این روزهای ماجرای باغ زردآلوی کرمان را همه شنیدند؛ یک گروه 150 نفری که حدود 80 درصد این مهاجرین از اهالی کهنوج و 20 درصد دیگر آنها هرمزگانی هستند، تابستان‌ها از بندرعباس به دلیل نداشتن خانه تا آنها را از گرمای شدید آن حفظ کند، به شهر کرمان مهاجرت می کنند و حدود 70 نفر از این افراد در شهرستان زرند در مکانی مانند روستای سیدی کرمان مستقر هستند،
به گزارش ایسنا، آنچه که در بین این افراد قابل توجه است، نبود افراد معتاد، متکدی و خلافکار در بین این افراد است اما آنچه دل یک انسان، بله یک انسان را به در می آورد فقر مطلق این گروه است. آری فقر بلایی است که در برخی از نقاط حاکم شده است، امروز فقر بین افراد این طایفه موج می زند، به‌گونه ای که کودکان آن کفش در پا ندارند و افراد آن ژنده پوش‌اند و سرپناه آنها پتو کهنه هایی که روی چند چوب انداخته شده است، می باشد، آنها برای کار به کرمان پناه آورده اند و به امید ساختن فردای بهتر تلاش می کنند.
حال و هوای این افراد از فرط بی بضاعتی همانند ماهی از آب جدا افتاده که برروی خاک غلت می زند، است. این روزها فقر و تنگدستی این افراد تیتر یک رسانه‌ها شده است، اما کسی به غیرتمندی و عزت نفس این افراد توجه نکرده است، افرادی که به جای آنکه به اختلاس، دزدی، قاچاق و گدایی روی بیاورند تا زندگی به ظاهر شیک و شرافتمند داشته باشند، با کار کردن، نان بازوی خود را می خورند، به نظر بنده ارزش کفش‌های کهنه و پاره آنها با ارزش‌تر است.
ناامنی دلیل مهاجرت این افراد نیست
"امید سلیمانی‌فر" کارشناس مسایل اجتماعی فرمانداری کرمان در رابطه با این پدیده به ایسنا می‌گوید: اصطلاح مهاجر را می توان به این جمعیت داد و با توجه به اینکه بخشی از خصوصیات زندگی عشایر را دارند، بنابراین از بعد دیگر واژه عشایر نیز به این جمعیت می توان اطلاق کرد.
وی همه دلیل مهاجرت این افراد از محل زندگیشان را اختلافات طایفه‌ای و ناامنی ندانست و اظهار کرد: اینکه آنها سال‌ها پیش در روستای خود دچار مشکل ناامنی شده‌اند را کتمان نمی کنم اما این فقط بخشی از ماجرای آوارگی آنهاست.
کارشناس مسایل اجتماعی فرمانداری کرمان به بررسی‌های میدانی که از این موضوع کرده‌اند، اشاره و افزود: اغلب این افراد در مصاحبه ای که با آنها صورت گرفت، اذعان کردند که ما اکنون مشکل ناامنی نداریم، بلکه گرمای شدید هوا و نبود شغل از دلایل مهاجرتشان از شهرستان کهنوج به کرمان و بندرعباس بیان می کردند.
وی با بیان این مطلب که این مهاجرین دیگر حاضر نیستند به کهنوج بازگردند، تصریح کرد: آنها بیان می کنند که ما نیروی کار هستیم و در شهرستان کهنوج کاری برای ما وجود ندارد بنابراین افرادی که مساله ناامنی را دلیل مهاجرتشان می دانند، آنها می خواهند که این رفتارشان را اینگونه توجیح کنند که این توجیح بیشتر فرافکنی است.
سلیمانی‌فر با اشاره به اینکه شاید 15 سال پیش درآن منطقه در بحث امنیت مشکل داشته اند، اما امروز این‌چنین نیست و اکنون در همه نقاط ایران امنیت کامل وجود دارد، مطرح کرد: درخواست اکثر این جمعیت مهاجراین بود که اگر دولت می خواهد برای ما اقدامی انجام دهد، ما را به سمت استان هرمزگان(بندرعباس و بنادر دیگر) سوق دهند، به این دلیل که در آنجا ما به راحتی می توانیم برای خود اشتغال ایجاد کنیم و امرار معاش نماییم.
وی از نبود بستر اشتغال برای افراد در کهنوج سخن به میان آورد و اضافه کرد: در بنادر حاشیه خلیج فارس این نیروی کار به راحتی می تواند حتی با تکیه بر شغل های کاذب مشغول به کار شده و هزینه‌های حداقلی معاش خود را تامین کنند و این افراد تمایلی که در شهر کرمان اسکان داده شوند، ندارند و به گفته خودشان، کرمان را از روی ناچاری انتخاب کرده‌اند.
