ایران نوشت: تشکلی تازه به نام «فرشگرد» با ادعای سرنگونی جمهوری اسلامی اعلام موجودیت کرده است؛ تشکلی که توسط چهل فعال سیاسی کمتر شناخته شده خارج از کشور تأسیس شده است.
آنها بیانیه اعلام موجودیت خود را روز 26 شهریورماه منتشر کردند و با وجود کمتر شناخته شده بودن فعالان حامی این تشکل، خیلی سریع درهای رسانههای خارج کشور به روی آنها گشوده شد؛ از بیبیسی فارسی گرفته تا شبکه من و تو و صدای امریکا. در فضای مجازی اما هر چند نام این گروه به هشتگی معروف تبدیل شده اما قسمت عمدهای از آنها که از این هشتگ استفاده کردهاند نه برای حمایت از تشکل «فرشگرد» بلکه برای اعلام مخالفت یا حتی به تمسخر گرفتن آن دست به کار شده بودند.
کما اینکه قسمت عمده نوشتههای موافق این مجموعه نیز توسط کاربران مجهولالهویه و ناشناخته منتشر میشود. در این فضا نه تنها فعالان سیاسی داخل کشور بلکه برخی از چهرههای مشهور و شناخته شدهای که در طول چهار دهه گذشته همواره نیروی اپوزیسیون و مخالف نظام در خارج از کشور بودهاند نیز به این حرکت تاخته و اصالت آن را زیر سؤال بردهاند.
واکنشهای مجازی؛ حمایت فیکها و تمسخر داخلیها
یکی از برجستهترین قسمت های واکنش فعالان مجازی در فضاهایی نظیر توئیتر به تشکل «فرشگرد» جایی است که این مجموعه با انتشار فرشهای گرد داخل منازل به تمسخر گرفته شده است. عده زیادی از کاربران مجازی با استفاده از هشتگ نام این تشکل توضیح دادهاند در کجای خانه خود یک «فرش گرد» دارند. از این نوع شوخیها به کرات با این تشکل برانداز در فضای مجازی به چشم میخورد. از جمله یک کاربر توئیتر هم در صفحه خود این گونه نوشت؛ فوری، اولین شکاف در تشکیلات براندازی فَرَشگرد: «جمعی از اعضا با نام فرش نیمگرد اعلام انشعاب کردند.»
اما خارج از چارچوبهای طنزآمیز کاربران فضای مجازی ابهامات و سؤالات زیادی را درباره این گروه مطرح کردهاند؛ از منابع مالی آنها گرفته تا سوابق نزدیکی که با ادعاهای امروزشان همخوانی ندارد. از جمله همصدایی برخی از این افراد با گروههای تجزیهطلب در سالهای اخیر. علاوه بر اینها طی همین روزها فیلمی از مریم معمارصادقی، یکی از مؤسسین این گروه هم به طور گسترده منتشر شده که دو ادعای مهم در آن مطرح کرده است؛ اول اینکه مردم ایران بابت سخت شدن شرایط اقتصادی خود خوشحال هستند و این وضعیت را باعث افزایش فشار بر نظام میدانند. او همچنین مدعی شده که همیشه جنگ برای کشورها نتیجه مطلوب داشته و اگر مردم ایران خواهان وضعیت بهتری هستند باید به استقبال حمله نظامی خارجی و بمبهایی که روی سرشان ریخته میشود، بروند. این موضوعگیری هم تمسخر شدید این گروه را در فضای مجازی در پی داشت و هم باعث موضعگیریهای سرسختانه فعالان داخلی از گرایشهای سیاسی مختلف علیه دخالت خارجی در کشور شد. اما در میان همان چهرههای اپوزیسیون و مخالف خارج از کشور هم حرکت این گروه منتقدین جدی و سرسختی دارد.
