هفت صبح نوشت: هیئت‌هایی که برای عزاداران امام حسین غذای نذری آماده می‌کنند، امسال باید پول بیشتری برای نذرشان کنار بگذارند. با پرس و جو از چند آشپز ماهر که در هیئت‌های عزاداری فعالیت می‌کنند، مقدار مواد لازم برای پخت قیمه سیب زمینی، قورمه سبزی، عدس پلو با گوشت، خورشت فسنجان، زرشک پلو با مرغ و شله زرد را لیست کردیم و با مراجعه به میادین تره بار شهرداری و کشتارگاه‌ها میزان هزینه لازم برای خرید فله‌ای را پیدا کردیم و توانستیم با یک محاسبه، هزینه لازم برای غذای نذری ۱۰۰ نفر را به دست آوریم. احتمالا برای شما هم همیشه جای سوال بوده که هیئت‌های عزاداری چقدر خرج هر وعده غذای نذری می‌کنند. امروز با خواندن این مطلب جواب سوال تان را خواهید گرفت.
قیمه؛ یک میلیون و ۱۸۰ هزار تومان
آماده کردن قیمه نذری؛ تهیه قیمت نذری برای ۱۰۰ نفر، حدود ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم برنج می‌خواهد که مقدار آن بسته به اندازه پرس‌های نذری متغیر است. ما برنج مورد نیاز را ۱۷ کیلوگرم در نظر می‌گیریم. برنج ایرانی فله‌ای طارم یا هاشمی برای هر ۱۰ کیلوگرم، ۱۰۰ هزار تومان قیمت دارد. در نتیجه برنج مورد نیاز ما برای قیمت نذری حدود ۱۹۰ هزار تومان خرج بر می‌دارد. مقدار لپه لازم برای ۱۰۰ نفر حدود چهار کیلوگرم است.
لپه باز در میادین تره بار شهرداری، کیلویی هشت هزار و ۵۰۰ تومان عرضه می‌شود. در نتیجه باید ۳۴ هزار تومان هم خرج لپه کنیم. سیب زمینی را اگر به صورت چیپس‌های خلال تهیه کنیم، صورت خوشی ندارد. برای همین اکثر هیئت‌ها خودشان سیب زمینی را پوست کنده و خرد می‌کنند. برای قیمت نذری حدود هفت کیلوگرم سیب زمینی لازم است که با توجه به قیمت دو هزار تومانی هر کیلو، حدود ۱۴ هزار تومان تمام می‌شود.
حدود هفت کیلوگرم پیاز هم به همین قیمت لازم است که ۱۴ هزار تومان دیگر به خرج نذری ۱۰۰ نفره ما اضافه می‌کند. گوشتی که ایرانی‌ها برای خورشت در نظر می‌گیرند، عموما گوشت سردست است. هیئت‌های بزرگ اکثرا برای غذای نذری گوسفند می‌کشند، اما برای یک هیئت ۱۰۰ نفره قربانی کردن یک گوسفند دور از ذهن است چرا که یک هیئت ۱۰۰ نفره نهایتا هفت کیلوگرم گوشت لازم دارد.
گوشت گوسفندی در حال حاضر کیلویی ۸۵ هزار تومان است. اما برای صرفه جویی می‌شود از گوشت ۵۳ هزار تومانی گوساله هم استفاده کرد. در نتیجه برای یک نذری با کیفیت باید حدود ۶۰۰ هزار تومان هزینه گوشت کنار بگذاریم. رب مورد نیاز برای یک قیمه خوش رنگ ۱۰۰ نفره، سه کیلوگرم است و با توجه به قیمت ۱۰ هزار تومانی هر کیلوگرم رب گوجه فرنگی، ۳۰ هزار تومان هم برای رب کنار می‌گذاریم.
لیموعمانی را اگر به صورت فله‌ای بخریم، کیلویی ۴۳ هزار تومان در می‌آید و آشپز‌هایی که به ترش بودن غذا علاقه دارند، همان یک کیلوگرم لیموعمانی را استفاده می‌کنند. اما ۵۰۰ گرم لیموعمانی هم کفایت می‌کند. برای پخت قیمه نذری، حدود ۱۰ کیلوگرم روغن لازم است که ۱۴۰ هزار تومان خرج روی دست صاحب نذر می‌گذارد. دو مثقال زعفران برای تزئین برنج، ۸۰ هزار تومان خرج لازم دارد.
