فرارو- خبر جذاب بود و دلنشین: واردات خودرو هیبریدی آزاد شد! خبری که هزار و یک برداشت اشتباه از آن شده بود و یک شبه کلی سر و صدا کرد. طوری که امار جستجوی کلید واژه خودرو هیبریدی به شکل چشمگیری از لحظه انتشار این خبر افزایش داشته. در بین عبارت‌های جستجو حتی قیمت خودرو هیبریدی در دبی، قیمت خودرو هیبریدی به دلار و قیمت جهانی خودرو هیبریدی هم به چشم می‌خورد. مجلسی‌ها می‌گویند این مصوبه کمک زیادی به کنترل بازار خودرو خواهد کرد و به زودی با آزاد شدن واردات خودروهای هیبریدی شاهد کاهش قمیت خودرو خواهید بود، اما چرا این مصوبه هیچ کمکی نه به ما، نه به واردکننده‌ها و نه به بازار خودرو نخواهد کرد؟ در این گزارش سراغ پنج دلیل اصلی بی‌نتیجه بودن آزاد شدن واردات خودروهای هیبریدی رفته‌ایم.
مجلسی‌ها چه می‌گویند؟
محمد حسن‌نژاد عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با تسنیم با اشاره به مصوبه جدید مجلس در مورد لغو حقوق ورودی خودروهای هیبریدی به مدت پنج سال، می‌گوید این مصوبه تأثیر بسزایی در کاهش قیمت خودروهای داخلی و همین‌طور توازن بازار دارد.
خیلی هم عالی! اما قضیه از چه قرار است؟ حسن‌نژاد می‌گوید طبق این مصوبه، دولت مکلف شده تا ظرف پنج سال ظرفیت‌های لازم برای تولید خودروهای هیبریدی تمام برقی را فراهم کند و تا این زمان تعرفه واردات این خودرو‌ها برای کمک به پاکیزگی محیط زیست صفر در نظر گرفته شده است. متن دقیق ماده سه تصویب شده توسط مجلس به این شرح است: «وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است با همکاری وزارتخانه‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات، نیرو و راه و شهرسازی و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نسبت به تدوین سند راهبردی فناوری‌های نوین در صنعت خودروسازی از جمله خودروهای تمام‌برقی، تمام هیبریدی (مدل‌هایی که قابلیت شارژ از طریق اتصال به منبع‌های خارجی برق را نیز دارند) و خودران و نیز امکان استفاده از سوخت‌های غیرفسیلی دیگر حداکثر ظرف مدت یک سال پس از لازم‌الاجراء شدن این قانون اقدام کند.»
چرا تصویب این قانون هیچ کمکی به ما نمی‌کند؟
از وقتی که خبر آزاد شدن واردات خودرو هیبریدی منتشر شده همه به تب و تاب افتاده‌اند و حتی برخی بلیت دبی رزرو کرده‌اند تا همین امروز به امارات بروند و کشتی کشتی خودرو هیبریدی به کشور وارد کنند. طوری که امار جستجوی کلید واژه خودرو هیبریدی از لحظه انتشار این خبر به شکل چشمگیری افزایش داشته. در بین عبارت‌های جستجو حتی «قیمت خودرو هیبریدی در دبی»، «قیمت خودرو هیبریدی به دلار» و «قیمت جهانی خودرو هیبریدی» هم به چشم می‌خورد. اما چرا این مصوبه هیچ کمکی نه به ما، نه به واردکننده‌ها و نه به بازار خودرو نخواهد کرد؟
۱- همین اول کار وزارت صمت آب پاکی را روی دستمان ریخته و مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صمت با تاکید بر اینکه واردات خودروهای هیبریدی همچنان ممنوع است، می‌گوید متناسب با سیاست‌های تجاری کشور برنامه‌ریزی و عمل می‌کنیم. سید مهدی نیازی به ایسنا می‌گوید معافیت حقوق ورودی خودروهای هیبریدی به منزله مجاز بودن واردات نیست، ضمن اینکه طرح باید در مجلس تصویب و پس از تأیید شورای نگهبان در قالب قانون ابلاغ شود. بعد از ابلاغ قانون و براساس احکام آن، متناسب با سیاست‌های تجاری کشور برنامه‌ریزی و عمل می‌شود.
۲- متن مصوبه واضح است: خودرو تمام هیبریدی! یعنی خودرویی که با سیم به برق وصل شده و شارژ می‌شود، نه آن خودر‌های نیمه‌هیبریدی که اکنون در خیابان‌های تهران وجود دارند. خودروهای هیبریدی موجود در ایران هنگام حرکت با نیروی پیشران بنزین، باطری‌شان را شارژ می‌کنند و از نیروی برق ذخیره شده در باطری برای کمک در حرکت خودرو هیبریدی استفاده می‌کنند. برای همین باطری آن‌ها نیازی به شارژ کردن ندارد. خودروهای تمام هیبریدی خودرو‌هایی هستند که صرفا با نیروی برق کار می‌کنند و برای همین لازم است آن‌ها را به ایستگاه‌های شارژ بروید و آن‌ها را شارژ کنید. درست مثل خودروهای بنزینی که چند وقت یکبار باید یک سر آن‌ها را تا پمپ بنزین ببرید. حالا سوال اینجاست که چند ایستگاه شارژ خودروهای هیبریدی در ایران وجود دارد که با خیال راحت سراغ واردات خودروهای هیبریدی برویم؟
۳- سنگ بزرگ نشانه نزدن است. معلوم نیست تصور نماینده‌های مجلس از خودروهای هیبریدی چیست؟ قیمت جهانی خودروهای هیبریدی به قدری بالاست که حتی اگر وارد ایران شوند بدون اینکه کسی بخواهد سود و هزینه حمل و نقل روی قیمت تمام شده آن بیاورد، برای خرید آن‌ها باید ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان هزینه کرد. وقتی خیلی‌ها برای خرید خودرو گزینه‌ای جز خرید پراید و تیبا ندارند، چطور می‌توانند به فکر خرید خودرو هیبریدی باشند؟
۴- وارد کردن هر خودرو هیبریدی نزدیک به ۳۰ هزار دلار خرج روی دست تاجران می‌گذارد. در این شرایط اقتصادی، آیا هیچ وارد کننده‌ای حاضر می‌شود چنین حجم ارزی را از کشور خارج کند تا بتواند با آن به واردات خودرو هیبریدی مشغول شود؟ دولت برای جلوگیری از خروج ارز کلا واردات خودرو را ممنوع کرده و حالا چطور حاضر می‌شود زیر بار چنین مصوبه‌ای برود که قرار است برای واردات خودرو هیبریدی حدود ۳۰ هزار دلار به ازای هر خودرو ارز از کشور خارج شود؟
۵- بیایید فرض کنیم که هم این مصوبه به قانون تبدیل شده، هم دولت آن را اجرا کرده است، هم تاجر‌ها ارز کافی برای وارد کردن خودرو هیبریدی دارند و هم زیر ساخت آن‌ها در کشور به وجود آمده. آیا در شرایط تحریم کشور‌های پیشرفته حاضر می‌شوند خودروهای هیبریدی را روانه بازار ایران کنند؟