داستان از جایی شروع شد که پای تکنولوژی‌ها به زندگی آدم‌ها باز شد. بنا بود اینترنت و فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی به جهانی‌شدن آدم‌ها کمک کند و فاصله‌ها را تا یک کلیک ساده کم کند. همین هم شد. هر پلت‌فرم هوشمندی با ظهورش به دنیای آدم‌ها غالب می‌شد و به شیوه خودش دستی بر سر و روی روابط انسانی می‌کشید.
برای آن‌هایی که امروز چشم به دنیا باز می‌کنند، طبیعتا دنیای خوش رنگ و لعاب اپلیکیشن‌ها، الفبای ساده‌ای دارد که همزمان با یادگیری زبان مادری آن را می‌آموزند و پیش می‌روند. برای نسل‌های جوان امروز هم که شاید تا چندین سال گذشته تجربه حضور فناوری‌های ارتباطی را در زندگی‌شان نداشته‌اند، یادگیری چند کلیک ساده و کار با اپلیکیشن‌های ارتباطی مثل آب خوردن ساده است و دست‌یافتنی.
مشکل بزرگ‌تر اما نسل‌های قدیمی‌تری هستند که دوران جوانی را پشت سر گذاشته‌اند و حالا در میان‌سالی با پدیده‌ای مواجه شده‌اند که قواره‌اش خیلی بزرگ‌تر از حد انتظار آن‌هاست. برای آن‌هایی که دوران اوج جوانی‌شان را با تلفن‌های سکه‌ای گذرانده‌اند، آشنایی با دنیای پر پیچ و خم فناوری‌های ارتباطی دعوت به چالش بزرگی بود که البته چاره‌ای هم جز پذیرش آن نداشتند. اما آیا اپلیکیشن‌های مختلف موفق شده‌اند فاصله نسلی را کم کنند و دنیای نسل‌های مختلف را با انواع فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی گره بزنند؟
نیاز حرف اول را می‌زند
در گزارشی که سورن راماسوبو، کارشناس فناوری و ارتباطات، درباره تاثیر فناوری‌ها در ایجاد شکاف نسلی در هافینگتن‌پست نوشته، آمده است:«پیش از ظهور فناوری‌های ارتباطی شکاف نسلی بیشتر در حوزه‌های اجتماعی وجود داشت و نسل جوان با والدین خود درباره درست و غلط‌های اجتماعی با مشکل مواجه می‌شد.
حالا با ظهور انواع اپلیکیشن‌های ارتباطی و فناوری‌های اطلاعاتی، حوزه دیجیتال هم به دیگر موارد قبلی اضافه شده است. بر اساس مطالعه مرکز تحقیقاتی PEW در آمریکا، استفاده از انواع فناوری‌های ارتباطی به شدت تحت تاثیر سن است و بازار داغ اپلیکیشن‌های ارتباطی بزرگ‌ترین چالش نسل قدیمی‌تر جامعه است.»
همچنین نتایج این مطالعه با اشاره به اپلیکیشن‌های محبوبی که بیشتر از دیگران مورد استفاده کاربران گروه‌های سنی مختلف قرار می‌گیرد، نشان می‌دهد: «دو عامل بسیار مهم در سرعت یادگیری و برقراری ارتباط با اپلیکیشن‌ها تاثیرگذار است؛ یکی میزان سادگی عملکرد (یوزرفرندلی بودن) و دیگری میزان نیاز مخاطب. هر چقدر استفاده یک نرم‌افزار، محصول، برنامه، اپلیکیشن یا سرویس راحت‌تر باشد، یعنی کاربرپسندتر است و بنابراین کاربران با گروه‌های سنی مختلف راحت‌تر می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند.
از طرف دیگر نیاز به استفاده از اپلیکیشن‌های کاربردی یکی از مهم‌ترین عواملی است که انگیزه یادگیری کاربران را افزایش می‌دهد. برای نمونه ممکن است یک اپلیکیشن پیام‌رسان وارد بازار شود که استفاده از آن بسیار هم راحت باشد و طراحی‌‌اش بسیار یوزرفرندلی، اما تا زمانی که کاربر نیاز به استفاده از آن را حس نکند، طبیعتا تصمیم به یادگیری آن نمی‌گیرد. اما زمانی که اپلیکیشنی نیاز روزمره کاربر را مرتفع کند و در مسیر راحت‌تر کردن زندگی او قدم بردارد، بدون شک کاربر هم تلاش می‌کند راه استفاده از آن را هر چه سریعتر یاد بگیرد.
