فرارو- برخی تحلیلگران معتقدند تحولات خاورمیانه به سمتی حرکت می کند که باعث تغییر زمین بازی برای ایران می شود. تقابل عربستان و امارات در یمن، حمله ترکیه به شمال سوریه، سیاست آمریکا در برابر برجام و اتفاقات کردستان عراق از موارد مهمی است که می توان به آنها اشاره کرد. اما این تغییر و تحولات به سود ایران است یا به زیان این کشور؟ در این میان ایران چگونه باید نقش‌آفرینی کند؟ علی خرم، کارشناس مسائل بین الملل معتقد است تنها موضوعی که می تواند به ضرر ایران تمام شود، موضوع آمریکاست که تلاش خود را برای تقابل با ایران به کار می برد. او می گوید ایران باید با اروپا وارد مذاکره و گفت و گو شود تا سخنانی اسرائیل، آمریکا و عربستان خنثی شود.
با ترکیه بهتر می توانیم تعامل کنیم تا با آمریکا
این کارشناس سیاست خارجی در گفت و گو با فرارو می گوید: تحولاتی که در خاورمیانه رخ می‌دهد لزوما بر علیه ایران نیست، بلکه حتی در بسیاری از موارد این فرصت را برای ایران ایجاد می کند که این کشور امروز بتواند به گونه ای بهتر رفتار کند. او در ارتباط با حمله ترکیه به شمال سوریه می‌گوید: آمریکا در گذشته کردهای سوریه را آموزش می داد تا در شمال سوریه مستقر شوند. این کار آمریکا از طرفی باعث می‌شد کردها حکومتی برای مهار بشار اسد به وجود بیاورند و از طرف دیگر این امکان برای آمریکا فراهم شود تا بتواند روسیه را مهار کند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل معتقد است حالا که ترکیه وارد صحنه شده شرایطی پدید می آید که ایران بتواند با کمک این کشور سیاست های خود را بهتر مدیریت کند. اگر ایران با آمریکا رو به رو بود یا باید با آمریکا رو در رو می شد و یا به شکلی کناره گیری می کرد. اما اکنون ترکیه می تواند از تشکیل دولت کردی جلوگیری کند. ضمن آنکه مذاکره و به نتیجه رسیدن با ترکیه برای ایران ساده تر از مذاکره و به نتیجه رسیدن با آمریکاست. به این ترتیب ترکیه نقش و نفوذ آمریکا در سوریه را کاهش می دهد. بنابراین ایران نباید از این موضوع ناراحت باشد. اما متاسفانه شاهد موضع گیری بعضی از فرماندهان نظامی کشور علیه ترکیه هستیم. در حالی که آنها پاسخی برای این سوال ندارند که اگر به جای ترکیه آمریکا در شمال سوریه مستقر می‌شد چه باید می کردیم؟
اقلیم کردستان برای ترکیه مهم تر است تا ایران
خرم در ادامه به وضعیت اقلیم کردستان عراق اشاره می کند و می گوید: موضوع کردستان عراق هم منفک از روابط ایران و ترکیه در مورد کردها منفک نیست. ایران باید مراقب باشد تا رابطه اش با ترکیه به هم نخورد و شرایطی پیش نیاید که شرایط در کردستان عراق به نفع تجزیه طلبی تمام شود. ایران باید با ترکیه روابط خوبی برقرار کند تا سوریه و عراق در یک مجموعه مذاکره در ارتباط با کردها با هم به توافق برسند. شاید اهمیت موضوع اقلیم کردستان عراق برای ترکیه بیشتر از ایران باشد. اگر ایران دو و نیم استان کردنشین دارد ترکیه 12 استان کردنشین دارد.
جنگ امارات با یمن به ضرر عربستان است
این کارشناس مسائل بین الملل معتقد است درگیری عربستان و امارات در یمن نیز تهدیدی برای ایران به شمار نمی رود. او می‌گوید: حضور امارات در جنگ یمن از طرفی باعث تضعیف عربستان و از طرف دیگر باعث شد حوثی‌ها از بمبمارانی که تحت رهبری عربستان انجام می شد نجات پیدا کنند. نیروهایی هم که عدن را تحت اشغال خود درآورده اند با عربستان نه با حوثی‌ها بلکه با عربستان در تضاد هستند. در نهایت نیز دو یمن شمالی و جنوبی که در 40 سال پیش وجود داشت شکل خواهد گرفت.
