فرارو- در روز و شب گذشته، سوریه شاهد تحولات مهم سیاسی و نظامی بود که می‌تواند مسیر بحران سوریه را تغییر دهد.
به گزارش فرارو، شب دوشنبه سه پایگاه سوریه در استان لاذقیه در غرب کشور بمباران شد. لحظاتی بعد خبرگزاری رسمی سوریه، سانا، اعلام کرد سامانه پدافند هوایی این کشور با موشک‌هایی که از سوی دریای مدیترانه شلیک شدند، مقابله کرد و تعدادی از آنها را قبل از اصابت به هدف، منهدم کرده است.
برخی گمانه‌زنی‌ها درباره اسرائیلی بودن این حمله مطرح شد و در این زمینه گزارش‌هایی هم منتشر شد، اما سخنگوی ارتش اسرائیل، در حین اظهارنظر درباره این حمله گفته اسرائیل درباره گزارش‌های خارجی دیدگاهی ندارد.
در جریان حمله، یک ایستگاه گاز، مرکز صنایع فناوری و مرکز پژوهش‌های علمی در نزدیکی دانشگاه تشرین، بمباران شدند.
رسانه‌های روسی اعلام کردند مسکو شلیک موشک‌هایی از یک کشتی جنگی فرانسوی در دریای مدیترانه را رصد کرده است، اما پاریس این اتهام را رد کرد. سخنگوی ارتش فرانسه گفته ارتش کشورش هیچ نقشی در این حمله نداشته است.
وزارت دفاع روسیه، اسرائیل و فرانسه را به انجام حملاتی علیه اهدافی در سوریه متهم کرد.
سرنگونی هواپیمای نظامی روسی
وزارت دفاع روسیه اعلام کرد در ۱۷ سپتامبر، حدود ساعت ۱۱ شب، تماس با یک هواپیمای مدل ایلوشین-۲۰ روسیه با ۱۴ سرنشین قطع شد. همزمان با حمله به لاذقیه، این هواپیما بر فراز دریای مدیترانه در حال پرواز بود.
شبکه سی‌ان‌ان، به نقل از یک مقام آمریکایی آگاه مدعی شد پس حمله موشکی اسرائیل به سوریه، این هواپیما به طور غیرعمدی توسط توپخانه ضدهوایی سوریه سرنگون شد. این مقام گفته، سوریه واقعا تلاش کرد با حمله موشکی اسرائیل مقابله کند.
یک مقام آمریکایی دیگر، تایید کرده که اسرائیل حمله موشکی شب دوشنبه را انجام داده است. خبرگزاری دولتی روسیه، ایتارتاس، هم اسرائیلی بودن این حمله را تایید کرد و گفت: هواپیمای روسی در حین حمله جنگنده‌های اف-۱۶ نیروی هوایی اسرائیل به استان لاذقیه، از رادار محو شد.
مقام آمریکایی ادعا کرد هواپیمای روسی توسط سامانه ضدهوایی که روس‌ها به سوریه فروخته بودند، سرنگون شد.
سرانجام پس از مطرح شدن چندین گمانهزنی، وزارت دفاع روسیه، تایید کرد پدافند هوایی سوریه با یک موشک اس-۲۰۰ هواپیمای روسی را ساقط کرد، اما این اقدام را نتیجه رفتار "غیرمسئولانه" اسرائیل دانست. به گفته وزارت دفاع روسیه، خلبانان اسرائیلی، در کنار هواپیمای روسی پناه گرفته بودند و این امر هواپیمای روسی را در معرض هجوم پدافند سوریه قرار داد.
روسیه همچنین اعلام کرد در اثر اقدامات غیرمسئولانه اسرائیل، ۱۵ سرباز روسی جان‌شان را از دست دادند و مسکو ضمن خصمانه دانستن اقدامات اسرائیل، حق پاسخ را برای خود محفوظ می‌دارد. علاوه بر این، وزیر دفاع روسیه با همتای اسرائیلی‌اش تماس گرفت و به او اطلاع داد که رفتار اسرائیل غیرمسئولانه بوده است.
