آیت‌الله محسن غرویان، عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی العالمیه درباره تحلیل قیام عاشورا به عنوان یک الگوی حرکت اصلاحی گام به گام از سوی امام حسین(ع) برای رشد فکری مردم از یک سو و افشای ماهیت واقعی حکومت یزید و بنی امیه از سوی دیگر گفت: اصل انقلاب و حرکت امام حسین(ع) یک انقلاب درونی است. به عبارتی درست است که امام حسین(ع) در روز عاشورا می‌جنگند و یک نبرد سخت را انجام می‌دهند اما ریشه این انقلاب و حرکت امام حسین(ع)، درونی است.
امام حسین(ع) به دنبال ایجاد تحول درونی و «غیرت» در جامعه زمان خود بودند
به گزارش ایکنا، وی ادامه داد: در واقع امام حسین(ع) به دنبال این بودند که جامعه زمان خود را به یک تحول درونی و «غیرت» رهنمون کنند. غیرت در واقع بیداری وجدان است. انسان‌ها دارای وجدان و فطرت هستند و امام حسین(ع) از زمان شروع حرکت اصلاح‌گرانه خود تا روز عاشورا می‌خواستند نشان دهند انسان باید فطرتش بیدار باشد و ظلم را نپذیرد و به تعبیری، غیرت داشته باشد. از همین جهت ماهیت انقلاب امام حسین(ع) در حقیقت عرفانی و درون‌گرایانه است و به دنبال ایجاد تحول درونی در انسان است تا چنین انسانی بتواند در مسیر صحیح، محیط بیرونی نامطلوب و ظالمانه را نیز متحول سازد.
آیت‌الله غرویان اظهار کرد: نکته دوم اینکه تحول درونی در انسان‌ها با برخورد فیزیکی و سخت ایجاد نمی‌شود، بلکه این تحول مستلزم معرفت و شناخت است. انسان گاهی دچار غفلت‌هایی می‌شود، زنگارهایی بر روی قلبش می‌نشیند و وجدانش خاموش می‌شود ولی این وجدان تعطیل نمی‌شود. امام حسین(ع) خواستند نوعی معرفت و خودآگاهی را در جامعه ایجاد کنند. اما چنین معرفتی دفعتا حاصل نمی‌شود و نیازمند یک حرکت تدریجی است تا اندک اندک مردم آگاه شوند.
عضو هیئت علمی جامعة المصطفی العالمیه افزود: در همین راستا امام حسین(ع) در مسیر مدینه تا کربلا سخنرانی‌های زیادی می‌کنند و همه این سخنرانی‌ها با هدف معرفت‌بخشی بوده است تا حرکت معرفت‌شناسانه و شناخت‌شناسانه خود را انجام دهند تا خود مردم به یک خودآگاهی درونی برسند و در برابر ظلم و انحراف بایستند.
هماهنگی نهضت امام حسین(ع) با حقیقت و فطرت؛ رمز ماندگاری پیام عاشورا
وی ابراز کرد: سومین نکته هم این است که رمز ماندگاری نهضت امام حسین(ع) نیز ریشه در مطابقت آن با حق و حقیقت دارد. حق و حقیقت هیچ‌گاه نابود نمی‌شود و امام حسین(ع) هم فانی در حقیقت بودند؛ حقیقت شاید پشت پرده عقل پنهان بماند اما آفتاب حقیقت بالاخره روشن خواهد شد.
آیت‌الله غرویان عنوان کرد: قیام امام حسین(ع) ماندگار شد چون هماهنگ با حقیقت، فطرت و وجدان بود. امروز جامعه ما نیز احتیاج به چنین رفتار اصلاحی دارد. باید به نسل جوان و مردم دائما آگاهی تزریق کرد تا خود آنها به این نتیجه برسند که راه نجات آنها در دینداری، ایمان، اعتقاد، پاکسازی درونی و اخلاق‌مداری است. تنها مقولاتی که می‌تواند یک جامعه و به خصوص نسل جوان آن را به سعادت برساند معرفت، آگاهی و دانش است و اینها پیام‌هایی است که می‌توان از نهضت امام حسین(ع) برای زمان حاضر استفاده کرد.
قیام عاشورا بدون زمینه‌سازی فرهنگی از سوی امام حسین(ع) جاودانه نمی‌شد/ نهضت عاشورا فقط به یک روز محدود نمی‌شود
آیت‌الله غرویان با بیان اینکه نهضت امام حسین(ع) تنها محدود به روز عاشورا نیست و منابر حسینی باید به این مسئله توجه کنند، گفت: تعابیر «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» و «ان فی قتل الحسین حراره فی قلوب المومنین لاتبرد ابدا» نشان می‌دهد با آنکه قیام امام حسین(ع) تنها کمتر از یک روز طول کشید اما برای همیشه تاریخ وجدان‌ها را بیدار کرد و عقل‌ها را به تفکر واداشت و همین باعث جاودانگی آن شد که این مسئله ریشه در زمینه‌سازی فرهنگی این قیام از سوی امام حسین(ع) دارد.
این استاد حوزه و دانشگاه اظهار کرد: در واقع اگر نهضت امام حسین(ع) صرفا یک حرکت سیاسی یا نظامی بود و از پشتوانه فرهنگی برخوردار نبود، نمی‌توانست قرن‌ها باقی و زنده بماند. این زنده ماندن دلیل بر آن است که نهضت امام حسین(ع) حقیقتا یک نهضت فرهنگی، معرفتی و اخلاقی بوده و برای همیشه قابل درس‌گیری و الگوبرداری است؛ همانطور که رهبران بزرگ غیرمسلمان مانند گاندی از آن درس گرفتند و مبارزه با استعار را به پیش بردند.