تعدادی از مسافران چهار روز در فرودگاه گرفتار شدند مسافران پروازهای با تاخیر، در نمازخانه و راهروها اسکان داده شدند فاصله ٣٠ کیلومتری عوارضی تا فرودگاه، ٦ ساعت طول کشید بعضی از مسافران حاضر بودند ٥٠٠ هزار تومان بدهند تا از فرودگاه خارج شوند عضو هیأت مدیره شرکت شهر فرودگاهی امام خمینی(ره): دو روز اول کاهش شدید دید داشتیم، یخ زدگی روی باندها نداشتیم سازمان تاکسیرانی شهر تهران: گزارشی از کرایه‌های میلیونی دریافت نکردیم روزانه ١٢٠٠ تا ١٥٠٠ غذا، آب معدنی و چای به صورت رایگان میان مسافران توزیع شد مردم همه خدمات را از فرودگاه می‌خواهند در حالیکه آژانس‌های هواپیمایی، اطلاع رسانی درستی به مسافرانشان نکردند
به گزارش شهروند، مسافران پروازهای خارجی در چند روز گذشته، سخت‌ترین روزهایشان را در فرودگاه امام‌خمینی(ره) گذراندند؛ هم آنها که پروازشان لغو شده بود و بی‌خبر، کیلومترها راه را تا فرودگاه آمده بودند، هم آنها که پروازشان تأخیر داشت و از یک‌ساعت به ساعت دیگر موکول می‌شد و هم آنها که کد پروازی‌شان ثبت نشده بود.
مسافران از شنبه‌شب بعد از بارش شدید برف تا سه روز بعدش، از پشت پنجره‌های سرتاسری فرودگاه، یک چشم‌شان به دانه‌های برف و مه آن طرف پنجره‌ها بود و یک چشم‌شان به تابلوی پروازها تا شاید کد پروازشان و مقصدشان را روی تابلو ببینند و به سفر امیدوار شوند. مسافران کربلا و نجف از خطوط پروازی ماهان و ایران‌ایر، اما در این چند روز بیشترین بلاتکلیفی را تحمل کردند تا جایی که سه‌شنبه‌شب صدای اعتراض این مسافران خسته از بلاتکلیفی، آن‌قدر بلند شد که شروع به سردادن شعارهای تندوتیز خطاب به ایرلاین‌ها کردند.
آنها بیش از سه‌روز در فرودگاه محبوس مانده بودند، نه می‌توانستند به خانه برگردند و نه وارد هواپیما شوند. شنبه‌شب و روز یکشنبه به دلیل بارش برف سنگین، دسترسی به شهر سخت شده بود، کرایه‌ها بشدت بالا رفته بود و از طرف دیگر، به دلیل اعلام در تأخیر پرواز، نگران از دست‌دادن سفر و باطل‌شدن بلیت‌های چند‌میلیون تومانی‌شان بودند و همین هم شد تا دست‌وپایشان در فرودگاه بسته شود و شب را روی نیمکت‌های فلزی و موکت‌های نمازخانه، صبح کنند.
آنهایی که پروازهای سطح بالاتری داشتند، به هتل فرودگاه منتقل شدند و مابقی در لابی‌ها و حتی کف ترمینال‌ها خوابیدند. این وضع مسافران باعث شد رئیس سازمان بازرسی از فرودگاه امام‌خمینی(ره) سرزده بازدید کند. قاضی سراج، به فرودگاه رفت تا پای گلایه‌های مردم بنشیند و بعد از آن دستور رسیدگی دهد. پس از او، گشت تعزیرات حکومتی استان تهران هم برای پیگیری مشکلات، به فرودگاه رفت. حالا پای دادستانی کل هم به موضوع مسافران باز شده و محمدجعفر منتظری، روز گذشته اعلام کرد که معاون مربوطه، مشکل تأخیر در پروازها و سرگردانی مسافران را دنبال می‌کند.
چهار روز سرگردانی در فرودگاه
زن با کودک ٧، ٨ ماهه‌ای کف سالن بساط کرده. او همراه با ١٥نفر دیگر مسافران کربلا هستند که پروازشان نزدیک به ٨ ساعت تأخیر دارد. آنها از اصفهان به تهران آمده‌اند تا به زیارت بروند: «قرار بود پروازمان ساعت ١٢ ظهر انجام شود، اما به ما گفتند ٨ شب پرواز می‌کند. حالا هم نمی‌دانیم واقعا این اتفاق می‌افتد یا نه.»