نشست اردوغان و پوتین
در روز‌های اخیر، حرف‌وحدیث‌ها درباره حمله ارتش سوریه به استان ادلب، آخرین پایگاه بزرگ معارضان سوری، بیشتر شده است. روز دوشنبه، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، با همتای روسی‌اش، ولادیمیر پوتین، برای بررسی وضعیت ادلب، در سوچی نشستی برگزار کردند. این نشست در ادامه نشست اخیر سران سه کشور ایران، ترکیه و روسیه در تهران است.
پس از نشست تهران، به نظر می‌رسید که حمله به ادلب نزدیک خواهد بود. اما در جریان این نشست و پس از آن، ترکیه با دو کشور دیگر اختلاف پیدا کرد و حتی تجهیزات و نیرو‌های نظامی بیشتری به سوریه اعزام کرد.
در نشست سوچی، اردوغان و پوتین به راه حلی رسیده‌اند که به موجب آن، یک منطقه حائل غیرنظامی برای جدا کردن سربازان نظام سوریه از نیرو‌های معارض در استان ادلب ایجاد می‌شود و سربازان ترکیه‌ای و روسی برای تضمین احترام به این توافق، در آنجا گشت خواهند زد.
پوتین، پس از گفتگو‌ها با اردوغان، گفته یکی از مفاد توافق دو طرف این بود که همه سلاح‌های سنگین از منطقه حائل خارج می‌شوند و گروه‌های تندرو، از جمله جبهه النصره، باید این منطقه را ترک کنند. پوتین تصریح کرده طبق پیشنهاد اردوغان، همه سلاح‌های سنگین تا دهم اکتبر از منطقه خارج خواهد شد. تانک‌ها، لانچر‌های موشک، تفنگ‌ها و خمپاره‌های همه گروه‌های معارض، از جمله این سلاح‌ها خواهد بود.
نشست سوچی تنها ۱۰ روز پس از نشست سه‌جانبه تهران برگزار شد. در تهران، بین پوتین و اردوغان، اختلاف نظر کم‌نظیری پدید آمد. در حالی که رئیس‌جمهور ترکیه، بر لزوم گنجاندن عبارتی درباره آتش بس در بیانیه پایانی نشست اصرار می‌کرد، همتای روسی او با این امر مخالفت کرد.
پس از آن، ترکیه، چندین بار درباره حمله به ادلب هشدار داد و حتی اردوغان در روزنامه وال‌ستریت‌ژورنال یادداشتی منتشر کرد و از جهان خواست جلوی حمله به ادلب را بگیرد.
به نظر می‌رسد همین اختلاف‌نظرها، اردوغان را بر آن داشت تا ظرف مدت کوتاهی دوباره با پوتین درباره ادلب دیدار و گفتگو کند. اظهاراتی که او درباره نشست سوچی بیان کرده است نشان می‌دهد که او امید‌های فراوانی به این نشست بسته است.
اردوغان قبل از نشست سوچی، گفت: "معتقدم که بیانیه مشترک ما پس از این نشست، امید جدیدی به منطقه خواهد داد".
رئیس‌جمهور ترکیه افزود: "در حال حاضر معتقدم که نه تنها منطقه ما بلکه جهان هم امروز به (نشست) سوچی نگاه می‌کند".
ایران از نتایج نشست سوچی که مانع حمله به ادلب شد، استقبال کرد. محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در توئیتر خود نوشت: "دیپلماسی فشرده و مسئولانه در چند هفته گذشته، که در سفرهایم به آنکارا و دمشق و نشست ایران، روسیه و ترکیه در تهران و سپس در دیدار سوچی دنبال شد، موفق به دفع جنگ در ادلب شد و تعهد محکمی برای مبارزه با تروریسم افراط‌گرا ایجاد کرد. دیپلماسی کارآمد است".