بعد از آماده شدن غذا نوبت به ظرف‌های یک بار مصرف می‌رسد که اگر به صورت فله‌ای اندازه بزرگ آن‌ها را تهیه کنیم، دانه‌ای ۴۰۰ تومان در می‌آید و ۴۰ هزار تومان خرج لازم دارد. با کنار هم گذاشتن این مخارج، متوجه شدیم یک هیئت ۱۰۰ نفره برای یک وعده قیمه نذری امام حسین باید سر جمع یک میلیون و ۱۸۰ هزار تومان خرج کند.
قورمه سبزی؛ یک میلیون و ۲۲۰ هزار تومان
قورمه امام حسین خوردن دارد. حتی اگر نذری هیئت بغلی قیمه باشد. قورمه سبزی مثل بقیه غذاهای خورشتی، ۱۷ کیلوگرم برنج برای هیئت ۱۰۰ نفره لازم دارد که همین اول کار ۱۹۰ هزار تومان خرج روی دست صاحب نذر می‌گذارد. سبزی قورمه را اگر خودمان پاک کنیم، ارزان‌تر در می‌آید، اما عموما هیئت‌ها وقت سبزی پاک کردن ندارند و این کار را به سبزی فروش می‌سپارند. برای همین خرید ۱۰ کیلو سبزی قورمه پاک شده لازم برای نذری ۱۰۰ نفره، ۶۰ هزار تومان خرج بر می‌دارد.
لوبیاقرمز را اگر از میادین تره بار شهرداری بخریم کیلویی ۱۲ هزار تومان در می‌آید؛ با توجه به این که نذری ۱۰۰ نفره ما تقریبا چهار کیلوگرم لوبیاقرمز لازم دارد، باید ۴۸ هزار تومان برای لوبیا کنار بگذاریم. گوشت هم که مثل همیشه خرج اصلی خورشت‌های ایرانی به حساب می‌آید.
قورمه سبزی ۱۰۰ نفره ما هشت کیلوگرم گوشت خورشتی لازم دارد. اگر بخواهیم برای خورشت مان گوشت سردست گوسفند استفاده کنیم، باید ۶۸۰ هزار تومان خرج کنیم و اگر بخواهیم از کیفیت غذا کم کنیم و گوشت گوساله استفاده کنیم، خرج گوشت مان ۴۲۵ هزار تومان می‌شود، ولی ما تصمیم گرفتیم غذای با کیفیت دست عزاداران امام حسین بدهیم. برای همین همان گوشت گوسفندی را برای خورشت در نظر می‌گیریم.
پیاز لازم برای قورمه سبزی، نسبت به بقیه خورشت‌ها بیشتر است. به خاطر همین، برای یک نذری ۱۰۰ نفره، ۱۰ کیلوگرم پیاز لازم است که ۲۰ هزار تومان تمام می‌شود. یک کیلو لیموعمانی برای مزه دادن به قورمه سبزی ۱۰۰ نفره لازم است. برای همین ۴۳ هزار تومان هم باید برای لیموعمانی کنار بگذاریم. البته اگر لیموعمانی باز بخریم، چرا که لیموعمانی‌های بسته بندی شده خیلی گران‌تر تمام می‌شوند.
۱۰ کیلوگرم روغن هم که برای همه غذاهای خورشتی لازم است و اگر بطری‌های بزرگ بخریم، ۱۴۰ هزار تومان هزینه بر می‌دارد. زعفران لازم برای تزئین ۱۰۰ پرس برنج، دو مثقال است که ۸۰ هزار تومان خرج بر می‌دارد. اگر ۴۰ تومان هزینه خرید ۱۰۰ ظرف یک بار مصرف را هم به مخارج پخت قورمه سبزی نذری اضافه کنیم، باید سر جمع در حدود یک میلیون و ۲۲۰ هزار تومان برای یک وعده قورمه سبزی هیئت ۱۰۰ نفره مان در نظر بگیریم.
عدس پلو با گوشت؛ ۹۵۰ هزار تومان
عدس پلو مثل غذاهای خورشتی، ۱۷ کیلوگرم برنج لازم دارد که ۱۹۰ هزار تومان خرج بر می‌دارد. مقدار عدس لازم برای یک نذری ۱۰۰ نفره، پنج کیلوگرم است و اگر عدس را از میادین تره بار شهرداری بخریم، ۳۳ هزار تومان تمام می‌شود. هیئت‌ها عموما خودشان گوشت را چرخ می‌کنند. برای همین خرجی که برای تهیه گوشت لازم است، کیلویی ۸۵ هزار تومان است.