از جمله فرخ نگهدار، رهبر سازمان فداییان خلق چهار سؤال مهم را از این گروه پرسیده است؛ اگر ترامپ فرشته نجات است پس چرا خودتان به او رأی ندادید؟ اگر شما به حقوق زن احترام دارید پس چرا فحش سکسی میدهید؟ اگر مردم دوست هستید پس چرا از تحریم حمایت میکنید؟ اگر به ژن خوب معتقد نیستید چرا رهبر ژنتیک برمیگزینید؟ بنیانگذاران «فرشگرد» سال قبل در نامهای به ترامپ خواستار تحریم ایران شده بودند.
همچنین آنها در بیانیه خود رضا پهلوی، فرزند شاه مخلوع ایران را محور حرکت خود معرفی کردهاند. مدافعان این جریان در فضای مجازی اما غالباً از کاربران مجهول الهویه و بدون نام واقعی تشکیل میشوند. مرتضی مبلغ، فعال سیاسی اصلاحطلب در گفتوگو با ایرنا، در واکنش به فعالیت این گروه در فضای مجازی، جریان توئیتری ضد ایرانی را بخشی از تبلیغات دشمن دانسته و گفته است: «براندازان تصور میکنند با جنگ تبلیغاتی و عملیات روانی علیه ایران، کار جمهوری اسلامی ایران تمام میشود؛ در حالی که اشتباه میکنند.»
این فعال سیاسی با بیان اینکه «به نظر میرسد که در چند ماه آینده با نزدیک شدن آبان ماه که شروع تحریمهای امریکا علیه ایران است، این عملیات از سوی آنها تشدید میشود»، تصریح کرد: «آنها شروع دور تازه تحریمها در آبان ماه را به عنوان نقطه عطف تلقی و بنا دارند این نقطه را به یک ماجرای جدی و جنگ روانی تبدیل کنند؛ تصور آنها این است که عوامل داخلی و خارجی نیز دست به دست هم میدهند و این فضا را تشدید میکنند.»
درهای باز رسانههای خارجی به روی گروه تازه تأسیس
اما از حاشیههای برجسته تأسیس این گروه، تمرکز قابل توجه رسانههای خارج از کشور نظیر من و تو، بیبیسی فارسی، رادیو فردا و صدای امریکا بود. هر کدام از این رسانهها به شکلی علاوه بر پوشش خبر تأسیس گروه «فرشگرد»، بخشهای تحلیلی زیادی را به آن اختصاص داده و از این طریق تریبونی برای تأسیس کنندگان آن فراهم کردند. کامبیز نوروزی، فعال رسانهای و نایب رئیس انجمن روزنامهنگاران استان تهران در واکنش به همین برنامهها ضمن اشاره به اینکه «تلویزیون فارسی بیبیسی مدتهاست اصل بنیادی بیطرفی را کاملاً کنار گذاشته است و کاملاً جانبدارانه علیه ایران حرکت میکند»، نوشت: «سقوط تأسف بارتر جدید این است که این تلویزیون پرمدعا، در این چند روزه وقت زیادی از برنامههای خبری و تحلیلی خود را در اختیار چند نفر از اعضای ناشناخته یک گروه سلطنتطلب تازه پا قرار میدهد که چند نفر خارج کشوریهای گمنام تشکیل دادهاند، که هیچ وزنی در سیاست ایران ندارند و پیروان رضا پهلویاند و وطن فروشانه دست به دامن ترامپ شدهاند.
این گروه طرفدار تحریم و مداخله نظامی در ایران است.» او این اقدام را «بیشتر شبیه رپرتاژ آگهی» دانسته و گفته است: «بیبیسی فارسی همه معیارهای اخلاق حرفه روزنامهنگاری را کنار گذاشته و ناشیانه به تریبون تبلیغ و مشروع سازی فقر و بیماری و خشونت و جنگ در ایران بدل شده است.»
نوروزی خبر تشکیل این گروه را فاقد ارزش خبری دانسته و نوشته است: «هیچ وقت انتظار نمیتوان داشت تلویزیونهایی مثل بیبیسی و من وتو (که از همان اول هم طرفداریاش از خانواده پهلوی آشکار بود) و ایران اینترنشنال یا جاهایی مثل رادیو فردا و ایران وایر و آموزشکده توانا و آمدنیوز و امثال اینها که با بودجههای کشورهای دیگر کار میکنند، بی طرف بمانند.»