودن آن ها، زمینه کلاهبرداری و سوء استفاده در این امر بسیار زیاد است، همچنین به دلیل فراگیری تدریجی این امر، بسیاری از مردم به دلیل قیمت بالای دلار در کشورمان، ممکن است به قصد کسب سود زیاد سرمایه خود را در اختیار افرادی قرار دهند و آن‌ها نیز کلاهبرداری کنند، بنابراین لزوم تدوین قوانین در این حوزه نوپا باید به جد پیگیری شود.»
وی با اشاره به اینکه فاصله زمانی فراگیری استفاده از رمز ارزها در ایران نسبت به سایر فناوری‌های نوین بسیار کمتر است، گفت: «اگر برای رایج شدن بیت کوین در جهان ۵ سال فرصت لازم بود، این زمان در ایران نیز ۶ ویا ۷ سال خواهد بود، این درحالیست که در مورد سایر فناوری‌هایی که طی گذشته به کشورمان وارد شدند، این گپ زمانی خیلی بیشتر بود.»
وجود سه عامل برای رونق بیت کوین در ایران
این کارشناس فناوری اطلاعات سه عامل، یک، وجود زیر ساخت‌های مختلف فنی برای تولید رمز ارزها، دو، وجود فرهنگ و ذهنیت لازم بین مردم بخصوص جوانان و متخصصین برای استفاده از این رمز ارز و سه، وجود نیروی انسانی لازم و کارآزموده به منظور به کارگیری این فناوری را دلایل عمده کم شدن این فاصله زمانی استفاده از بین کوین و سایر رمز ارزها در ایران به نسبت کشور‌های دیگر اعلام کرد.
رزمی با تاکید بر اینکه تنها مانع عمده فعالیت بیت‌کوین در ایران، سرعت تطبیق حاکمیت و دولت در استفاده از این ارزهای دیجیتال است، گفت: «با توجه به ابزار‌هایی که در کشورمان وجود دارد، می‌توان به راحتی از مزایای رمز ارزها در جهت دور زدن تحریم‌ها سود جست.»
وی با اشاره به اینکه رمز ارزها تحول شگرفی را در دور زدن تحریم‌ها و همچنین غیر قابل ردیابی بودن نقل و انتقال پول رقم زده اند، گفت: «در دوره گذشته تحریم ها، به دلیل اینکه نقل و انتقال پولی نمی‌توانست انجام شود، پول به صورت نقد و چمدانی جابه جا می‌شد، اما در این دوره با استفاده از بیت کوین و سایر رمز ارزها همین پول نقدی به صورت آنلاین و بدون قابلیت رهگیری می‌تواند منتقل شود.»
بزرگترین دلیل تولید بیت کوین در ایران برق ارزان
همچنین مهدی غیبی کارشناس حوزه فناوری اطلاعات در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه بزرگترین دلیل تولید بیت کوین در ایران برق ارزان است، گفت: «اگر وزارت نیرو بخواهد تعرفه ویژه‌ای برای تولید رمز ارزها وضع کند، آن وقت مزیت تولید بیت کوین در ایران از بین می‌رود و هزینه تمام شده آن به مانند کشور‌های افغانستان و چین خواهد شد.»
وی افزود: «وزارت نیرو می‌خواهد با انجام این کار درآمدزایی کند، در چنین صورتی قطعا کسی نمی‌آید چنین بهایی را بپردازد، چراکه مزیت اصلی تولید رمز ارز در ایران برق ارزان است.»
غیبی با اشاره به اینکه اگر قرار باشد تولید بین کوین در ایران قانونی شود، بانک مرکزی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات متولی این حوزه خواهند بود، اظهار داشت: «وزارت صنعت نیز اگر می‌خواهد به عنوان یک واحد تولیدی و صنفی به مزرعه‌های تولید بیت کوین نگاه کند، این امر تنها برای کسب درآمد است، چون متولی رمز ارزها مشخص است.»
این کارشناس حوزه آی تی ادامه داد: «اینکه برای دور زدن تحریم‌ها از بیت کوین استفاده می‌شود، در حال حاضر این امر در حد حرف است و تا به حال معامله‌ای از طریق رمز ارزها برای دور زدن تحریم‌ها بنده نشنیده ام که انجام شود.»
غیبی با بیان اینکه اگر وزارت نیرو بخواهد کسانی را که بین کوین تولید می‌کنند، شناسایی کرده و هزینه برق بالاتری از آن‌ها بگیرد، به مانند این است که سیلی آمده و ما می‌خواهیم به این سیل جهت دهیم و آن را هدایت کنیم، افزود: «این تعرفه برق اضافی تا حدودی منطقی است، اما با توجه به اینکه در حال حاضر تولید بیت کوین در ایران غیر قانونی است، چرا باید شخصی بیاید و اطلاعات خود را در اختیار وزارت صنعت قرار دهد و بگوید من می‌خواهم رمز ارز تولید کنم.»
وی اظهار داشت: «اگر ما این کار را قانونی کردیم و از آن به طور مثال به نفع خود در دور زدن تحریم‌ها استفاده کردیم، می‌توان چنین قواننیی برای شناسایی کسانی که بیت کوین تولید می‌کنند، وضع کرد، اما در حال حاضر که داد و ستد رمز ارزها در کشور قانونی نیست، چگونه این امر را می‌خواهیم ساماندهی کنیم.»
این کارشناس حوزه فناوری اطلاعات با بیان اینکه در این وسط یک نقض غرض و تناقض وجود دارد، گفت: «اول ما باید تکلیف خود را روشن کنیم که داد و ستد و معامله رمزارزها در کشور قانونی است یا خیر، بعد باید برای تولید آن تعرقه برق ویژه و یا شرایط اعطای مجوز فعالیت و تولید در نظر گرفت.»
وی تصریح کرد: «چند شرکت خصوصی نیز اعلام می‌کنند مبادلات خود را با استفاده از بیت کوین انجام می‌دهند که این امر شبیه یک شوآف است، از سویی به دلیل مشخص نبودن منشا اطلاعات و داد و ستد‌های رمز ارزها هیچ اطلاعات دقیقی در مورد میزان رقم معامله این پول‌های دیجیتال نمی‌توان ارائه داد.»
غیبی همچنین در مورد هزینه ایجاد یک مزرعه تولید بیت کوین گفت: با هزینه‌ای در حدود ۸۰ میلیون تومان می‌توان تجهیزات و ماینر‌های استخراج رمز ارز را به جزء خنک کننده‌ها تامین کرد که به اضافه هزینه این وسایل سرمایشی، با مبلغی در حدود ۱۰۰ میلیون تومان در کشور می‌توان بیت کوین تولید کرد.»