داستان زلزله کرمانشاه و کمک چهره‌های سرشناس و جمع‌آوری پول از مردم و ناکامی در تأمین نیاز‌های مردم زلزله‌زده تمامی ندارد. در روز‌های اولی که زلزله کرمانشاه به وقوع پیوست، مردم گروه‌گروه به مناطق زلزله‌زده رفتند تا اقلام موردنیاز زلزله‌زدگان را فراهم کنند.
به گزارش شرق، سیل مسافر به مراکز زلزله‌زده به حدی بود که ماشین‌های امدادی ساعت‌ها در ترافیک می‌ماندند و بخش عمده‌ای از اقلام اهدایی به دلیل ازدحام اقلام، در طبیعت رها یا فاسد می‌شد. تصاویر کپه‌های نان کپک‌زده در منطقه سرپل‌ذهاب یکی از تصاویر معروف ثبت‌شده از زلزله کرمانشاه است.
همان روز‌ها هم عده زیادی از چهره‌های سرشناس فرهنگی، ورزشی و سیاسی به کرمانشاه رفتند و شماره‌حساب اعلام کردند و مبالغ زیادی را در حساب‌هایشان جمع‌آوری کردند، اما شاید به دلیل ندانستن مدیریت امداد، آن‌طور که بایدوشاید نتوانستند نمود بیرونی تلاششان برای مصرف این پول‌ها را به نمایش بگذارند. وسواس در خرج‌کردن پول‌ها باعث شد که پس از نزدیک به یک‌سال از وقوع زلزله کرمانشاه، هنوز مردم زیادی سروسامان نداشته باشند و مدرسه‌های زیادی هم تعطیل بمانند، درحالی‌که شاید اگر پول‌های جمع‌آوری‌شده مستقیم در اختیار هلال‌احمر قرار می‌گرفت، داستان جور دیگری رقم می‌خورد و کار به مسدودسازی حساب و احضار نمی‌رسید.
گزارش کار و اسناد هزینه‌های دهکده امید را به همه داده‌ام
روز شنبه، گزارش احضار صادق زیباکلام و علی دایی به پلیس آگاهی درباره مبالغی که هنگام زلزله کرمانشاه توسط مردم به حساب آنان ریخته شده بود، منتشر شد.
صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، در نامه‌ای خطاب به رئیس قوه قضائیه، توضیحاتی دراینباره داده است.
متن این نامه که با موضوع «بسته‌شدن حساب کمک‌های مردمی به زلزله‌زدگان»، به شرح زیر است:
ریاست محترم قوه قضائیه:
با سلام و تحیات،
به‌دنبال وقوع زلزله آبان‌ماه سال گذشته در کرمانشاه بنده حساب بانکی‌ام را در فضای مجازی جهت کمک‌رسانی به زلزله‌زدگان اعلام نمودم. تصورم آن بود که ده، بیست میلیون تومان جمع‌آوری می‌شد و بنده آن را ارسال می‌کردم به اشخاصی که می‌شناختم در منطقه برای خرید مایحتاج اولیه. اما به سرعت و در طی ساعات بعدی به صد‌ها میلیون تومان و ظرف ۴۸ ساعت به یک میلیارد تومان بالغ شد.
آن حجم کمک باعث شد که خودم به منطقه بروم. به دنبال چندین‌بار بازدید از منطقه و رایزنی‌های گسترده از یکسو با مسئولین و از سویی دگر با دست‌اندرکاران کمک‌رسانی و بالاخره همکاران دانشگاهی تصمیم بر بازسازی یک روستا بر اساس الگوی «توسعه پایدار» گرفته شد.
قرارداد همکاری میان بنده با بنیاد مسکن در تهران در دی‌ماه منعقد شد. لوله‌کشی و تصفیه فاضلاب روستا و استفاده از آن در کشاورزی، ایجاد مرکزی به منظور توانمندسازی روستاییان بالاخص زنان، ساخت مزرعه خورشیدی و بررسی برخی طرح‌های اشتغال‌زایی از جمله طرح‌های «دهکده امید» بودند.
