نفت ۳۰۰ دلاری؟

یک نماینده مجلس در برآوردی شگفت‌انگیز از اثر «هیچ» بر بازار نفت پرده برداشت.

به گزارش شرق، «توافق پوتین و ترامپ، نفت را به بشکه‌‎ای ۳۰۰ دلار می‌رساند.» این سخنی است که یکی از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی به زبان آورده است.

شهروز برزگر کلشانی به خانه ملت گفت: «دو کشور آمریکا و روسیه اگر به تفاهماتی برسند می‌توانند شرایط را به گونه‌ای پیش ببرند که قیمت نفت به حدود بشکه‌ای ۳۰۰ دلار برسد. اگر دیدار پوتین و ترامپ چنین دستاوردی داشته باشد، آینده تاریکی در انتظار اتحادیه اروپا، چین و هندوستان قرار دارد.»

این سخنان در حالی مطرح می‌شود که جهان، پوتین را پیروز مذاکرات این دو کشور خوانده، آن هم برای توافقی که ایجاد نشده است! حال سؤال اینجاست که منظور این نماینده کدام توافق است؟ حال اگر در نظر بگیریم توافقی شکل گرفته، این توافق تا چه اندازه بزرگ است که می‌تواند کل تاریخ بازار نفت جهان را کنار بزند و بهای نفت را که در بالاترین سطح خود به ۱۵۰ دلار در هر بشکه رسانده بود، به هیچ بشمارد؟ در حالی‌ که در شرایط تحریم‌های بسیار سخت ایران در دولت احمدی‌نژاد، نفت تا بشکه‌ای ۱۵۰ دلار رفته بود، چگونه می‌توان انتظار چنین رقمی را در بازار داشت؛ آن هم در شرایطی که هر دو سر این مذاکره، پوتین و ترامپ، به دنبال کنترل و حتی کاهش قیمت نفت هستند و از افزایش آن ضرر جدی می‌کنند؟ سؤال اینجاست که این نماینده بر مبنای چه استناداتی این رقم جادویی را بر پایه توافقی که هرگز شکل نگرفته، مطرح کرده است؟ سخنانی از این دست از زبان نماینده یکی از مهم‌ترین کمیسیون‌های مجلس، چه تبعاتی می‌تواند برای کشور داشته باشد؟ اصولا چرا اظهار نظر در زمینه‌ای تخصصی از زبان غیر کارشناسان مطرح می‌شود و همین اظهار نظرها پای وزرا را تا استیضاح هم به مجلس می‌کشاند؟

اظهار نظرهای غیر کارشناسی از این دست، پیش‌تر از زبان برخی مسئولان دولت احمدی‌نژاد هم مطرح شده بود. رستم قاسمی، وزیر نفت دولت احمدی‌نژاد درباره تحریم نفت ایران گفته بود که اگر چنین شود، نفت به بالای ۲۰۰ دلار در هر بشکه خواهد رسید؛ اتفاقی که هرگز نیفتاد!

تاریخ چنین رقمی را به خود ندیده است

جواد یارجانی، مدیر کل سابق امور اوپک در وزارت نفت، با تعجب از این اظهار نظر می‌گوید: در تاریخ نفت، هرگز تجربه نفت بالای ۱۵۰ دلار را نداشتیم. این ۳۰۰ دلار از کجا می‌آید؟ در دولت احمدی‌نژاد هم برخی از وزرا در اظهار نظرهایی عجیب مدعی ارقام ۲۰۰دلاری برای هر بشکه نفت بودند، ارقامی که هرگز به وقوع نپیوست و با وجود حذف ایران از بازار، پس از دوره کوتاهی که با افزایش قیمت نفت مواجه شدیم، قیمت‌ها حتی روند نزولی به خود گرفت. آقای میرکاظمی هم که می‌خواست سوآپ را از کار بیندازد، تن و بشکه را با هم اشتباه گرفته بود و با وجود نظرات کارشناسی، بر مبنای تصور نادرست، دستور توقف سوآپ را صادر کرد.

یارجانی در ادامه از وقوع نامحتمل چنین رقمی می‌گوید و ادامه می‌دهد: چنین رقمی در صورتی احتمال دارد رخ دهد که چند صادرکننده بزرگ نفت به کل از بازار حذف شوند که چنین اتفاقی هرگز رخ نخواهد داد، زیرا از سوی بازیگران بازار چنین اجازه‌ای داده نخواهد شد.

این کارشناس در ادامه با تعجبی بیشتر می‌افزاید: این توافق چگونه حاصل شده است؟ تاکنون در هر رسانه‌ای از پوتین به‌ عنوان پیروز مذاکره یاد شده زیرا توافقی حاصل نشده است. البته شاید این نماینده در مذاکرات حضور داشته!

مگر قیامت برسد

ایمان ناصری، مدیر کل خاورمیانه مؤسسه مشاوران بازار نفت و گاز FGE هم در رد جدی این اظهار نظر می‌گوید: اصلا توافقی رخ نداده که بر مبنای آن، اثرگذاری بر بازار را بررسی کنیم. علاوه بر آن، ذخایر استراتژیک نفت در سطح جهان هرگز نمی‌گذارد قیمت نفت تا این میزان افزایش پیدا کند. این اتفاق حتی در زمان جنگ جهانی هم رخ نخواهد داد، مگر قیامت برسد!

ناصری در ادامه با بیان این که هم آمریکا و هم روسیه مخالف صد درصد افزایش قیمت نفت بیش از ۸۰ دلار هستند، می‌افزاید: حتی رقم صد دلار در هر بشکه برای هر دو کشور، مثل سم می‌ماند. بنابراین حتی اگر نفت به بالای ۹۰ دلار برسد، احتمالا آمریکا ذخایر استراتژیک خود را وارد بازار می‌کند تا قیمت‌ها را کاهش دهد.

او با بیان مثالی می‌گوید: اگر صادرات نفت یکی از کشورهای مهم، یکباره به صفر برسد، نفت به صد دلار خواهد رسید، اما در مقابل آمریکا که خود یک‌سوم ذخایر استراتژیک جهان را در اختیار دارد، این میزان را وارد بازار می‌کند و قیمت‌ها را می‌شکند. این اتفاق می‌تواند از سوی آمریکا تا یک سال ادامه داشته باشد، حال اگر دیگر کشورهایی که ذخایر استراتژیک دارند را هم در نظر بگیرید، قطعا خواهید دید که تا سه تا چهار سال، با ذخایر استراتژیک می‌توان بازار نفت را متعادل نگاه داشت.»