رئیس ستاد مدیریت بحران می‌گوید همچنان وضعیت بحران رفع نشده و بارش‌های ابتدای هفته آینده همچنان می‌تواند خطرساز شود.
اسماعیل نجار در گفتگو با خبرآنلاین از آخرین وضعیت شرایط جوی سخن گفت. اینکه آیا آرامش به کشور برگشته یا نه؟ او پاسخ می‌دهد: «ستاد مدیریت بحران همچنان یگان‌های امدادی را در آماده باش کامل نگه داشته است. هنوز ما بحران را در گلستان و در چند استان جنوبی مثل خوزستان داریم.»
آیا شکاف‌های ایجاد شده در جاده گمیشان سبب شده تا خروج آب سرعت بیشتری بگیرد و آب به دریا برسد و شهر خالی از آب شود؟ نجار پاسخ می‌دهد: «راستش نمی‌دانم سرعت انتقال آب چقدر است، اما آب به سمت دریا جریان پیدا کرده است و امیداوریم هرچه زودتر حجم زیاد آب کاسته شود.
با توجه به در پیش بودن موج جدید باران، تمام تلاش نیرو‌های امدادی که الان شامل همه نهاد‌های مختلف نظامی، دولتی و داوطلب است، این بوده که بتوانیم هرچه سریعتر این حجم آب را از شهر خارج کنیم و به دریا برود. منتهی اینکه بخواهیم برایش تاریخ دقیق اعلام کنیم، الان این امکان برای‌مان مقدور نیست.»
صبح پنجشنبه و در نهمین روز از سیل گلستان، پیوندی رئیس جمعیت هلال احمر در توئیتی از احتمال ریزش بنا‌های ماند در آب خبر داده بود که می‌تواند موج جدیدی از مشکلات را ایجاد کند. رئیس ستاد بحران در این باره هم می‌گوید: «راستش من این نوشته آقای پیوندی را ندیدم، اما از نظر کارشناسی این گفته کاملا درست است.
به هر حال بسیاری از خانه‌های آن منطقه خشتی هستند و این حجم از آب که زیر ستون‌های شان رفته، سبب شده تا به شدت آسیب پذیر باشند. از نظر کارشناسان، حتی خانه‌هایی که در این شرایط روی پا هستند، دیگر فرسوده نامگذاری می‌شوند و پرخطر برای اسکان و استفاده.»
همزمان با گلستان، آب گرفتگی در بخش‌هایی از لرستان و خوزستان رخ داده و حجم آب پشت سد‌های کرخه و دز به نوعی در شرایط پر ریسک است. با توجه به در پیش بودن بارش‌های نسبتا شدید در هفته پیش رو، آیا تمهیدات مناسب برای پیشگیری از بحران در این مناطق انجام پذیرفته است؟
نجار می‌گوید آن منطقه با دقت زیر نظر است و تمام تلاش‌های لازم برای کنترل حجم آب دارد لحاظ می‌شود: «همکاران ما در استانداری و وزارت نیرو با دقت در حال سنجش مداوم میزان بارش، دبی آب رودخانه‌ها و آب پشت سد و کنترل آب‌ها هستند، اما به هر حال با توجه به آب بند‌های قدیمی در بالا دست و امکانات سخت افزاری موجود، در صورت ناچاری برای رهاسازی آب بیشتر یا در شرایطی که بارش این مناطق مثلا در دقایق کوتاه حجم بالاتری داشته باشد، خطر آب‌گرفتگی مناطق بیشتری وجود دارد.
ما مدام در این زمینه اقدامات لازم برای کاستن از شدت بحران را داشتیم و مدام تذکرات لازم به مردم خوب‌مان از طریق پیامک‌های هشدار ارسال می‌شود. امیدواریم با همکاری مردم خوب‌مان بتوانیم از این مرحله از بحران با کمترین آسیب‌ها عبور کنیم، اما به هر حال ما همچنان در شرایط هشدار و آماده‌باش هستیم.»
حوادث که کام همه را تلخ کرد
دو حادثه تلخ در دل بحران‌های سخت ده روزه اخیر، غم این حوادث دشوار را دوچندان کرد. اولی بی تردید حادثه وحشتناک شیراز بود: «واقعا حادثه دردناکی بود. راستش ما اتفاقا برای شیراز هشدار‌های بسیاری داریم. حتی خود من مسافر آشنایی در همان روز در مسیر شیراز داشتم که وقتی آن حادثه رخ داد، جویای حال‌شان شدم، گفتند که از مسیر یزد وقتی پیامک‌های هشدار ستاد بحران را دیده‌اند که هشدار ورود به منطقه دروازه قرآن را می‌دهد، مسیر خود را تغییر داده بودند.»
او ادامه داد: «راستش درباره حادثه تلخ شیراز البته ریاست محترم جمهوری دستور تشکیل کمیته ملی بررسی را داده‌اند، اما خود ما هم تیمی را در ستاد بحران برای بررسی کارشناسی و دقیق تشکیل داده‌ایم و در چند روز آینده گزارش مان درباره دلایل اتفاق تلخی که یک کشور را داغدار کرد، به آقای رئیس جمهور تقدیم می‌کنیم.»