هدف ما در ایجاد دهکده امید از یکسو فقرزدایی در روستا بود و از سویی دیگر به‌کارگیری روش‌هایی که مخرب بر محیط زیست نباشند. با اینکه ساخت مسکن برعهده بنیاد بود معذالک استفاده از تکنولوژی تری‌دی‌پانل در ساخت دیوار‌ها و سقف منازل به‌علاوه نصب پنجره‌های دوجداره را هم تیم دانشگاه پذیرفت. با اینکه پروژه ما بلندمدت است، اما نزدیک به یکصد دستگاه کانکس هم تهیه شد. از همان ابتدا با انتقادات زیادی روبه‌رو بودیم، اما همکاری و حمایت شخصیت‌های فرهیخته و هموطنان کردمان به‌علاوه شخص آقای مهندس هوشنگ بازوند استاندار کرمانشاه باعث دلگرمی بود.
در ۱۱ ماه گذشته بنده ۱۷ بار جهت بررسی کار‌ها و تشریک مساعی با همکاران دست‌اندرکار به منطقه رفته‌ام به‌علاوه جلساتی که در تهران با مسئولین داشته‌ام. هربار هم گزارش کاملی از پیشرفت یا عدم پیشرفت کار‌ها داده‌ام. چهار ماه پیش دادستانی تهران بنده را احضار کرد که در جریان بازپرسی چندین‌ساعته توضیحات شفاهی و کتبی دادم. عرض کردم هر ابهام و پرسش دیگری باشد در خدمت هستم. هیچ خبری نشد تا هفته گذشته از سوی آگاهی احضار شدم که همان توضیحات را این‌بار با کلی اسناد و مدارک از هزینه‌ها و درآمد‌ها خدمتشان ارائه دادم.
زیباکلام در ادامه این نامه آورده است: ریاست محترم قوه قضائیه، نخستین پرسشم آن است که دستگاه قضا کدام اطلاعات را خواسته و به آن‌ها داده نشده است؟ کدام سؤال در قوه قضائیه یا آگاهی از بنده پرسیده شده و پاسخ قانع‌کننده‌ای دریافت نکرده‌اند؟ کدام اسناد و مدارک را خواستند ببینند و اطاعت نشد؟ کدام دفعه بنده احضار شدم و لدی الاطلاع امتثال امر نکردم؟ حتی برای گزارش تحقیق پلیس آگاهی، فرصتی به این ضابط قضائی داده نشد.
چهارشنبه ۱۱ مهر ساعت ۱۷:۳۰ کار بنده در آگاهی تمام شد. شنبه ۱۴ مهر حکم مسدودشدن حسابم صادر و بانک هم یکشنبه صبح آن را دریافت و حساب را مسدود کرد. این در حالی است که شاکی عمومی و خصوصی وجود نداشت و هیچ ارگان یا نهاد دولتی از بنده شکایت نکرده است. گیرم از بنده شکایتی مبنی‌بر حیف‌ومیل پول‌های جمع‌آوری‌شده مطرح باشد. هیچ اطلاعی از اینکه در کدام دادگاه این شکایت رسیدگی شده و حکم بر محکومیت بنده و مسدودشدن حسابم صادر شده است در دست نیست. امیدوارم در این زمینه، پاسخ کافی به متهم داده شود.
اطلاعی از پول‌های جمع‌آوری‌شده سلبریتی‌ها نداریم
داستان اینجا پیچیده‌تر می‌شود که معاون وزیر کشور و رئیس سازمان مدیریت بحران کشور در گفت‌وگویی با ایلنا با بیان اینکه هنوز اطلاعی از پول‌های جمع‌آوری‌شده از سوی سلبریتی‌ها برای زلزله‌زدگان کرمانشاه نداریم، می‌گوید: برخی از این افراد مقدار مبالغی را که جمع‌آوری کردند، حتی اعلام هم نکردند و گفته می‌شود برخی از آن‌ها بدهکار بانکی بودند و بانک این مبالغ را برداشت کرده است.
