فرارو- تقریبا ۱۰ روز از نامه جنجالی و بحث برانگیز شیخ محمد یزدی به آیت الله شبیری زنجانی می‌گذرد و همچنان واکنشها به این نامه ادامه دارد و به جز روزنامه کیهان و احمد سالک نماینده تندرو مجلس هیچکس از نوشتن و انتشار این نامه حمایت نکرده است. البته دفتر آیت الله آن را بدون واکنش گذاشت و صرفا اعلام کرد که شاگردان این مرجع تقلید پاسخ شیخ محمد یزدی را خواهند داد. اما نکته مهم در این میان ادامه دار شدن واکنشها به این نامه بود و تا حدی پیش رفت که حتی برخی روحانیون به دیدار آیت الله شبیری زنجانی رفتند.
آقای یزدی بدون فکر و از روی عصبانیت نامه را منتشر کردند
همچنین مصطفی درایتی روحانی اصلاح‌طلب در گفتگو با فرارو در خصوص دلایلی که موجب بروز انتقاد‌ها و اکنش‌های بسیاری به نامه شیخ محمد یزدی به آیت الله شبیری زنجانی شد، اظهار کرد: «دلیلش این بود که هر دو طرف نامه شخصیت برجسته‌ای هستند. یعنی یک طرف آیت الله شبیری قرار دارد که شخصیت شناخته شده و بسیار مورد احترام در حوزه و میان مراجع و علما است و دیگری آقای یزدی بود که به هرحال طی چهل سال اخیر در سمت‌های مختلفی حضور داشته و اند و جایگاه مهمی در جامعه مدرسین حوزه دارند. دلیل دیگر لحن نامه بود که خیلی دستوری و حتی تا حدودی تهدیدآمیز بود. مجموع این‌ها موجب شد که افراد مختلف با تفکرات متفاوت هم به این نامه واکنش نشان دهند.»
وی ادامه داد: «نکته عجیب این است که هر فردی این نامه را قبل از انتشار می‌خواند هم متوجه می‌شد که با واکنش‌های منفی بسیاری مواجه خواهد شد و من فکر می‌کنم آقای یزدی اصلا فکر نشده این نامه را منتشر کردند. زیرا اگر قبل از آن کمی فکر می‌کردند قطعا دست به چنین اقدامی نمی‌زدند. البته شاید هم ایشان تحت تاثیر عصبانیت این کار را انجام دادند. زیرا به هرحال قبل از این‌ها هم آقای یزدی سابقه این را داشته اند که از روی عصبانیت اظهار نظر‌هایی انجام داده اند که با واکنش‌های منفی افکار عمومی و روحانیون مواجه شده است.»
او افزود: «فکر نمی‌کنم این واکنشها به همین سادگی تمام شود. زیرا اگر این سنگ بنا گذاشته شود که یک مدرس معمولی حوزه با علما و مراجع تقلید اینگونه رفتار کند، اصلا به نفع حوزه نخواهد بود و خیلی گسترده خواهد شد؛ لذا من فکر می‌کنم دلیل اینکه همچنان واکنشها به نامه ادامه دارد این است که علما نمی‌خواهند این رفتار و رویکرد تبدیل به یک کنش یا واکنش مرسوم در حوزه شود. زیرا اگر قرار باشد مراجع صیانت نداشته باشند، رجال سیاسی و ... جای خود خواهند داشت.. لذا هیچکس نمی‌خواهد این بدعت در حوزه گذاشته شود.»
این عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت اظهار کرد: «به عقیده من اینکه نگاه سیاسی در داخل حوزه وجود داشته باشد نه تنها یک امر منفی نیست بلکه بسیار هم مبارک است، اما باید توجه داشت که نباید به بهانه این رویکرد‌های سیاسی به مراجع توهین شود. البته در این میان برخی از روحانیون حوزه معتقدند که این نامه به واسطه دغدغه و نگرانی‌های آقای یزدی نسبت به جمهوری اسلامی و رهبری نوشته شده است، اما به نظر من ادبیات این نامه نه تنها پیامد مثبتی در بر نخواهد داشت بلکه نتیجه عکس خواهد داد. آقای یزدی این حق را دارند که با توجه به نگرش سیاسی خود افراد حاضر در دیدار با آیت الله شبیری را قبول نداشته باشند و این دیدار را نپذیرند، اما نمی‌توانند به واسطه این مسئله فردی مثل آیت الله شبیری که همیشه معروف هستند که بسیار شخصیت قانونمدار و آرام و محترمی هستند و سعی می‌کنند در مسائل سیاسی خیلی وارد نشوند، توهین کنند.»