آدرس نمازخانه را می‌دهد: «آن‌جا غلغله است، یک عالم مسافر آن‌جا هستند، کسانی که از پروازهای قبلی هم مانده‌اند و منتظر پروازشان هستند.» آنها خانوادگی عازم کربلا هستند: «می‌گویند برف ذوب نشده، مواد ریخته‌اند تا ذوب شود، همین هم شده تا پرواز انجام نشود.» اعضای خانواده‌اش سرگردانند.
نمازخانه واقعا هم غلغله است، جای سوزن انداختن نیست. زنان به فاصله کم روی فرش سبز دراز کشیده‌اند؛ برخی خوابند و برخی مشغول نمازخواندن. طیبه و دختر و دخترخاله‌اش بیش از همه عصبانی‌اند. آنها همراه با گروه بزرگتری چهار روز است در فرودگاه مانده‌اند.
نه راه پس دارند، نه راه پیش: «ما ساعت١:٣٠ ظهر یکشنبه به کربلا پرواز داشتیم، از سه ساعت قبلش رسیدیم، با ماشین شخصی از ملایر آمدیم اما از همان روز تا الان بلاتکلیفیم. هر لحظه ساعت جدیدی برای پروازمان اعلام می‌کنند.» آنها چهار روز است در نمازخانه می‌خوابند: «کلافه شدیم، به ما بگویند پرواز کنسل شده تا ما برویم خانه‌مان. از همه بدتر حالا به ما می‌گویند که کد پروازمان نیست. ما را علاف خودشان کرده اند.»
«لیلا» دخترخاله‌اش به میان حرف‌ها می‌آید، عصبانی‌تر است: «پرواز ما هواپیمایی الناصری است و آژانس‌مان مشخص است، نمی‌دانیم کلاهبرداری کرده‌اند یا نه. همسرم خیلی عصبانی است و می‌گوید به شهرمان برگردیم.» آنها در روزهای گذشته خیلی‌ها را دیده‌اند که روی صندلی‌ها و کف سالن خوابیده‌اند.
آنها ٥ نفر از یک کاروان ٤٠ نفری هستند: «همسرم برای سفر کربلا یک هفته مرخصی گرفته، چهار روزش در فرودگاه گذشت، سه روز بیشتر نمانده. کارمند ثبت احوال است.» آنها هر نفر یک‌میلیون و ٧٠٠ تومان برای سفر به کربلا پرداخت کرده‌اند: «الان برگردیم شهرمان آبرویمان رفته. می‌گویند لیاقت زیارت امام حسین را نداشتید.»
آن یکی به میان حرف‌ها می‌آید: «من بچه سه ساله‌ام را پیش مادرم گذاشتم. مادرم مریض است، الان دست خالی برمی‌گردم.» از آن طرف زنی از اهواز به تهران آمده تا با مسافران ساعت ٨ شب کربلا همراه شود: «از فرودگاه مهرآباد تا اینجا ٩٠هزار تومان از من پول گرفتند. به گروهی از مسافران گفتند که به اصفهان بروند و از آن‌جا به کربلا پرواز کنند. مسافران به مهرآباد رفتند، بعد گفتند که از آن‌جا پرواز انجام نمی‌شود، دوباره برگشتند همین‌جا.»
پیگیر لغو و تأخیر پروازها که می‌شوند به آنها می‌گویند مشکل از آب و هواست. آنها از وضع اسکان گلایه دارند. می‌گویند حتی یک پتو هم به آنها نداده‌اند، مسئول نمازخانه فرودگاه همان اطراف است و گلایه را نمی‌پذیرد: «این چیزها به من ربطی ندارد، ما حتی خواستیم نظافت کنیم، خودشان نمازخانه را خالی نمی‌کنند.» آقای شریفی هم مسافر در راه مانده کربلاست. او هم از ملایر آمده به امید زیارت: «رئیس کاروان یک شب آمد، وضع را دید، ول کرد و رفت.
اینجا همه چیز بی‌نظم است، مدیران با کلمات بازی می‌کنند. الان هم به ما می‌گویند اسم شما در لیست نیست.» آنها می‌گویند برخی از مسافران برای پرواز از گیت رد شده‌اند، چمدان‌هایشان تحویل گرفته‌شده اما خودشان را برگردانده‌اند. چرا؟ چون پرواز انجام نمی‌شود و آنها ماندند و چمدان‌هایی که داخل هواپیماست: «صد پرواز به استانبول رفته، یکی به بغداد نرفته. مردم شب تا صبح روی صندلی‌ها خوابیدند، مدیریت فرودگاه ضعیف است.» آقای شریفی می‌گوید که بلیت‌شان سه بار کنسل شده است.