با توجه به این که ۱۰۰ پرس عدس پلو، پنج کیلوگرم گوشت لازم دارد، باید ۴۲۵ هزار تومان برای گوشت کنار بگذاریم. میزان رب مورد استفاده از در عدس پلو بستگی به سلیقه آشپز دارد. اگر بخواهد عدس را مثل خورشت کنار برنج بکشد، نسبت به عدس پلو مخلوط رب بیشتری لازم دارد. ما به طور میانگین میزان رب مورد نیاز برای نذری مان را یک کیلوگرم در نظر گرفتیم که ۱۰ هزار تومان قیمت دارد. بعضی آشپز‌ها برای عدس پلو کشمش را به زرشک ترجیح می‌دهند. فرقی نمی‌کند ما کدام را برای غذای نذری استفاده کنیم، در هر صورت دو کیلوگرم کشمش یا زرشک لازم داریم. کشمش پلویی در میادین تره بار شهرداری ۱۵ هزار تومان قیمت دارد، اما زرشک گران‌تر است و کیلویی ۳۰ هزار تومان خرج روی دست می‌گذارد.
ما برای این که در نذری امام حسین کم نگذاشته باشیم، زرشک را برای عدس پلو انتخاب کردیم که ۶۰ هزار تومان هزینه بر می‌دارد. هفت کیلوگرم پیاز، تقریبا برای هر نوع غذای ایرانی لازم است. قیمت زیادی هم ندارد و نهایت ۱۴ هزار تومان خرج روی دست صاحب نذر می‌گذارد. ۱۰ کیلوگرم روغن پایه ثابت غذاهای نذری ۱۰۰ نفره است که ۱۴۰ هزار تومان هزینه دارد.
اگر بخواهیم برنج مان را با زعفران تزئین کنیم، باید ۸۰ هزار تومان هم برای دو مثقال زعفران کنار بگذاریم. در نهایت اگر ۴۰ هزار تومان خرج ظروف یکبار مصرف را هم کنار این مخارج بگذاریم، یک وعده عدس پلو برای یک هیئت ۱۰۰ نفره یک میلیون تومان خرج لازم دارد.
زرشک پلو با مرغ؛ ۷۷۰ هزار تومان
آماده کردن مرغ نسبت به غذاهای خورشتی، خیلی آسان‌تر است. دیگر لازم نیست ترتیب خاصی را رعایت کنیم و کافی است مرغ آب پز شده را رنگ کنیم و کنار زرشک پلو بگذاریم. اما گرانی مرغ این روز‌ها باعث شده نذری زرشک پلو با مرغ کمی پر هزینه به نظر برسد. البته اگر بتوانیم مرغ ارزان دولتی پیدا کنیم، یا به انواع منجمد وارداتی قانع باشیم، خرج نذرمان کمتر در می‌آید.
برنج لازم برای نذری دادن به ۱۰۰ نفر عزادار، ۱۷ کیلوگرم است که اگر از انواع مرغوب ایرانی طارم یا هاشمی باشد ۱۹۰ هزار تومان خرج دارد. اگر میانگین قیمت مرغ را ۱۰ هزار تومان در نظر بگیریم، خرید ۴۰ کیلوگرم مرغ برای نذری ما، ۴۰۰ هزار تومان هزینه بر می‌دارد. همچنین باید برای خریدن دو کیلوگرم زرشک ۶۰ هزار تومان کنار بگذاریم وگرنه اصلا نمی‌شود اسم نذری را زرشک پلو با مرغ گذاشت. رنگ کردن ۴۰ کیلوگرم مرغ آب پز شده، تقریبا دو کیلو رب گوجه فرنگی لازم دارد که ۲۰ هزار تومان خرج بر می‌دارد. برنج زعفرانی د. ر. زرشک پلو با مرغ اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و دو و نیم مثقال زعفران لازم دارد.
با توجه به این که قیمت هر مثقال زعفران ۴۰ هزار تومان است، باید ۱۰۰ هزار تومان هم برای تزئین برنج کنار بگذاریم. با اضافه کردن ۴۰ هزار تومان هزینه خرید ظروف یکبار مصرف، هزینه یک وعده غذای نذری زرشک پلو با مرغ برای یک هیئت ۱۰۰ نفره، ۷۷۰ هزار تومان است.
فسنجان؛ ۹۰۰ هزار تومان
آماده کردن فسنجان حوصله زیادی می‌خواهد. مواد اولیه اش هم این روز‌ها گران شده. هوای سرد دلنشینی که در فصل بهار تجربه کردیم، باعث شد تولید آجیل و خشکبارمان به کمتر از نصف سال قبل برسد و همین موضوع قیمت خشکبار را در این یک سال به بیش از دو برابر رسانده است. تا جایی که قیمت یک کیلوگرم گردوی فله‌ای ۴۸ هزار تومان شده است.
