فرارو- «عملیات کربلای ۴ برای فریب دشمن انجام شد. اگر تحلیلگر تاریخی در فهم آن فریب بخورد، پس وای به حال نوشته‌های او.» توییت‌های جنجال‌برانگیز محسن رضایی در سالگرد عملیات کربلای ۴ با واکنش‌های زیادی رو به رو شد. بسیاری از کاربران او را مسئول شکست این عملیات می‌دانند.
اردیبهشت ۹۴ بود که پیکر ۱۷۵ شهید غواص بعد از ۲۹ سال کشف شد. شهدایی که با دستان بسته زنده به گور شده بودند. آن‌ها در عملیات کربلای ۴ به شهادت رسیده بودند. چند سال بعد از کشف و به خاک‌سپاری این شهدا پرونده عملیات کربلای ۴ دوباره در رسانه‌ها مطرح شد. عملیات کربلای چهار بزرگترین و پرتلفات‌ترین عملیات ایران در جنگ تحمیلی بود.
عملیات کربلای ۴، در تاریخ پنجم دی ماه سال ۶۵ انجام شد. قرار بود در این عملیات نیرو‌های ایرانی از تاریکی شب استفاده کنند و پس از تصرف ابوالخصیب، پیشروی به سمت بصره ادامه پیدا کند. اما عملیات با پاتک دشمن رو به رو شد. بسیاری از روایت‌ها از لو رفتن عملیات حکایت دارد.
عملیات چگونه لو رفت؟
سردار «علایی» نخستین فرمانده نیروی دریایی سپاه در کتاب «روند جنگ ایران و عراق نیز موضوع لو رفتن عملیات را تایید می‌کند. او در یکی از مصاحبه‌های خود به خبرآنلاین گفته: همه عملیات‌های ما لو رفته بود. مگر عملیاتی داشتیم که لو نرفته باشد؟
با این حال سردار اسماعیل کوثری که از مسئولین عملیات کربلای ۵ بوده لو رفتن عملیات را درست نمی‌داند.
سرهنگ «وفیق السامرایی»، مسئول وقت اطلاعات ارتش عراق در کتاب «ویرانی دروازه شرقی» نوشته که «نیمه دوم سال ١٩٨٦ (تابستان تا زمستان ١٣٦٥) تلاش‌های اطلاعاتی‌اش را بسیار شدید و فراگیر و متمرکز» کرده؛ دلیل آن هم معلوم است: شکست عراق در عملیات والفجر ٨ که منجر به فتح فاو در زمستان ١٣٦٤ شده بود.
سایت تابناک که اتفاقا به محسن رضایی نزدیک است امروز هشتم دی ماه گفتگویی از سردار علایی درباره عملیات کربلای چهار منتشر کرد. علایی توضیح داده: در سال ۱۳۶۵ جمهوری اسلامی ایران به دنبال انجام یک عملیات سرنوشت ساز بود تا بتواند ضربه‌ای اساسی به ارتش صدام وارد کند و جنگ را به سوی پایان ببرد. طرح سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام یک عملیات بزرگ از دو محور یکی با عبور از اروندرود و حمله به مواضع سپاه هفتم ارتش عراق به منظور توسعه سرپل عملیات فاو بود و دیگری نیز عبور از محور شملچه برای نزدیک شدن به شرق بصره با حمله به مواضع سپاه سوم ارتش بعثی بود. این اولین بار در دوران جنگ بود که چنین عملیات گسترده‌ای با به کارگیری حدود ۲۵۰ گردان رزمی طرح ریزی می‌شد. برای انجام این عملیات با انجام تبلیغات رسمی از اعزام سپاه یکصد هزار نفری حضرت محمد ـ. صلی الله علیه و آله و سلم ـ. خبر داده می‌شد.
علایی همچنین درباره عملیات کربلای پنج که دو هفته بعد از کربلای چهار انجام شد می‌گوید: «بعد از آن که عملیات کربلای ۴ در شب چهارم اسفند ماه ۱۳۶۵ به عنوان عملیات بزرگ سرنوشت ساز با ناکامی مواجه شد و به دلیل هشیاری دشمن به موفقیت نرسید و در همان مراحل اولیه متوقف و قرار شد با توجه به موفقیتی که دو لشکر ۵۷ ابوالفضل و ۱۹ فجر در عبور از آبگرفتگی شلمچه داشته اند، تمرکز قوا برای عبور از شلمچه انجام گیرد که دو هفته بعد در ۱۹ دی ماه این عملیات انجام گرفت و اسم آن کربلای ۵ گذاشته شد. در واقع عملیات‌های کربلای ۴ و ۵ هر دو بخش‌هایی از یک عملیات سرنوشت ساز هستند که با هم طراحی شدند؛ اما برای ایجاد غافگیری، تلاش شد به ارتش عراق نشان داده شود که عملیات بزرگ سالانه ایران، همان عملیات کربلای ۴ بوده که انجام شده است و با عقب بردن نیرو‌ها از منطقه عملیاتی به ارتش عراق وانمود شد که رزمندگان اسلام قصد انجام عملیات دیگری را ندارند تا ارتش عراق فریب خورده و بتوان عملیات کربلای ۵ را انجام داد.»