٦ ساعت از کرج تا فرودگاه
بارش شدید برف در شنبه شب، آنها را ٧ ساعت در مسیر کرج به فرودگاه معطل کرده و مسئول نمازخانه هم این موضوع را تأیید می‌کند: «روز دوشنبه از اسلامشهر تا اینجا ٦ ساعت در راه بودیم.» مسئول نمازخانه گلایه‌های مسافران را نمی‌پذیرید: «مشکل از آژانس‌هاست نه فرودگاه.»
معضل تنها برای مسافران نبود، کارمندان فرودگاه هم در روزهای گذشته، چندین‌بار در راه ماندند: «باندهای فرودگاه مشکل دارد، مجهز به تجهیزات گرمایشی هست، اما این تجهیزات راه‌اندازی نشده‌اند. همین هم شد تا برای پروازها مشکل ایجاد شود.» این را یکی از کارمندان فرودگاه امام خمینی به «شهروند» می‌گوید و ادامه می دهد:« با اتفاقی که در روزهای گذشته رخ داده، رتبه فرودگاه امام خمینی از آنچه که بود هم، کمتر شد.»
به گفته او، باید چند روز فرودگاه را تعطیل می‌کردند تا این‌همه به مسافران و کارمندان فرودگاه فشار وارد نمی‌شد. این کارمند معتقد است که یکی از دلایل شلوغی فرودگاه، کنسل‌نشدن پروازها از سوی شرکت‌های هواپیمایی است، چون در صورت کنسل‌کردن بلیت‌ها، ضرر زیادی به آنها وارد می‌شود.
او از وضع اسکان مسافران هم خبر داد. همان‌ها که در هتل‌ها ماندند و آنها که در نمازخانه: «مسافران پروازها لوفت‌هانزا، قطر و... به دلیل کلاس پروازی‌شان به هتل منتقل شدند و بقیه در نمازخانه و سالن ماندند. کلا وضع اسکان مسافران ضعیف بود. فرودگاه مشکل استراحت مسافران را دارد. قبلا پول همه هزینه‌ها را شرکت‌های هواپیمایی می‌دادند.
از سه‌سال پیش که شهر فرودگاهی ایجاد شد، بودجه‌ها محدود شد. مدیران هم هر چند‌سال یک‌بار تغییر می‌کنند و ضعف مدیریت دارند.» مسیر فرودگاه به شهر، با مترو هم میسر است، اما شبی که برف بارید، همه جا یخ‌زده بود. از سوی دیگر، خط متروی ایستگاه فرودگاه امام خمینی، تنها تا ساعت ٣٠: ١ ظهر، فعال است و هر یک‌ساعت یک‌بار قطار دارد: «شب‌های اول و دوم بعد از بارش برف، مردم مشکل زیادی برای رفت‌وآمد پیدا کردند و اصلا عجیب نیست که کسی کرایه چند صد‌هزار تومانی گرفته باشد.» او همراه با کارمندان دیگر فرودگاه، چندین‌بار تا عوارضی تهران- قم آمده‌اند اما به دلیل بسته‌بودن مسیر به خانه برگشته‌اند.
ترسیدیم پرواز را از دست بدهیم
خانم محسنی، منتظر پرواز آمستردام است. او همراه با همسرش، از سه‌شنبه‌شب در فرودگاه است و دوبار پروازش لغو شده: «یک‌بار به ما گفتند ساعت ٣:٣٠ صبح پرواز داریم و یک‌بار گفتند ٩ صبح. الان ساعت ٢ ظهر است و ما هنوز روی نیکمت نشسته‌ایم.» آنها شب گذشته را روی همین نیمکت‌ها خوابیدند: «الان قرار است ساعت ٦:٣٠ به دوبی پرواز کنیم. از آن‌جا به تورنتو و از آن‌جا هم به آمستردام. هنوز هم نمی‌دانیم واقعا این اتفاق می‌افتد یا خیر.» او از شب قبل فرودگاه می‌گوید. از تجمع مردم: «مردم خیلی شاکی بودند. شیشه شکستند. مسافران نجف بودند. زنان جیغ می‌زدند.