از آنجا که در آشپزخانه هیئت وقت کافی برای پوست کندن گردو و جدا کردن پوسته از مغز گردو نداریم، باید مغز گردو بخریم که کیلویی ۹۵ هزار تومان قیمت دارد. با توجه به این که برای نذری ۱۰۰ نفره حدود پنج کیلوگرم مغز گردو لازم است، باید ۴۷۵ هزار تومان برای خرید گردو کنار بگذاریم. ۱۹۰ هزار تومان خرج برای ۱۷ کیلوگرم برنج هم که پای ثابت تمام غذاهای نذری است. اگر برای پخت فسنجان به جای گوشت مرغابی یا اردک، به همان گوشت مرغ اکتفا کنیم، خرید ۱۵ کیلوگرم مرغ به طور میانگین ۱۵۰ هزار تومان خرج روی دست مان می‌گذارد.
فسنجان بدون رب انار اصلا مزه نمی‌دهد. رب انار برای نذری ۱۰۰ نفره تقریبا سه کیلوگرم است که ۶۰ هزار تومان هزینه دارد. مقدار پیاز مورد نیاز برای نذری فسنجان، چهار کیلوگرم است. این قلم که ارزان‌ترین ماده اولیه مورد نیاز برای تهیه فسنجان است، نهایتا هشت هزار تومان خرج بر می‌دارد.
با توجه به این که خورشت فسنجان بیشتر از بقیه خورشت‌ها حالت آبکی دارد، تزئین کردن برنج کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. با این حال نیم مثقال زعفران هم برای آماده کردن غذای نذری در نظر می‌گیریم که ۲۰ هزار تومان خرج دارد. در نهایت اگر ۴۰ هزار تومان خرج ظروف یکبار مصرف را هم کنار این مخارج بگذاریم، یک وعده چلوخورشت فسنجان برای یک هیئت ۱۰۰ نفره، ۹۰۰ هزار تومان خرج لازم دارد.
شله زرد؛ ۳۴۰ هزار تومان
نذری که حتما نباید پر خرج باشد؛ امام حسین نذری‌های کم خرج را هم از عزادارانش قبول می‌کند. ۱۰۰ کاسه شله زرد نهایتا ۳۴۰ هزار تومان خرج بر می‌دارد. چرا که کل برنج مورد نیاز برای پخت شله زرد پنج کیلوگرم است. مقدار شکر و نبات و گلاب لازم برای آماده کردن ۱۰۰ کاسه شله زرد، هر کدام پنج کیلوگرم است. اصل خرج شله زرد هزینه بالای مغز بادام است که این روز‌ها همراه بقیه خشکبار افزایش قیمت پیدا کرده است.
با توجه به این که این نذری ۱۰۰ نفره یک کیلوگرم بادام لازم دارد، باید حدود ۹۰ هزار تومان هزینه برای مغز بادام کنار بگذاریم. بعد از مغز بادام نوبت به زعفران می‌رسد. برای آماده کردن این نذری، دو مثقال زعفران لازم است که ۸۰ هزار تومان خرج بر می‌دارد. یک بطری پنج لیتری گلاب نهایتا ۴۵ هزار تومان قیمت خواهد داشت.
شکر را اگر به صورت فله‌ای از میادین تنظیم بازار تهیه کنیم، کیلویی چهار هزار تومان خرج دارد و اختصاص دادن ۲۰ هزار تومان به شکر کفایت می‌کند. پنج کیلوگرم نبات خرج بیشتری لازم دارد و برای خرید آن باید ۲۵ هزار تومان کنار بگذاریم. شله زرد ۱۰۰ نفره، پنج کیلوگرم برنج لازم دارد که مقدار آن به خرید فله‌ای نمی‌رسد.
اگر تعداد پرس نذری را بیشتر کنیم، می‌توانیم برنج را به صورت فله‌ای و ارزان‌تر تهیه کنیم، اما حالا مجبوریم دست کم کیلویی ۱۵ هزار تومان برای خرید برنج خرج کنیم که ۷۵ هزار تومان خرج روی دست مان می‌گذارد. کاسه یکبار مصرف را اگر به تعداد بالا تهیه کنیم، دانه‌ای ۳۰۰ تومان در می‌آید و ۳۰ هزار تومان خرج لازم دارد.