اسماعیل نجار درباره احضار برخی سلبریتی‌ها به آگاهی ناجا برای پاسخ‌گویی در زمینه کمک‌های جمع‌آوری‌شده برای مردم زلزله‌زده کرمانشاه گفت: از طریق رسانه‌ها مطلع شدم برخی از این افراد سلبریتی برای ارائه یک‌سری اطلاعات به آگاهی ناجا احضار شده‌اند و از جزئیات این احضار‌ها اطلاعی ندارم. رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با بیان اینکه مانند دیگر نقاط دنیا برای بازسازی مناطق زلزله‌زده دستورالعمل‌هایی وجود دارد، خاطرنشان کرد: براساس دستورالعمل‌هایی که تعیین شده، دستگاه‌ها نیز وظیفه خود را انجام می‌دهند؛ از‌این‌رو به همه افرادی که مبالغی در موضوع کمک به مناطق زلزله‌زده از طریق مردم جمع‌آوری کرده‌اند، اعلام کردیم تا این مبالغ را درصورتیکه درباره امدادرسانی به مردم زلزله‌زده است، در اختیار جمعیت هلال احمر قرار دهند و اگر درباره بازسازی این مناطق است، مبالغ را به بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تحویل دهند؛ چراکه این بنیاد وظیفه بازسازی در این مناطق را برعهده دارند.
نجار با بیان اینکه بازسازی در کرمانشاه از سوی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی رو به اتمام است، تصریح کرد: برای اینکه نظارتی بر کمک‌های جمع‌آوری‌شده باشد، به افرادی که پول‌هایی را برای بازسازی جمع‌آوری کرده‌اند، تأکید کردیم این کمک‌ها را در اختیار بنیاد مسکن قرار دهند و این بنیاد براساس مأموریتی که دارد، کار را دنبال می‌کند که متأسفانه این اتفاق نیفتاده است. او تصریح کرد: اطلاع دقیقی از تعداد افرادی که برای کمک به مردم زلزله‌زده پول جمع‌آوری کرده‌اند، نداریم. تاکنون نیز گزارشی از این افراد به ما ارائه نشده است؛ البته عده‌ای در همان زمان کمک‌هایی را جمع‌آوری کرده بودند که این افراد چهره شاخص‌تری دارند؛ اما برخی‌ها ممکن است در محدوده جغرافیایی محدودتری باشند و شناسایی این افراد سخت است. هر چقدر ابعاد این کمک‌ها روشن‌تر شود، بهتر خواهد بود.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور خاطرنشان کرد: شنیده‌ها درباره این افراد و کمک‌هایی که جمع‌آوری کرده‌اند، بسیار است و برخی مدعی شدند که اعتمادی به دولت نیست و این پول را مردم در اختیار آن‌ها گذاشته‌اند و وظیفه آنهاست که این مبالغ را در مناطق زلزله‌زده هزینه کنند؛ درصورتیکه این‌گونه هم باشد، باید این افراد هماهنگی را با دستگاه‌های مربوطه از‌جمله استانداری، بنیاد مسکن، هلال‌احمر و... انجام می‌دادند که متأسفانه این اتفاق نیفتاده است. نجار تصریح کرد: یکی از افرادی که اقدام به جمع‌آوری کمک برای مناطق زلزله‌زده کرده بود، به آنجا رفته و کلنگی را هم برای شروع اقدامات به طور نمادین بر زمین زده؛ اما هیچ اقدام دیگری انجام نداده است.
به گفته رئیس سازمان مدیریت بحران کشور فقط یک خانم در منطقه زلزله‌زده اقداماتی را انجام داده است و دیگر افرادی که برای کمک‌رسانی به مردم زلزله‌زده مبالغی را جمع‌آوری کرده بودند، اقدام خاصی انجام نداده‌اند و با دستگاه‌های مربوطه هماهنگ نشدند. نجار با اشاره به اینکه برخی از این افراد مقدار مبالغی را که جمع‌آوری کرده بودند، حتی اعلام نکردند، گفت: گفته می‌شد برخی از این افراد بدهکار بانکی بودند و بانک این مبالغ را برداشت کرده و به‌هر‌دلیل اقدام خوبی صورت نگرفته است.