حادثه باورنکردنی دیگر واژگونی قایق امداد در گمیشان و فوت ۶ نفر از هموطنان‌مان بود. او در این باره می‌گوید: «واقعا اتفاق تلخی بود. ما در تمام مدت سیل در گلستان، فقط دو مورد فوتی داشتیم. از همان روز نخست نیرو‌های امدادی با همکاری مردم در تخلیه مناطق سیل زده همت کردند و توانستیم در کنار هم از بالا رفتن حادثه‌ای با این وسعت جلوگیری کنیم، اما متاسفانه در مسیر انتقال آسیب دیدگان در یک شب و با یک سانحه ۶ فوتی داشتیم. این واقعا اتفاق شوک بدی بود و دردناک.».
اما علت این واژگونی چه بوده؟ نجار می‌گوید: «اینکه آیا علت سانحه واقعا خطای انسانی بوده یا مشکل دیگری، نمی‌توانم درموردش اظهار نظری داشته باشم، چون گزارش حادثه را مطالعه نکردم، ولی از این حوادث تلخ در مراحل امداد رسانی گا‌ها در همه جای دنیا رخ می‌دهد که البته بسیار تلخ و ناگوار است.
به خانواده جانباختگان تسلیت می‌گویم و واقعا همه همکارانم دراین ده روز هر آنچه در توان‌شان بوده گذاشته‌اند تا کمی از بحران کاسته شود و از آلام مردم بکاهیم تا بتوانیم شرایط را ایده‌آل کنیم.»
سازمان مدیریت بحران کُند است؟
او درباره انتقاد‌هایی که از سرعت عمل کم خودش و همکارانش در این مدت شده هم می‌گوید: «ما سختی و مشکلاتی که این اتفاقات برای زندگی مردم رخ داده را می‌دانیم. من از ۲۹ اسفندماه که سیل گلستان و مازندران رخ داد، تقریبا خانواده‌ام را ندیدم، آقای وزیر کشور و سایر مقام‌های مسئول به همین صورت. نیرو‌های شریف امدادی و همکاران خوب من در همه دستگاه‌ها با همه آنچه در توان داشتند در این مدت در کنار مردم خوب‌مان مانده‌اند. قبول داریم نواقص زیاد داشتیم، اما می‌دانیم خدا شاهد بوده که کم‌کاری نکرده‌ایم.»
یکی از بزرگترین چالش‌های ستاد مدیریت بحران و دیگر نیرو‌های امدادی در هفته‌های اخیر عدم توجه بخشی از مردم به هشدار‌ها درباره شرایط جوی بوده است یا آن‌هایی که اقدامات پر خطری، چون گرفتن سلفی با سیل را انجام می‌دهند. رئیس ستاد مدیریت بحران کشور در این باره می‌گوید: «کمی توجه بیشتر به هشدار‌ها بی تردید میزان تلفات حوادث تلخ اخیر را کاهش می‌داد. خب حتما خود شما هم این تصاویر رفتار‌های پرخطر گروهی از هموطنان‌مان را دیده‌اید.
در همان روز نخست سیل در گلستان و مازندران، برف سنگینی در ارتفاعات سمنان به گرگان باریده بود. جاده‌ها را پلیس راهنمایی و رانندگی بسته بود، ولی متاسفانه گروهی با مسیر‌های فرعی، وارد جاده شده بودند و در حوالی جنگل ابر در میان کولاک شدید برف گیر افتاده بودند.»
او از ساعات سختی می‌گوید که این عدم توجه به هشدار‌ها برای نیرو‌های امدادی رقم زد: «همکاران ما به سختی با دو عملیات از گرگان و سمنان توانستند به چند ده خانواده‌ای که با خودرو‌های شان در میان برف‌ها گیر کرده بودند رسیدند و آن‌ها که واقعا فاصله‌ای با مرگ حتمی نداشتند، نجات دادند. درحالی که با کمی توجه به هشدار‌های پلیس، هیچ کدام از این دشواری‌ها به وجود نمی‌آمد.»
او ادامه می‌دهد: «ما بار‌ها در این مدت از مردم عزیز خواستیم از سفر‌های غیر ضروری پرهیز کنید، از رفتن به نقاط حادثه خیز بپرهیزید، اگر ناچار به سفر هستید، با تمام تجهیزات ایمنی وارد جاده‌ها شوید، اما معمولا کمتر خودرویی وارد جاده‌ها می‌شود که زنجیر چرخ و حتی سوخت کافی داشته باشد.
در همین سیل مازندران، یکی از قربانیان بر اثر ریزش کوه روی خودروی سواری اش جان باخته که در صورت عدم سفر در شرایط هشدار، از این حادثه تلخ جلوگیری می‌شد. امیدواریم این حوادث تلخ حداقل تلنگری به تک تک ما باشد تا این هشدار‌ها را بیشتر جدی بگیریم.»