۸ تا ۱۱ میلیون تومان یا حدود یک میلیون تومان به‌ازای هر دقیقه! این‌ها مبالغی است که برخی پزشکان برای شرکت در برنامه‌های تلویزیونی پرداخت می‌کنند تا به‌عنوان کارشناس در این برنامه‌ها حضور یابند. پزشکانی که برخی از آنها به گفته مسئولان نظام پزشکی ممنوع الکار شده‌اند.
به گزارش شرق، موضوعی که گویی مسئولان وزارت بهداشت نیز از آن بی‌خبر نیستند. روز گذشته معاون کل وزارت بهداشت دراینباره اظهار نظر کرد و گفت: «برنامه‌های گفت‌وگومحور در صداوسیما با برخی پزشکان، دلیلی بر برجسته‌بودن آن پزشک نیست و گاهی جنبه تبلیغی دارد». ایرج حریرچی تبلیغات در حوزه پزشکی را تحث تأثیر تقاضای القایی و تقسیم منابع بین گروه‌های مختلف ذکر کرد و گفت: گاهی تبلیغات در قالب برنامه‌های گفت‌وگومحور در روزنامه‌ها و صداوسیما منتشر می‌شوند که جنبه رپرتاژ داشته و اثر تبلیغی دارند، چراکه برخی مردم تصور می‌کنند پزشکی که در رسانه ملی درباره موضوع پزشکی صحبت می‌کند، قطعا پزشک حاذق و برجسته‌ای است و بر مبنای همین تصور مراجعات بیماران به مطب پزشک مذکور به‌شدت افزایش پیدا می‌کند؛ درحالی‌که اکثر پزشکانی که در برنامه‌های صداوسیما حضور پیدا می‌کنند در سطح متوسط هستند.
در یکی از قرارداد‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود، نام برنامه‌های مختلفی در حوزه سلامت در شبکه‌های جام‌جم، شما، شبکه آموزش، شبکه دو و سه نوشته شده است؛ برنامه‌هایی که حضور پزشک در آنها به‌عنوان کارشناس ۸ تا ۱۱ میلیون تومان آب می‌خورد. گویی حضور پزشکان در صداوسیما به این شیوه به یک رویه و عرف تبدیل شده است و آنها برای این کار قراردادی را نیز میان خودشان تنظیم می‌کنند قراردادی که به آن شکل و شمایل قانونی نیز می‌دهند. علاوه بر این چندی پیش پزشکی در توییتر قراردادی در این زمینه منتشر کرده بود که در آن مبلغ قرارداد برای حضور به‌عنوان کارشناس در برنامه تلویزیونی «دکتر سلام» که از شبکه آموزش پخش می‌شود، ۱۰ میلیون تومان قید شده بود، قراردادی با چندین ماده و تبصره.
کارشناسان ممنوع‌الکار
علی فتاحی، معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی، دراینباره در گفتگو می‌گوید «ما بار‌ها در این خصوص با صداوسیما صحبت کرده‌ایم و بابت این موضوع از آنها گله داریم. ما بار‌ها از آنها خواسته‌ایم هنگام دعوت از کارشناسان به تلویزیون از فیلتر‌های خاصی آنها را عبور دهند و هیچ فیلتری بهتر از وزارت بهداشت، نظام پزشکی و انجمن‌های علمی و تخصصی نیست؛ این ارگان‌ها کاملا پزشکان را می‌شناسند و به موضوع اشراف دارند. هفته گذشته جلسه‌ای با مسئولان صداوسیما داشتیم که در آن جلسه از آنها گله‌مند شدیم، حتی به مسئولانی که در آن جلسه شرکت کرده بودند گفتیم ما پزشکی را دو سال از طبابت محروم کرده بودیم که فردای آن روز به‌عنوان کارشناس در تلویزیون حضور پیدا کرده بود.
وقتی ما پزشکانی را از کار محروم کرده‌ایم و حتی پزشکی به‌طور دائم از کار محروم شده است، چطور به‌عنوان کارشناس در برنامه تلویزیونی حضور پیدا می‌کند. صداوسیما اطلاعی از پرونده این پزشکان ندارد، به‌دلیل اینکه پرونده آنها به‌صورت محرمانه نزد ما قرار دارد، به آنها نیز اعلام کرده‌ایم آمادگی این را داریم که در هر رشته پزشکی که صداوسیما می‌خواهد، به آنها کارشناس معرفی کنیم. این کار، هم به نفع صداوسیما و هم به نفع مردم جامعه است. البته پیش از این نیز که ما از آنها گله کرده بودیم، مسئولان صداوسیما ابتدا هنگام معرفی کارشناس از ما استعلام می‌گرفتند، اما با گذشت زمان باز به همان رویه خود بازگشتند.
فتاحی درباره دریافت پول از برخی پزشکان برای شرکت در برنامه‌های تلویزیونی افزود «معنایی ندارد که از پزشکان برای حضور در برنامه به‌عنوان کارشناس پولی دریافت شود، این کار به چه معناست؟ قطعا باید یک کارشناس شرایط علمی و اخلاق حرفه‌ای داشته باشد و هر فردی نمی‌تواند کارشناس باشد و فاکتور‌های مختلفی باید در کنار هم قرار بگیرد تا فردی بتواند کارشناس شود، آن هم در صداوسیمایی که ما اعتقاد داریم یک دانشگاه ملی است و تعداد زیادی از مردم به تماشای آن می‌نشینند و از آن تأثیر می‌گیرند».