نجار با اشاره به یکی از مصاحبه‌هایش درباره مناطق زلزله‌زده که چند ماه پیش منتشر شده است، گفت: در آن مصاحبه خبرنگار اعلام کرد، آقای زیباکلام قصد دارد در یکی از روستا‌های زلزله‌زده کرمانشاه دهکده امید را بنا کند و دراینباره قراردادی هم با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی منعقد کرده است؛ اما از‌آنجایی‌که استانداری نظراتی دراینباره داشته، اتفاق خاصی در این زمینه صورت نگرفته است. او ادامه داد: همان‌طور که آن موقع هم اعلام کردم، بحث اصلی ما در‌حال‌حاضر ساختن سرپناه برای مردم است. باید تمام همّ‌و‌غم ما این باشد که یک سرپناه مناسب در شأن این مردم ایجاد کنیم تا بتوانند زندگی نسبی خود را در آن از سر بگیرند. بقیه موارد در‌حال‌حاضر اضافه است و همه افراد باید همت کنند تا پول‌های جمع‌آوری‌شده در این زمینه هزینه شود.
دایی: با بستن حساب من به مردم ضربه زدند
علی دایی روز گذشته در گفت‌وگویی خبر از مسدودشدن حساب خود داده عنوان کرد: خیلی ما را اذیت کردند. حساب‌های مردمی را مسدود کردند. الان که با شما صحبت می‌کنم، شماره‌حسابی که داده بودیم تا مردم به هم‌وطنان‌شان کمک کنند، مسدود شده است. سعی می‌کنم در اولین فرصت جلسه‌ای با دادستان کل کشور داشته باشم و دلیل این کار را از ایشان بپرسم. از روز اول شفاف کار کردیم و دادستانی از همان روز در جریان تمام کار‌های ما بود و تمام موجودی را چک می‌کرد. مردم نگران نباشند؛ تا ریال آخر را به زلزله‌زدگان داده و حساب پس می‌دهیم. مردم بدانند که علی دایی امین آنهاست.
دایی گفت: یک بار در مشهد حساب را مسدود کردند و یک بار هم در اصفهان؛ اما خدا را شکر مردم ما را تنها نگذاشتند؛ ولی باید این مسئله برای همیشه حل شود. مردم مطمئن باشند بابت ریال به ریال پول‌شان جواب‌گو هستیم. خود من صد‌ها میلیون زمانی که حساب‌ها بسته شده یا اخلال ایجاد کرده‌اند، برای پیشرفت روند کار از جیب هزینه کردم. برای ریال به ریال هزینه‌ها مدرک داریم؛ اما آقایان چرا به مردم پاسخ‌گو نیستند؟! بهتر است آن‌ها هم به مردم پاسخ‌گو باشند. این حساب علی دایی نیست، حساب مردم است. اگر سنگ‌اندازی‌ها و اخلال در کار نباشد، ۶۰، ۷۰ خانوار در خانه‌های‌شان اسکان پیدا می‌کنند. این‌ها با بستن حساب من در این سرما به مردم ضربه می‌زنند؛ نه من. دایی همچنین در دو پست آخر خود در اینستاگرام گزارشی تصویری از تلاش خود در بازسازی کرمانشاه منتشر کرده و می‌نویسد: همیشه دوست داشتم مردم من را به خاطر فوتبالم دوست نداشته باشند، به خاطر خودم و به خاطر شخصیتم دوستم داشته باشند، اگر پاى مردم ایستادن جرم است، من این جرم را تا آخر عمرم با جان و دل قبول می‌کنم.
او همچنین در ادامه این پست اینستاگرامی نوشته است: «دانش‌آموزان مدرسه‌ای در روستای مله‌رولان از کلاس اول دبستان تا سوم دبیرستان کیف، کفش، لوازم‌التحریر و گرمکن نداشتند که برای این عزیزان تهیه شد و حیاط‌سازى، دیوارکشى و محوطه‌سازى مدرسه هم انجام خواهد شد. ساخت‌وساز خانه‌های مردم هم با عزمی راسخ‌تر در حال انجام است. اگر آقایان بگذارند تا زمستان نشده، به اهدافمان در روستا‌های زلزله‌زده کرمانشاه می‌رسیم. اگر سنگ‌اندازی‌ها و اخلال در کار نباشد، به‌زودی همه عزیزان در خانه‌های خودشان اسکان پیدا می‌کنند».