آسوشيتدپرس گزارش داد كه انتظار ميرود رابرت گيتس در اولين سفر به چين به عنوان وزير دفاع آمريكا، چينيها را براي اقدام بيشتر عليه برنامهي هستهيي ايران تحت فشار بگذارد.
خبرگزاري آسوشيتدپرس ادامه داد: رابرت گيتس، وزير دفاع آمريكا روز شنبه پيش از ترك واشنگتن به روشني گفت كه به دنبال اتحاد نزديكتر با چين است و افزود كه اين كشور كمونيستي را يك تهديد نظامي در نظر نميگيرد.
اما در عين حال مقامات ارشد دفاعي آمريكا گفتند كه پنتاگون همچنان از عدم شفاف بودن چين در خصوص جاه طلبيهاي نظامي اش خشمگين است و احتمالا گيتس چين را براي توضيح دربارهي آزمايش ضد ماهوارهاي اوايل سال جاري ميلادي تحت فشار خواهد گذاشت.
بر اساس اين گزارش، يك موشك چيني در ماه ژانويه يك ماهوارهي تشخيص آب و هوايي اين كشور را هدف قرار داد و اين اقدام انتقاد فوري آمريكا و ديگر كشورها را در پي داشت كه تعهد چين به توسعهي صلحآميز صنعت فضا را زير سوال بردند.
گيتس در اين سفر با تعدادي از مقامات عاليرتبه از جمله هوجينتائو، رييس جمهور چين ملاقات خواهد كرد.
بر اساس اين گزارش مقامات عاليرتبهي دفاعي كه حاضر به افشاي نامشان نشدند گفتند احتمالا گيتس مسالهي ايران را در سفرش به پكن مطرح ميكند.
يكي از مقامات ياد شده گفت: ما فكر ميكنيم كه چين ميتواند اقدامات بيشتري در رابطه با ايران انجام دهد.
وي افزود كه چين و آمريكا به طور مشترك مسوول انجام اقدامات لازم براي جلوگيري از دستيابي ايران به تسليحات هستهيياند.
وزير دفاع آمريكا پس از آن كه وزارت امور خارجهي اين كشور اعلام كرد واشنگتن از رويكرد چين و روسيه در قبال ايران دلسرد شده است، به پكن سفر ميكند.
وي در سفري دو روزه از پكن ديدن ميكند و انتظار ميرود كه با كائوگانگچوان، وزير دفاع چين و ديگر مقامات ارتش اين كشور ديدار و گفتوگو كند.
واشنگتن دستيابي سريع چين به جنگ افزارهاي پيشرفته، زيردريايي، كشتي و موشك را زير سوال برده است و از پكن خواسته است كه در اين باره بيشتر شفاف سازي كند.
ليوجيانچائو، سخنگوي وزارت امور خارجهي چين اعلام كرد كه پكن سفر گيتس را رويدادي بزرگ ميان نيروي نظامي دو كشور در سالي جاري در نظر ميگيرد.
اين در حالي است كه آمريكا به تازگي براي اولين بار به طور علني از موضع چين در برابر برنامه هستهيي ايران انتقاد كرده و از اينكه پكن طرح يك قطعنامه جديد سازمان ملل براي اعمال تحريمها عليه تهران را دچار وقفه كرده است اظهار نااميدي كرد.
پس از آنكه مقامات عاليرتبه پنج عضو دايم شوراي امنيت سازمان ملل (انگليس، آمريكا، چين، روسيه و فرانسه) به علاوه آلمان براي گفتوگو پيرامون دور جديد تحريمها عليه ايران در لندن گردهم آمدند آمريكا هشدار داد كه چين منافع اقتصادي خود در ايران رابه لزوم حل مناقشه هستهيي ترجيح مي دهد.
نيكلاس برنز، معاون وزير امور خارجه آمريكا در امور سياسي كه نماينده واشنگتن در اين نشست بود، گفت: ما به واسطه عدم همكاري چين در زمينه سومين قطعنامه تحريم شوراي امنيت سازمان ملل عليه ايران از پكن دلسرد شدهايم. به نظر ما چين همگام با ما حركت نميكند.
برنز گفت كه به عقيده آمريكا چين در شش ماه اخير روابط تجاري خود را با ايران افزايش داده است و اين پيام اشتباهي در زمينه موضع جامعه بين المللي در برابر برنامه هستهيي تهران به ايران ميرساند.
مديران سياسي وزارت امور خارجه انگليس، فرانسه، آلمان، آمريكا، روسيه و چين قرار است مجددا در تاريخ 19 نوامبر با يكديگر ملاقات كنند تا درباره اعمال تحريمهاي جديد سازمان ملل تصميمگيري كنند. آنها تا آن زمان ميتوانند گزارشات جديد آژانس بين المللي انرژي اتمي و خاوير سولانا، رييس سياست خارجي اتحاديه اروپا درباره چگونگي برنامه هستهيي ايران را بررسي كند.
در حالي كه آمريكا، انگليس و آلمان خواستار اعمال تحريمهاي جديد عليه ايران هستند. روسيه و چين مدتهاست به وضوح اعلام كردهاند كه براي حمايت از تحريمهاي جديد عليه ايران بيميل هستند.
برخي ديپلماتهاي عاليرتبه پنج عضو دايم شوراي امنيت مدعي شدند كه روسيه در پشت صحنه در حال فشار به ايران براي تعليق برنامههاي غني سازي اورانيوم اين كشور ميباشد اما اين ديپلماتها بر اين عقيدهاند كه چين به خاطر منافع اقتصادي خود در ايران در حال تبديل شدن به مانعي جديتر در زمينه توافق درباره تحريمهاي جديد است.
تام كيسي، معاون سخنگوي وزارت خارجه آمريكا گفت كه برنز از چين و روسيه اظهار دلسردي كرد.
كيسي گفت: «ما بر اين عقيدهايم كه در اين برهه بايد پيشرفت بيشتري در زمينه قطعنامه سوم عليه ايران حاصل كنيم و بايد قاطعيت بيشتري به ديپلماسيمان بدهيم. علاوه بر آن اميدواريم شاهد تلاشهاي بيشتر چين و روسيه باشيم.»
وزراي خارجه شش كشور بزرگ جهاني در ماه سپتامبر تصميم گرفتند قبل از تصميم گيري درباره اعمال دور سوم تحريمها عليه ايران منتظر دو گزارش كليدي در ماه نوامبر بمانند.
يك ديپلمات عاليرتبه شوراي امنيت در مقر سازمان ملل در نيويورك كه خواست نامش فاش نشود، گفته است كه پنج عضو دايمي اين شورا هنوز درباره تحريمهايي كه بايد به قطعنامه جديد اضافه كنند تصميم نگرفتهاند.
يك مقام عاليرتبه وزارت خارجه آمريكا كه خواست نامش فاش نشود گفت كه نمايندگان روسيه و چين بدون آمادگي لازم براي انجام كارهايي كه براي نهايي كردن قطعنامه سوم تحريمات عليه ايران بايد انجام ميگرفت در نشست لندن حاضر شدند.
وي به طور تلويحي گفت كه مسكو و پكن هيچ كدام عناصر مقدماتي را كه ميتوانستند در متن پيش نويس قطعنامه پذيراي آن باشند در نظر نگرفته بودند.