امام خمینی در دوم اردیبهشت سال ۱۳۵۸ طی فرمانی به شورای انقلاب اسلامی، رسماً تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را اعلام کردند. سپاه در 39 سال اخیر در حفظ تمامیت ارضی، برقراری امنیت و حفظ ثبات و آرامش کشور نقش مهمی را ایفا کرد. به طوری که محمد اسماعیل کوثری جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله سپاه می گوید: اگر سپاه نبود قطعا کسی نبود که از دستاوردهای انقلاب اسلامی دفاع کند.
مشروح گفت‌وگوی خبرآنلاین با محمداسماعیل کوثری را در ادامه می‌خوانید:
چه ضرورتی به تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ماه های ابتدایی پیروزی انقلاب بود؟
نهضت مشروطه، چون بازوی قوی نداشت، روشنفکران غرب‌زده خودفروخته عامل پیروزی این نهضت یعنی شیخ فضل‌الله نوری را به دار کشیدند. پس تجربه تاریخی نشان می‌دهد که هر انقلابی باید بازوی قوی داشته باشد. این بازوی قوی نیز از همان مردمی که انقلاب را به پیروزی رساندند، باید درست شود. لذا انقلابیونی مثل آیت‌الله شهید بهشتی این مسئله را در مجلس خبرگان قانون اساسی مورد توجه قرار دادند و همین مسئله باعث شد که در نهایت تشکیل سپاه پاسداران تصویب شود تا دستاوردهای انقلاب اسلامی حفظ و نگهداری شود و انقلاب و نظام جمهوری اسلامی تداوم پیدا کنند.
سپاه پاسداران در روزهایی تشکیل شد که برخی معتقد بودند نیازی به سازمانهای نظامی حتی ارتش نیست چراکه مصرفی و پرهزینه و مانعی بر سر راه توسعه هستند و با همین استدلال مصرانه انحلال ارتش را پیگیری می‌کردند. این ادعای آنها با چه استدلال‌هایی در آن روزها رد شد تا جایی که امام خمینی (ره) 29 فروردین را در سال 58 روز ارتش نامگذاری کردند و چهار روز پس از آن نیز در 2 اردیبهشت‌ماه، سپاه پاسداران اعلام موجودیت کرد؟
کسانی که چنین تصوری داشتند، اصلا فاقد درک و فهم سیاسی بودند. مگر می‌شود کشوری نیروی مسلح نداشته باشد؟ دو روزه آن کشور را می‌خورند و یک آب هم روی آن می‌نوشند! شاید بگویند سوئد و سوئیس نیروی مسلح ندارند. باید به آنها یادآور شد که چنین کشورهایی گرچه به ظاهر پیشرفته هستند اما در واقع خنثی محسوب می‌شوند. در عوض کشوری مثل ایران که ضمن داشتن منابع زیرزمینی فراوان، حرف برای گفتن دارد، همیشه قدرت‌های دیگر مترصد هستند تا آن را برای خود کنند. پس کشورهایی مثل ایران باید توان نظامی داشته باشند تا بتوانند تمامیت ارضی و امنیت ملت خود را تأمین کنند.
استقلال سپاه از دولت، از همان سال 58 مشهود و مشخص بود، رابطه بین دولت و سپاه در این 40 سال چه طور تعریف شده است؟
قانون اساسی این رابطه را تعریف کرده، چون سپاه جایگاهش در قانون اساسی مشخص است و زیر نظر رهبر معظم انقلاب و ولی امر مسلمین سیاستگذاری و کارهایش را دنبال می‌کند. دولت، مجلس و قوه قضائیه نیز در سطحی دیگر زیر نظر رهبری عمل می‌کنند. ستاد کل، هماهنگ‌کننده نیروهای مسلح است که نیروهای مسلح و سپاه را با دولت هماهنگ می‌کند.
بنی صدر اخیرا مدعی شده که تشکیل سپاه در ابتدای انقلاب موقتی و با هدف فعالیت تا زمان استقرار ارکان حاکمیت بود. پاسخ شما چیست؟
خیر، مشروح مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی وجود دارد و ضبط شده است. لیبرال‌ها همچون بنی‌صدر و نهضت آزادی می‌گفتند «گارد ملی زیر نظر رئیس‌جمهور باشد»، از آن طرف شهید بزرگوار آیت‌الله بهشتی و کسانی که انقلاب و دستاوردهای آن را دنبال می‌کردند گفتند «باید از نیروهای انقلاب، گروهی تشکیل شود و زیر نظر رهبری فعالیت کند». این دیدگاه دوم به لحاظ قانونی در مجلس خبرگان قانون اساسی رأی آورد.