محمدجواد فاطمی، فوق‌تخصص جراحی پلاستیک و رئیس انجمن سوختگی ققنوس، یکی از پزشکانی است که بار‌ها افرادی با او تماس گرفته‌اند و از او خواسته اند با پرداخت پول به‌عنوان کارشناس در برنامه‌های تلویزیون شرکت کند. این پزشک متخصص که به گفته خودش حاضر به این کار نشد، دراینباره می‌گوید «قطعا حضور در رسانه و شبکه‌های تلویزیونی برای پزشکان بسیار جذاب است و به‌ندرت پزشکانی پیدا می‌شوند که تمایل به حضور در این برنامه‌ها را نداشته باشند، متأسفانه از این تمایل سوء‌استفاده شده است و حتی شرکت‌هایی دراینباره برپا شده اند، پیش‌از‌این افرادی با پزشکان تماس می‌گرفتند و در ازای دریافت مبلغی پول از آنها برای حضور در برنامه‌های تلویزیونی دعوت می‌کردند.
آنها هنگام مطرح‌کردن پیشنهادشان می‌گفتند ما می‌توانیم شما را در شبکه‌های مختلف و برنامه‌های پر‌بیننده دعوت کنیم که هزینه شرکت در هر برنامه بر‌اساس زمان حضور و نوع برنامه تعیین می‌شد؛ اما شنیده‌ام به‌تازگی در قالب‌های رسمی‌تر از پزشکان دعوت می‌کنند و متأسفانه اطلاع دارم برخی از پزشکان با پرداخت هزینه در این برنامه‌ها شرکت کرده‌اند».
او درباره اینکه حضور در این برنامه‌ها چه نفعی برای این پزشکان دارد، می‌گوید «یکی از دوستانم که پزشک بسیار حاذقی است و به‌عنوان کارشناس در برنامه‌ها شرکت می‌کند، می‌گفت: پس از حضور در برنامه‌های تلویزیونی تعداد بیماران مطبش دو، سه برابر شده است. به تصور مردم کارشناسانی که به برنامه‌های صداوسیما دعوت می‌شوند، افراد شاخصی هستند؛ به‌همین‌خاطر اعتماد خاصی به آنها پیدا می‌کنند. کارشناس‌هایی که در صداوسیما دعوت می‌شوند، دو گروه هستند: برخی از آنها پزشکان بسیار سرشناس و باسوادی هستند و برخی دیگر افرادی هستند که نه پزشکان شناخته‌شده‌ای هستند و نه کار علمی خاصی در حوزه تخصص‌شان انجام داده اند؛ اما در این برنامه‌ها حضور پیدا می‌کنند. حضور این افراد مشکوک است و باید بررسی شود که بر چه اساسی صداوسیما از این افراد برای حضور در برنامه دعوت کرده است».
بابک زمانی یکی دیگر از پزشکانی است که با او تماس گرفته شده است. او نیز دراینباره می‌گوید «یکی، دو بار دراینباره با من تماس گرفته شده است. پیش‌از‌این من به‌عنوان کارشناس در برنامه‌های تلویزیونی شرکت می‌کردم؛ اما از زمانی که این پیشنهاد‌ها مطرح شد، دیگر در این برنامه‌ها شرکت نکردم و تا زمانی که مطمئن نشوم برنامه خبری است و جنبه اطلاع‌رسانی به مردم را دارد، در آن شرکت نمی‌کنم. همیشه تبلیغات در کار پزشکی خلاف بوده است و پزشکان نباید برای کارشان تبلیغ کنند، ممکن است از پزشکان به‌عنوان کارشناس در برنامه‌ها دعوت شود؛ اما اگر قرار باشد پزشک پولی برای شرکت در برنامه پرداخت کند، در قالب تبلیغات قرار می‌گیرد».
این پزشک متخصص درباره پیشنهادی که این افراد به پزشکان می‌دهند، می‌گوید «آنها می‌گویند ما برای شما کار‌های مختلف تبلیغاتی انجام می‌دهیم. اگر بخواهید در برنامه‌های رسمی صداوسیما از شما به‌عنوان کارشناس دعوت می‌کنیم. به گفته خودشان می‌توانند در شبکه‌ها و برنامه‌های مختلف از پزشکان به‌عنوان کارشناس دعوت کنند. متأسفانه برخی از همکاران‌مان هستند که چندین سال است با آنها قرارداد می‌بندند و با این روش به‌عنوان کارشناس در شبکه‌های مختلف حضور پیدا می‌کنند؛ تا‌جایی‌که اطلاع دارم بار‌ها از طریق انجمن‌ها با این پزشکان برخورد شده است؛ اما متأسفانه این رویه دارد به یک عرف تبدیل می‌شود.
اگر به تابلو‌های پزشکی دقت کرده باشید، متوجه خواهید شد همه آنها در ابعاد و یک شکل مشخص هستند و به‌ندرت تابلویی را می‌بینید که سایز آن بزرگ باشد؛ حتی نسخه‌ها هم بر اساس استاندارد خاصی است، علت آن است که همه این‌ها بر‌اساس مقررات است و خارج از این مقررات تبلیغ محسوب می‌شود و قاعدتا نظام پزشکی برخورد خواهد کرد. در این مورد خاص نیز باید با این افراد برخورد شود».