این چنین است که حضور بعضی اپلیکیشن‌ها در زندگی‌های امروزی نه تنها سطح سواد دیجیتالی نسل‌های گوناگون را افزایش داده، بلکه در پیوند افراد با حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات هم تاثیر به سزایی داشته است.»
اسنپ و دنیای تازه‌ای که برای آدم‌ها ساخت
بعد از انواع پیام‌رسان‌هایی که این روزها منبع خبری بسیار مهمی برای کاربران مختلف هستند، سرویس‌های فعال درخواست هوشمند خودرو تاثیر به سزایی در پیوند نسل‌های گوناگون با حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات داشته‌اند. بدون شک حمل و نقل آسان و دسترسی به پلت‌فرمی که در هر ساعت شبانه‌روز در کمترین زمان ممکن و با هزینه حداقلی مسئولیت رفت و آمد فرد را به عهده می‌گیرد، یکی از بزرگ‌ترین پدیده‌های دنیای فناوری‌های تازه است که کسی به سادگی از خیر آن نمی‌گذرد.
آن‌طور که هارولد استارک، رفتارشناس، درباره تاثیر حضور اولین سرویس هوشمند درخواست تاکسی بر زندگی کاربران در هافینگتن‌پست می‌نویسد: «تاثیری که اوبر بر دنیای مخاطبانش داشته، تنها معطوف به صنایع خاص خود و تولید سود بزرگ بدون سرمایه‌گذاری نمی‌شود. اوبر به مخاطبانش یاد می‌دهد که چطور در دنیای تکنولوژی‌های تازه قدم بزنند و فناوری‌های مختلف را در مسیر زندگی خود به کار بگیرند. کاربران با اوبر توانستند از زمان خود بهترین استفاده را کنند و وارد دنیای تازه‌ای شوند که الفبای رفت و آمد در آن صورت دیگری دارد.»
این دقیقا همان‌چیزی است که سرویس‌های تاکسی اینترنتی فعال در ایران هم برای کاربرا‌‌ن‌شان به ارمغان آورد‌ه‌اند.
بر اساس آمار اعلامی از سوی شرکت اسنپ، این سرویس درخواست آنلاین خودرو موفق به ثبت رکورد یک میلیون سفر در روز شده است. در این صورت این سامانه قدم بزرگی به سمت پیوند آدم‌ها با فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی برداشته است.
متولدین نسل‌های مختلف در ایران فارغ از این‌که در کدام دوره اینترنتی چشم به دنیا گشوده‌اند، در چهارچوب قواعد تعیین شده می‌توانند برای حمل و نقل خود از اپلیکیشنی استفاده کنند که ابعاد تردد شهری و بین‌شهری را برای آن‌ها تغییر داده است. استارک می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین اپلیکیشن‌هایی که ترس نسل‌های قدیمی‌تر برای استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته را کاهش داده، پلت‌فرم‌هایی است که در حوزه حمل و نقل فعالیت می‌کنند.
با توجه به این‌که موضوع رفت و آمد به نیازهای اولیه انسان‌ها برمی‌گردد، طبیعتا استفاده از این اپلیکیشن‌ها در صدر قرار می‌گیرد و بعد از آن است که آدم‌ها یاد می‌گیرند هر فناوری ارتباطی چه دریچه تازه‌ای در زندگی‌شان باز می‌کند.» این اتفاقی است که حالا مردم زیادی در سراسر ایران با تاکسی‌های اینترنتی آن را تجربه می‌کنند.
نگاهی به گروه سنی افراد مختلفی که از اسنپ و سرویس‌های مشابه برای ترددهای روزمره خود استفاده می‌کنند نشان می‌دهد که از قضا این بار بخت با نسل‌های قدیمی‌تر همراه بوده و حالا آن‌ها هستند که دیگر نیازی به همراهی یک مراقب برای رسیدن به مکان‌های مختلف ندارند و با کمک سامانه‌های هوشمند حمل و نقل زندگی مستقل خودشان را دارند.
دیگر رفتن به مطب پزشک برای میان‌سالان دغدغه بزرگی نیست که نیاز به مرخصی ساعتی فرزندانشان داشته باشند. کاربران مختلف با نصب اسنپ روی گوشی‌های هوشمند خود وارد دنیای تازه‌ای می‌شوند که نه تنها در طول مسیر آن‌ها را تنها نمی‌گذارد، بلکه راه را برای یادگیری فناوری‌های دیگر هم هموار می‌کند.