پس تشکیل سپاه به صورت موقت نبود، انقلاب به پیروزی رسید و خود نیروهای انقلاب نیز باید آن را حفظ می‌کردند. همان موقع خنّاس‌هایی با تفکر وابسته به غرب و چپ‌های کمونیست و سوسیالیست آمریکایی می‌گفتند «باید ارتش منحل شود» یا اینکه می‌گفتند «سپاه موقت است». آنها حرف‌هایشان به خاطر آن بود که ارتش و سپاه آمدند جلوی دشمن ایستادند و آنها که چنین حرف‌هایی می‌زنند به هدف خودشان نرسیدند. به هر حال تشکیل سپاه موقت بود یا هر چی، برای حفظ پیروزی انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن بود و بعد هم قانونی شد. امروز تکرار آن حرف‌ها بچگانه و غیرمنطقی است و اصلا ارزشی ندارد. ضمن آنکه غیر از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، حضرت امام در سال 58 فرمان تشکیل بسیج مستضعفان را نیز قبل از همه‌پرسی قانون اساسی صادر کرد، پس همان‌ها که چنین صحبت‌هایی می‌کنند، باید بگویند چرا امام گفت بسیج باید تشکیل شود؟ در کل حرف‌های بی ربطی از این دست مطرح می شود تا فکر یکسری جوان‌ها را که اطلاع ندارند، مشغول کنند.
اکنون که در 40 سالگی پیروزی انقلاب اسلامی قرار داریم بفرمایید اگر سپاه در سال 58 تشکیل نمی شد چه اتفاقی می افتاد؟
قطعا کسی نبود که از دستاوردهای انقلاب اسلامی دفاع کند.
چرا هرازگاهی به فعالیت های اقتصادی و سیاسی سپاه پاسداران خرده گرفته می‌شود؟ ورود سپاه به فعالیت‌های اقتصادی و تجاری را چه طور ارزیابی می‌کنید؟
در قانون اساسی آمده که در زمان صلح و آرامش اگر دولت درخواست کرد و فرمانده کل قوا مجوز دهد، نیروهای مسلح باید از امکانات موجودشان برای پیشرفت کشور کمک کنند. در دولت سازندگی چنین سیری طی شد چون زمان بعد از جنگ بود، دولت خواست و سپاه هم فعالیت و کار کرد و پروژه‌های بسیاری همچون سد کرخه و اتوبان تهران - ساوه را به سرانجام رساند.
پس از فرمان رهبری به وزیر دفاع برای اتمام فعالیت‌های اقتصادی نیروهای مسلح، سپاه پاسداران چه گامی در این راستا برداشت؟
الان که دستور دادند باید عین همان فرمایشات ایشان عملی شود.
اخیرا نماینده ولیفقیه در سپاه اعلام کردند که سپاه هیچ‌گاه خود را در دایره محدود جریان‌های سیاسی نپنداشته است. اما هر از گاهی سپاه در معرض این انتقاد قرار دارد که حامی یک جریان سیاسی خاص است. نمونه اخیرش فعالیت‌های جبهه مردمی نیروهای انقلاب در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم بود که حتی آقای میرسلیم هم از حمایت یک نیروی نظامی از تصمیمات این جبهه سخن گفت. این انتقادها را چگونه پاسخ می دهید؟
هیچ‌گاه اعضای سپاه در هیچ جناح و حزبی نبودند. سپاه در جناح انقلاب قرار می‌گیرد اما در هیچ حزب و جناحی قرار نمی‌گیرد.
پس تحلیلهایی دال بر اینکه سپاه دخیل در امور سیاسی شده است را رد می‌کنید؟
اعضای سپاه باید سیاست را بدانند، جناح‌ها را بشناسند اما عضو سپاه به هیچ وجه در حزب، جناح یا گروه سیاسی نمی‌تواند وارد شود. چون قانون اساسی مشخص کرده است اما باید بفهمند و درک کنند و باید با بصیرت همه جریان‌ها را بشناسند. نمونه‌اش هم همین است که حضرت آقا در چند روز پیش به نیروهای وزارت اطلاعات گفتند «کارکنان وزارت اطلاعات یک جناح دارند و آن جناح انقلاب است».
پاسخ شما به ادعاهایی نظیر اینکه سپاه اسکله غیرمجاز دارد یا با اجرای پروژه های عمرانی کلان بر دولت ها اعمال فشار می کند، چیست؟
دقیقا ستاد کل نیروهای مسلح بر همه نیروها اشراف دارد. اگر کسی دنبال پاسخ به این سوالهاست می تواند از طریق ستادکل نیروهای مسلح پیگیری کند. همه اینها تعریف شده است و مسئله پنهانی وجود ندارد.
پس وجود اسلکه غیرمجاز در اختیار سپاه را رد می‌کنید؟
بعضی شاید بگویند «ما باید بر همین اسکله‌هایی که در اختیار نیروی دریایی سپاه یا نیروی دریایی ارتش است، نظارت داشته باشیم». خیر این طور نیست. ستادکل بر اسکله‌های در اختیار نیروهای مسلح اشرافیت دارد و نظارت می‌کند.
ظاهرا هم نظام با این وضع مشکلی نداره!