محسن رضایی، فرمانده سپاه پاسداران در دوران جنگ نیز در فصل ششم کتاب «جنگ به روایت فرمانده» در مورد میزان «غافلگیری» عراق قبل از عملیات کربلای ۴ نوشته: «تا یک هفته قبل از عملیات بر اساس ارزیابی فرماندهان، غافلگیری در حدود ۸۰ درصد بود، اما از یک هفته به عملیات هر چه به شب عملیات نزدیک می‌شدیم، این رقم کاهش می‌یافت تا حدی که شب عملیات به حدود ۵۰ درصد رسیده بود.»
بسیاری دیگر از روایت‌ها هم لو رفتن عملیات را تصدیق می‌کنند. خبرگزاری فارس دوم خرداد سال ۹۴ می‌نویسد: یکی از بارزترین مصادیق کارکرد ویژه سازمان پلید منافقین در جاسوسی از فعالیت‌های نظامی ایران، در عملیات کربلای ۴ صورت گرفت تا جایی که یک روز قبل از آغاز عملیات، دو تیم شناسایی و جاسوسی وابسته به منافقین در اطراف پرشین هتل آبادان دستگیر شدند که اطلاعات به‌دست‌آمده از این نفرات، حاکی از جاسوسی گسترده منافقین از تحرکات عملیاتی ایران بود.
سردار یحیی رحیم صفوی، از دیگر فرماندهان سپاه پاسداران نیز اول در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فارس عامل لو رفتن عملیات را فرد خبیثی عنوان کرده که بعد‌ها پناهنده شد.
میزان تلفات کربلای ۴
درباره میزان تلفات این عملیات روایت‌های مختلفی وجود دارد. مرحوم آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی» در خاطرات دهم دی ماه ١٣٦٥، از قول «علی شمخانی» آمار شهدا و مجروحان را اعلام می‌کند و می‌نویسد: «آقای شمخانی اطلاعات لازم را درباره نتایج عملیات شکست‌خورده کربلای چهار داد؛ خیلی بدتر از آنچه تابه‌حال گفته بودند. نزدیک به هزار شهید و سه‌هزارو ٩٠٠ مفقودالاثر داشتیم که اکثر آن‌ها را باید شهید حساب کرد و حدود ١١هزار مجروح که حدود نصف آن‌ها سرپایی معالجه شده یا می‌شوند.»
سردار علایی نیز در کتاب «روند جنگ ایران و عراق» در جلد دوم صفحه ۲۸۵ میزان تلفات عملیات را اینچنین روایت کرده است: «در این عملیات حدود ۱۰۰۰ نفر از رزمندگان ایرانی شهید شدند و نزدیک به ۲۰۰۰ نفر از آنان نیز مفقود شدند. حدود ۱۱ هزار نفر از ایشان نیز مجروح شدند.»
محسن رضایی، فرمانده سپاه دوران جنگ نیز اخیرا در سی و دومین سالگرد کربلای ۴ درباره این عملیات توئیت‌هایی کرده که جنجال‌های فراوانی در پی داشته است. رضایی نوشت: با عملیات کربلای چهار به دشمن وانمود کردیم که عملیات سالانه ما تنها همین بوده است. ده روز بعد در همان نقطه و در زمانی که نیرو‌های ارتش بعثی به مرخصی رفته بودند، عملیات کربلای پنج را انجام دادیم.
او در توییت دیگرش نوشت: «عملیات کربلای چهار برای فریب دشمن انجام شد. اگر تحلیلگر تاریخی در فهم آن فریب بخورد، پس وای به حال نوشته‌های او.»