آخرسر موکت آوردند تا مردم رویش بخوابند. ما هم ترسیدیم پرواز را از دست بدهیم، به همین دلیل خانه نرفتیم.» او می‌گوید: «برخی از مسافران پنج ساعت داخل هواپیما بودند و آخرسر آنها را بیرون آورده بودند.» خانم محسنی از کرایه‌های چند صد‌هزار تومانی خبر دارد: «خودم دیدم یکی از راننده‌ها کرایه از اینجا تا شهر را ٢٠٠هزار تومان گرفت.»
راننده تاکسی‌ها: کرایه یک‌میلیون تومانی اشتباه مسافر بود
راننده تاکسی‌های فرودگاه، گرفتن کرایه یک‌میلیون تومانی را قبول نمی‌کنند: «کرایه از اینجا تا شهر، ٧٥هزار تومان با سواری است، با ون ٨٥هزار تومان است. این تعرفه را همه جا نوشته‌اند.» و با دست تابلوی تعرفه را که روی دیوار نصب‌شده نشان می‌دهد. آن‌طرف‌تر اما مامور نیروی انتظامی که مشغول جابه‌جایی ماشین‌هاست، می‌گوید که شب‌های اول و دوم، کرایه‌ها ٥٠٠هزار تومان و یک‌میلیون تومان بوده است.
راننده‌ها اما این را نمی‌پذیرند: «الکی بود، شایعه کردند.» یکی دیگر از راننده‌ها اما توضیح دیگری می‌دهد: «راننده یکی از همکاران ما بود، کرایه ١٢٠هزار تومان بود، مسافر اشتباهی یک‌میلیون و ٢٠٠هزار تومان واریز می‌کند. بعد بچه‌هایش متوجه می‌شوند و پیگیری می‌کنند. راننده هم پول را برمی‌گرداند. اشتباه شده بود.» آنها می‌گویند بیشترین کرایه‌ها را راننده‌های تاکسی‌های آنلاین گرفته‌اند: «مسیر ٤٠هزار تومانی را ٨٠هزار تومان گرفتند. من عکس هم دارم که کرایه یک مسیر را ٢٠٣هزار تومان زده بود.» آنها تاکسی‌های مخصوص فرودگاه هستند و می‌گویند در ٩، ١٠سال گذشته، اولین‌بار است که چنین اتفاقی در فرودگاه می‌افتد: «شرایط آن شب خیلی خاص بود، راه‌ها بسته بود، از عوارضی تا اینجا ٧ساعت در راه بدویم.»
پروازها لغو می‌شد اما مسافران فرودگاه را ترک نمی‌کردند
علی رستمی، عضو هیأت‌مدیره شرکت شهر فرودگاهی امام‌خمینی(ره) در گفت‌وگو با «شهروند» به انتقاد مسافران پاسخ می‌دهد. او می‌گوید که مشکل دید پروازی، تنها در دو روز اول وجود داشت و حالا دو روز است که دیگر چنین مشکلی وجود ندارد: «در این منطقه نزدیک به ٧٠سانت بارش برف داشتیم، برف از ساعت‌های اول شب روز شنبه شروع شد و تا روز بعد هم ادامه داشت، با این حال از صبح روز یکشنبه، باند آماده پرواز بود، اما به دلیل کاهش دید، پروازی انجام نشد.
به‌طور معمول، دید پروازی برای لندینگ، ٨٠٠متر است که در آن روز به ٢٠٠متر رسیده بود، این وضع تا ساعت ١٦ ادامه داشت و درنهایت اولین پرواز روز یکشنبه ساعت ١٦:٤٥ انجام شد، بعد از آن دوباره با کاهش دید مواجه شدیم.» او گفت که باند فرودگاه، دچار یخ‌زدگی نشد و فرودگاه از این بابت مشکلی نداشت: «برای ما ایمنی پرواز حرف اول را می‌زند، ما نمی‌توانستیم پروازی را انجام دهیم، چون در همان شب، دمای هوا به منهای ١١درجه رسید.»
اسکان، گلایه اصلی مسافرانی بود که چند شب در فرودگاه امام‌خمینی گرفتار شده بودند، با این حال رستمی می‌گوید که در شب اول و دوم، نزدیک به دو‌هزار نفر را در هتل فرودگاه، ١٥٠نفر در لابی فرودگاه و مابقی در نمازخانه و داخل ترمینال‌ها اسکان داده شدند. کف سالن موکت پهن شد و مسافران در انتظار پرواز، روی همان موکت‌ها خوابیدند.
مسافران از وضع خدمات‌دهی گلایه دارند و عضو هیأت‌مدیره شرکت شهر فرودگاهی امام‌خمینی(ره) می‌گوید که ١٢٠٠ تا ١٥٠٠غذا، آب معدنی و فلاسک چای و ١٢٠٠ پتوی مسافرتی، به صورت رایگان میان مسافران توزیع شد.