درایتی در پایان گفت: «من فکر می‌کنم بهتر است که آقای یزدی این اقدام خودشان را جبران کنند، زیرا اگر اینکار را انجام ندهد به وجه خودشان در حوزه لطمه بزرگی زده اند. البته نه اینکه بگویم جایگاه ایشان در حوزه خیلی بالا بود، اما این نامه به همان جایگاه هم آسیب خواهد رساند. زیرا به هرحال انتظارات از فردی مانند آقای یزدی بسیار بیشتر از این‌ها است و کاری که انجام دادند حتی مورد تائید جامعه مدرسین حوزه هم نبود. هرچند اگر سابقه آقای یزدی را نگاهی بیاندازید چه زمانی که در قوه قضائیه بودند و چه بعد از آن، یک شخصیت عصبی هستند که خیلی از مواقع از روی همین عصبانیت اقدام می‌کنند. حتی در رفتارشان در قبال مرحوم آیت الله هاشمی هم همینطور بودند و دیگر کار از اختلاف نظر گذشته بود و یک نگاه تنفرآمیز به آیت‌الله هاشمی داشتند. یعنی برخلاف آنچه آقای یزدی سعی دارند القا کنند این نظرات هیچ ارتباطی به حوزه ندارد و صرفا نظرات شخصی ایشان است.»
کسی نمی‌تواند برای مراجع تعین تکلیف کند
در همین خصوص محمدتقی رهبر امام جمعه موقت اصفهان طی گفتگو با فرارو اظهار کرد: «نکته اولی که لازم است به آن اشاره کنم این است که به طور کلی مراجع خودشان صلاح می‌دانند که چه کسانی را بپذیرند و چه کسانی را خیر. یعنی این تصمیم شخص آنهاست و لزومی ندارد دیگران برای آن‌ها تعیین تکلیف کنند. حالا آقای یزدی این کار را انجام داده اند و خب به نظر من هم کار صحیحی نبود، اما با اینحال ادامه این واکنشها و انتقاد‌ها به این نامه هم کار درستی نیست و اصلا به صلاح کشور و حوزه نیست که این ماجرا بیشتر از این ادامه پیدا کند.»
وی ادامه داد: «نکته دیگر این است که اصلا برای ما مشخص نیست که در این دیدار مورد بحث آیت الله شبیری با آقایان اصلاح‌طلب چه صحبت‌های رد و بدل شده است. یعنی حتی ممکن است آیت الله شبیری آن‌ها را نصیحت کرده باشد؛ بنابراین با توجه به این مسئله نمی‌توان ایشان را زیر سوال برد. صمن اینکه همانطور که عرض کردم پذیرش یا عدم پذیرش افراد به صلاحدید مراجع است نه ما؛ بنابراین اصلا جایی برای اعتراض به این دیدار وجود ندارد و بهتر بود که آقای یزدی هم در این مسئله ورود نمی‌کردند.»
این نماینده پیشین مجلس افزود: «از سوی دیگر به عقیده من بهتر این بود که آقای یزدی مکاتبات خودشان را به صورت غیررسانه‌ای انجام می‌دادند و اگر انتقاد یا پیشنهادی داشتند یک وقت دیدار از آیت الله شبیری می‌گرفتند و خدمت ایشان می‌رفتند و مطرح می‌کردند. لزومی ندارد چنین مسائلی وارد رسانه‌ها شود. به هرحال اختلاف نظر همیشه بوده و هست، اما باید مراعات بعضی مسائل را بکنیم و از ایجاد چنین جو متشنجی خودداری کنیم.»
او تاکید کرد: «با همه این‌ها به نظر من الان کشور در شرایطی نیست که ما به جای اینکه تمرکزمان را بر روی دشمنانمان قرار دهید، بر روی یکدیگر متمرکز شویم و اختلافاتی ایجاد کنیم و اقداماتی انجام دهیم که تا این اندازه ادامه دار شود. به خصوص در حوزه و در سطح علما نباید چنین اتفاقی رخ بدهد؛ بنابراین من فکر می‌کنم که کار آقای یزدی درست نبود، اما بهتر است باقی روحانیون هم واکنش نشان دادن به این نامه را تمام کنند و مانع از افزایش اختلافات شوند. الان وقت تنش زدایی است نه ایجاد تنش.»
این روحانی تصریح کرد: «البته نباید تمام این مسائل را به حساب حوزه گذاشت. به هرحال همیشه اختلاف نظراتی میان روحانیون وجود داشته و ممکن است یکی از علما فتوایی دهد که برخی نسبت به آن انتقاد داشته باشند و این اصلا مسئله عجیب و نگران کننده‌ای نیست. اما زمانی چنین اتفاقاتی نگرانی به همراه میاورد که اظهار نظر‌ها زمینه ساز تنش میان علما و روحانیون شود. باید در نظر داشت که حوزه باید اتحادآفرین باشد نه اینکه خودش هم دچار شکاف و اختلافات شدید شود.»
رهبر در پایان گفت: «روحانیون و علما باید مراقب باشند که اصلا نباید مسائل و نگرش سیاسی وارد حوزه شود. زیرا زمانی که صحبت از سیاست می‌شود باید در نظر داشت که این مقوله مربوط به مردم و حکومت است و وقتی وارد حوزه می‌شود بر اساس نگرش‌های سیاسی شخصی اظهار نظر می‌کنیم، موجب بروز اختلافات گسترده می‌شود. البته من نمی‌گویم که اصلا نباید وارد عرصه سیاسی شد، صحبت من این است که اگر قرار است در چنین موضوعاتی اظهار نظر کنیم، بادقت و فکر بیشتری انجام شود که روشی در دستور کار قرار گیرد که مشکل ساز نشود.»