شاید خطاکاران را ببخشیم، اما خودشیفتگان را هرگز
این اظهارات واکنش‌های زیادی را در پی داشت. حسام الدین آشنا مشاور حسن روحانی خطاب به فرمانده سپاه دوران دفاع مقدس نوشت:
«فرمانده کل، سلام بر شما
ده‌ها هزار رزمنده و خانواده هزاران شهید هیچگاه از شما نپرسیدند چرا از چند شب قبل از عملیات کربلای چهار آسمان از روشنایی منور‌های چلچراغی دشمن مانند روز شده بود. بچه‌های توپخانه لشکر ۲۷ هیچگاه از شما نپرسیدند چرا تنها ۴۵ دقیقه پس از آغاز عملیات، تقریبا تمام قبضه‌ها مورد اصابت توپ‌های دشمن قرار گرفت. هیچ‌یک از هزاران مجروح عملیات نپرسیدند چرا وقتی اولین موج مجروحان به بیمارستان صحرایی علی‌بن ابی‌طالب رسید هنوز پزشکان و پرستاران از وقوع عملیات آگاهی درستی نداشتند، ولی رادیوی منافقین و رادیو بغداد هر لحظه وضعیت عملیات را اعلام می‌کرد.
برادر محسن
بین عملیات فریب و عملیات لورفته تفاوت از زمین تا آسمان است. تحلیل‌های پسینی مشکلی را حل نمی‌کند. ما شاید خطاکاران را ببخشیم، اما خودشیفتگان را هرگز. پشت نام شهدا نمی‌توانید مخفی شوید»
مشاور فرهنگی رئیس جمهور در توئیت دیگری نوشت:
«فرمانده عملیات فریبنده
سلام بر شما
وقت آن رسیده که در سی‌امین سالگرد پایان جنگ و چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی تن به شفافیت داده و به سوالات کهنه بسیجیان و خانواده‌های شهدا و ایثارگران درباره راز‌های سربه‌مهر دفاع مقدس پاسخ دهید شما تا به حال در قامت یک قهرمان ملی جلوه کرده‌اید، اما اکنون با این سخنان در باب آن عملیات تلخ دیگر نمی‌توانید پشت نام سرداران شهید پنهان شوید و باید خود را برای سوالات سخت آماده کنید.
درخواست عذرخواهی کاربران از محسن رضایی
حسین دهباشی فعال رسانه‌ای نیز نوشت: «سردار حذف فرموده‌اند که کربلای۴ در شرایطی انجام شد که مرحوم هاشمی (فرمانده جنگ) از موعد و جزئیات آن بی‌خبر بود، اما دشمن به مقیاس گروهان حتی کالک عملیاتی ما را داشت!»
اشاره حسین دهباشی به خاطره مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی است که از زمان عملیات ابراز بی‌اطلاعی کرده بود. هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود می‌نویسد: «معلوم نبود که امشب حمله آغاز می‌شود یا خیر؟ آقای سنجقی را به منطقه فرستادیم. نزدیک ساعت ده خبر دادند که عملیات با نام کربلای چهار آغاز شده‌است؛ غافلگیر شدیم.»
هاشمی رفسنجانی همچنین با انتقاد از مدیریت عملیات نوشته: «مدتی به تنهایی در کنار ساختمان محل اقامت قدم زدم و فکر کردم. شکست عملیات (کربلای چهار) با آن همه امکانات و تبلیغات که داشتیم بسیار تلخ است... دکتر هادی (محمد علی هادی) و دکتر روحانی (حسن روحانی) آمدند. از مدیریت عملیات انتقاد داشتند. معمولا در شرایط شکست درددل‌ها اوج می‌گیرد.»
توئیت‌های محسن رضایی با واکنش‌های دیگری نیز رو به رو شد. آسیه باکری، فرزند شهید حمید باکری و برادرزاده شهید مهدی باکری نوشت: «به عمو مهدی می‌گن برگرد عقب می‌گه: برگردم به مردم بگم بچه هاشون رو کجا جا گذاشتم! آقای رضایی برای آخر عاقبت خودتون و راحتی اعصاب بازماندگان جنگ تحمیلی دیگه ننویسید، مرهم نیستید عذرخواهی بلد نیستین، لااقل سکوت رو تمرین کنید!»
کاربری با نام ابراهیمی سوته نیز می‌نویسد: عملیات کربلای۴ به عنوان گردان پشتیبان بودم و اکثر همرزمان در عملیات یا شهید شدند و یا جانباز … آقای محسن رضایی یک بار هم شجاعت به خرج دهید از اشتباه خود عذرخواهی کنید. عملیات کربلای ۵ هم که مجروح شدم با توجه به شهادت و جانبازی نیرو‌های خودی دست آورد زیادی نداشتیم!