کارشناس مسایل اجتماعی فرمانداری کرمان درباره حتی نداشتن شناسنامه در برخی از افراد این گروه اظهار کرد: این مهاجرین درگیر رفع نیازهایی اساسی تر از شناسنامه هستند، به‌طور مثال، بحث مسکن برایشان معضل است و دیگر رغبتی که به دنبال دریافت شناسنامه برای کودکانشان باشند، ندارند.
وی اضافه کرد: برخی از این افراد شناسنامه و کارت ملی هوشمند داشتند، بنابراین بدیهی است که از دیدگاه این مهاجرین داشتن شناسنامه در اولویت نباشد، اما از نظر ما هویتدار کردن آنها بسیار مهم است، آنها در حال حاضر درگیر رفع نیازهای اولیه مانند آب، غذا، دارو و ... هستند و شناسنامه در اولویت‌های بعدی آنها قرار دارد.
ارایه خدمات بهداشتی نباید براساس دیدگاه‌های سیاسی، نژاد پرستانه، مرز بندی های منطقه ای و بروکراسی اداری باشد.
سلیمانی‌فر در پاسخ به این سوال که دادن خدمات بهداشتی هیچ ارتباطی به گرایش‌های سیاسی افراد، نژاد، اتباع چه سرزمینی باشند ندارد، حال چرا به بهداشت این مردم توجهی نشده است؟ به ایسنا گفت: ارایه خدمات بهداشتی هیچ ارتباطی به اینکه افراد اهل کجا هستند، شناسنامه دارند یا خیر و درگیر هر مشکلاتی باشند و هرگونه نقصانی که داشته باشند، ندارد.
وی بحث بیماری‌های واگیردار را جدی دانست و افزود: بهداشت یک امر حیاتی است و باید توجه داشت که اگر این افراد آلوده به یکسری بیماری‌های واگیردار شوند، می توانند بیماری را به سایر افراد جامعه منتقل کنند، بنابراین نهادهای که ارایه خدمات بهداشتی جزء وظایف ذاتی آنهاست باید بدون در نظر گرفتن مرزبندی های بومی و منطقه ای، به این افراد خدمات بهداشتی و درمانی ارایه دهند، تا آسیب و معضلات بهداشتی فراگیر متوجه سایر شهروندان نگردد.
کارشناس مسایل اجتماعی فرمانداری کرمان ادامه داد: بحث بهداشت هیچگونه ارتباطی با موضوع مهاجر بودن و بومیت این افراد ندارد، به این دلیل که اگر یک بیماری واگیردار بین این افراد شیوع پیدا کند تسریع آن به سایر شهروندان نیز امری محتمل خواهد بود و سیلی از بیماری های اپیدمیک در جامعه به راه خواهد افتاد که جلوگیری این سیل کار بسیار دشواری است و باید نظاره گر اتفاقاتی بدتر از وضعیت موجود باشیم.
وی با بیان این مطلب که باید با استان هرمزگان و شهرستان کهنوج تعامل، همفکر و مشارکت در خصوص تصمیم‌گیری برای این افراد داشته باشیم، تصریح کرد: برای ساماندهی این افراد باید با استان هرمزگان و شهرستان کهنوج همکاری کنیم و این مشکل را دو استان با یکدیگر حل و فصل کنند.
سلیمانی‌فر مطرح کرد: حدود 50 درصد از افرادی که شناسنامه دار هستند یارانه دریافت می کنند و مابقی یارانه دریافت نمی کنند.
کمک باید با تدبیر و عقلانیت باشد
"عباس صادق‌زاده" مدیر کل بهزیستی استان کرمان نیز دراین باره به ایسنا می گوید: پس از مطلع شدن این نهاد از حضور افرادی در حاشیه شهر کرمان (باغ زردآلو) تیم‌های اورژانس اجتماعی و مددکاران بهزیستی در این منطقه حضور یافتند، شایان ذکر است که ارایه خدمات به همه این گروه‌ها از طریق بهزیستی امکان پذیر نمی باشد.
وی گروه‌های هدف سازمان بهزیستی را معلول، سالمندان و کودکان بی سرپرست نام برد و اظهار کرد: تیم‌های بهزیستی به این منطقه اعزام شده‌اند تا افرادی که در گروه‌های هدف ما قرار دارند را شناسایی کنند تا خدمات به آنها خدمات ارایه دهیم.
مدیر کل سازمان بهزیستی استان کرمان ادامه داد: اگر افرادی که در بین این گروه وجود دارد که نیازمند به نگهداری در مراکز تحت پوشش بهزیستی باشد، به‌طورمثال کودکان بی سرپرست، سالمندانی که خانواده ای ندارند و ... از وظایف ماست که آنها را نگهداری کنیم.