مشکل بعدی تردد مسافران بود: «هر پروازی که کنسل می‌شد، مسافران به امید انجام پرواز، در فرودگاه می‌ماندند و همین شلوغی زیادی ایجاد کرده بود. از آن‌طرف، مسافران امکان تردد نداشتند و همه دسترسی‌ها بسته شده بود، همین هم شد تا ما ٥ تا ٦ اتوبوس را برای جابه‌جایی مسافران، درنظر بگیریم و بخشی از مسافران به این صورت به خانه‌هایشان رفتند.»
در شب‌های اول و دوم بارش برف، خبرها، حکایت از کرایه‌های یک‌میلیون تومانی از مسافران فرودگاه داشت، هرچند که خبر جزییاتی نداشت و به گوش کارکنان فرودگاه و مسافران معترض فرودگاه هم رسیده بود و آنها کرایه‌های بالای ١٠٠هزار و ٢٠٠هزار تومانی را تأیید می‌کردند اما رستمی، کرایه یک‌میلیون تومانی را تأیید نمی‌کند: «چنین چیزی نبوده و هر مسافری که بیش از تعرفه مشخص شده، پولی پرداخت کرده، به معاونت امور فرودگاهی فرودگاه بین‌المللی امام‌خمینی مراجعه کند تا موضوعش بررسی شود.»
کرایه‌های یک‌میلیون تومانی را سازمان تاکسیرانی شهر تهران را هم رد کرد، با این توضیح که: «همه تاکسی‌های فرودگاه زیرنظر سازمان تاکسیرانی نیست و تنها یک‌سوم تاکسی‌های فرودگاه زیرنظر سازمان است. براساس توافقنامه‌ای که با فرودگاه امام منعقد شده، نرخ، نوبت‌دهی، نظارت و مدیریت تاکسی‌ها برعهده فرودگاه امام است و سازمان تاکسیرانی تنها تأمین تاکسی‌ها را برعهده دارد.» سازمان تاکسیرانی وعده برخورد با متخلفان را داد. رستمی ادامه حرف‌هایش را می‌گیرد.
به گفته او، مشکل اصلی در فرودگاه را ایرلاین‌ها ایجاد کردند: «مشکل اصلی از ایرلاین‌ها بود. برنامه‌های آنها به هم خورده بود و اطلاع‌رسانی درستی هم به مسافران نمی‌دادند. خیلی از پروازها کنسل شد اما مسافر به فرودگاه آمده بود. این مشکل از ایرلاین است. از آن‌طرف، مسافران هم فرودگاه را ترک نمی‌کردند.»
براساس اعلام این مسئول در فرودگاه بین‌المللی امام‌خمینی، هواپیمایی‌های ایران‌ایر و ماهان، بیشترین تغییرات پروازی را داشتند و مسافرانشان بیشترین مشکل را داشتند: «الان دیگر مشکلی وجود ندارد و پروازها اگر ایرلاین مشکلی نداشته باشد، انجام می‌شود.» رستمی درباره شلوغی سه‌شنبه‌شب در فرودگاه و اعتراض جمع زیادی از مسافران و گرفتن پلاکاردها هم توضیح‌هایی داد: «در داخل فرودگاه پلاکاردی در دست نگرفتند، مقصر ایرلاین‌ها بودند که خوب اطلاع‌رسانی نکردند. مسافران همه خدمات را از فرودگاه می‌خواهند، درحالی که این مسائل به ایرلاین مربوط می‌شود.»
با این‌که مسافران در چهار روز گذشته در فرودگاه سرگردان بودند، از وضع اسکانشان راضی نبودند، پروازهایشان به تأخیر افتاده یا حتی کنسل شده بود، اما رستمی معتقد است که عملکرد فرودگاه در ارتباط با اتفاق چند روز گذشته قابل انتقاد نیست: «ظرفیت روزانه فرودگاه، ٢٠هزار مسافر است، حالا شما تصور کن که یک روز پروازها کنسل می‌شود، مسافران می‌مانند و به آمار روز بعد اضافه می‌شوند و درنهایت به تعداد ٤٠هزار نفر می‌رسند. هیچ فرودگاهی در دنیا وجود ندارد که ٤٠هزار نفر را اسکان دهد. این اتفاق شاید چند سال یک‌بار بیفتد و برای ما صرفه اقتصادی ندارد.»