این کارشناس سیاست خارجی در ارتباط با ناآرامی‌های افغانستان و فعالیت داعش در این کشور ادامه می دهد: ایران همانطور که قبلا در صحنه عراق و سوریه نشان داده است، می تواند جلوی فعالیت این گروه تروریستی را بگیرد. اگر افغانستان هم بخواهد، ایران با پشتوانه عملکرد گذشته خود می تواند در افغانستان فعال باشد.
دلیل توسعه موشکی خود را به اروپا توضیح دهیم
به اعتقاد خرم، تنها موضوعی که می تواند به ضرر ایران تمام شود، موضوع آمریکاست که تلاش خود را برای تقابل با ایران به کار می برد. اگر ایران مذاکرات دیپلماتیک را کنار نگذارد می تواند با کمک اروپایی‌ها در برابر ترامپ بایستد. ایران نباید از مذاکره با اروپا بترسد. او با اشاره به همراهی اروپا با آمریکا در ارتباط با مساله موشکی ایران ادامه می دهد: این گونه نیست که همه کشورهای دنیا در خدمت ایران باشند. ایران باید در مورد موضوع موشکی به اروپا توضیح دهد که چرا ایران به توسعه موشکی نیاز دارد. ایران می تواند بگوید به خاطر آنکه تجهیزات نیروی هوایی ندارد باید به عنوان جایگزین به توسعه موشکی رو بیاورد تا بتواند بازدارندگی ایران را تامین کند. ما حتی می توانیم به اروپایی ها بگوییم اگر اروپا تجهیزات نیروی هوایی به ایران بفروشد ما اصراری بر توسعه برد موشکی خود نداریم.
خرم می گوید: ما می توانیم تجهیزات نیروی هوایی پیشرفته ای را از فرانسه، آلمان و انگلستان خریداری کند. نباید از بحث کردن ترسید. ایران همچنین باید در باره مسائل منطقه ای با اروپایی ها صحبت کند تا آنها بتواند آنها را نیز وارد صحنه سوریه، افغانستان و یمن کند. گفت و گو با اروپا می‌تواند سخنان ترامپ، نتانیاهو و مقامات عربستان را خنثی کند و این زمینه برای ایران فراهم است.
باید اروپا را به سمت خود جذب کنیم
او با اشاره به سخنان بن سلمان ولیعهد عربستان با مکرون که در آن رئیس جمهور فرانسه به خواسته عربستان مبنی بر کاهش روابط با ایران پاسخ رد داده است می گوید: فرانسوی ها می خواهند در کنار ایران بایستند اما این میل به هرقیمت نیست. من تلاش ایران برای نزدیک شدن به اروپا را کم می بینم. به اندازه ای که مکرون برای ایران مایه می گذارد ایران برای او مایه نمی گذارد. اگر فکر می‌کنیم که فرانسه باید همه حرفهای ایران را دربست بپذیرد اشتباه می کنیم. اگر هم فکر کنیم فرانسه نباید درباره مسائل مختلف با ایران اختلاف داشته باشد هم اشتباه است. فرانسه می تواند در مسائلی با ایران هم عقیده باشد و در مسائلی هم با ما اختلاف نظر داشته باشد. مهم این است که ایران موراد اشتراک نظر خود با فرانسه را به سیاست اجرایی تبدیل کند. باید کاری کنیم که فرانسه همانطوری که به بن سلمان پاسخ داده است در کنار ایران قرار بگیرد. مکرون می داند که عربستان می‌خواهد با آمریکا متحد باشد اما مایل به دور کردن فرانسه از ایران است. فرانسه هم به این کشور جواب رد می دهد. ما هم باید با تعقل این کشور را در کنار خود جذب کنیم.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در پایان تاکید می کند: ما باید هر چه زودتر بتوانیم فرانسوی‌ها، آلمانی‌ها و بریتانیایی‌ها را به طرف خود جذب کنیم. اما با این دست و آن دست کردن ما دیر می شود. وقتی ما با اروپایی ها کج خلقی می کنیم نباید انتظار داشته باشیم که آنها به ایران دست دوستی بدهند. آنها زمانی این دست دوستی را می دهند که این دوستی دوطرفه باشد.