وی از آغاز یک اقدام مددکارانه برای همه این افراد مهاجر سخن به میان آورد و عنوان کرد: اگر اقدامات حمایتی برای این افراد ممکن باشد، ما انجام می دهیم، همچنین یک بسته ارزاق برای این افراد طراحی کرده ایم تا در اختیار این افراد قرار دهیم، قابل ذکر است که از نظر جامعه شناسی باید این اقدام براساس مدیریت و برنامه صورت گیرد تا ترویج حاشیه نشینی در برنداشته باشد.
صادق‌زاده با تاکید برآنکه باید با این پدیده با تدبیر برخورد کنیم تا حاشیه نشینی ترویج نیابد، تصریح کرد: ساماندهی این افراد نیاز به همکاری همه دستگاه‌ها دارد.
وی در ادامه به ایسنا گفت: حضانت افراد مجهول الهویه براساس قانون برعهده دولت است که نماینده دولت در این خصوص بهزیستی است، پس ما افراد بی پناهی که هیچ قومی نداشته باشد، را نگهداری می کنیم.
مدیر کل بهزیستی استان کرمان مطرح کرد: با توجه به اینکه این افراد در فصل سرما به استان هرمزگان مهاجرت می کنند، بنابراین اگر نیاز باشد با بهزیستی استان هرمزگان مکاتبه خواهیم کرد تا افرادی که نیاز به حمایت بهزیستی دارند، از سوی بهزیستی آن استان حمایت شوند. روند توسعه فیزیکی و تکنولوژی شهرها، طبیعتا یکسری موارد این چنینی ایجاد می کند، این پدیده صرفا مخصوص ایران و استان ما نیست، بلکه این پدیده می تواند در هر کشور وجود داشته باشد یا به وجود بیاید، زیرا این خاصیت شهرها می باشد.
صادق‌زاده خواستار شد: باید با این پدیده با تدبیر ورود پیدا کرد و از ابراز احساسات بی ارتباط به موضوع که کار را خراب می کند، پرهیز کرد و براساس علم و دانش جامعه شناسی و اجتماعی با این پدیده برخورد کرد، زیرا اگر در هر جایی که اینگونه پدیده‌هایی به وجود می آید، مورد حمایت قرار بگیرد، با دستان خود به توسعه حاشیه نشینی کمک کرده ایم. باید به گروه‌های در معرض خطر آنها بدون در نظر گرفتن مجاز و یا غیرمجاز بودن‌شان، سرویس دهیم، زیرا انسان هستند.
مدیر کل بهزیستی استان کرمان شکل گیری این پدیده را قصور هیچ دستگاهی ندانست و بیان کرد: این پدیده در طول تاریخ وجود داشته است و بزرگترها به یاد دارند که این پدیده ها در حاشیه شهرها شکل می گرفته است و این طبیعی است و این افراد برای شغل می آمدند.
وی اضافه کرد: با توجه به اینکه این افراد در گذشته آلات کشاورزی تولید می کردند و در فصل کشاورزی در حاشیه‌ها حضور می یافتند و چادر می زدند و ابزار کشاورزی تولید می کردند و اکنون که کشاورزی مکانیزه شده است، باعث شده است که این افراد بیکار شوند و شرایط بدی داشته باشند.
اقدامات دولت برای این مهاجرین
"علی بابایی" سرپرست فرمانداری کرمان نیز با اشاره به مشکلات اجتماعی، بهداشتی و امنیتی ناشی از حضور این افراد، می گوید: با توجه به رایزنی ها وجلساتی که با مسئولین استانی و شهرستانی صورت گرفته مقرر شد با هماهنگی مسئولین استانی، فرماندار کهنوج و استانداری هرمزگان در خصوص اسکان دائم این افراد در شهر خودشان اقدامات لازم صورت گیرد.
وی با اشاره به بازدید معاون سیاسی و اجتماعی فرمانداری کرمان به همراه کمیته امداد و بهزیستی شهرستان جهت بررسی وضعیت زندگی این مهاجرین، تصریح کرد: متاسفانه در برخی از جوامع روستایی و شهری فرهنگ کار در سطح پایینی قرار دارد، به‌طوریکه دولت تسهیلات خوبی با بهره کم به روستائیان ارائه می دهد ولی متاسفانه استقبال چندانی نمی شود و برای ایجاد تغییر و تحول در وضعیت زندگی، خواست و مشارکت خودِ مردم ضروریست.
سرپرست فرمانداری کرمان از واگذاری کار جمع آوری اطلاعات و مشخصات این مهاجرین و ساکنین در منطقه سعیدی (باغ زرد آلو) به فرماندهی انتظامی شهرستان خبر داد و مطرح کرد: باید با در نظر گرفتن تمهیدات لازم نسبت به جمع آوری و ثبت مشخصات افراد مستقر در منطقه اقدام شود و همچنین به منظور جلوگیری از حضور مجدد این افراد در سنوات آینده با هماهنگی فرمانداری شهرستان کهنوج و مدیران کمیته امداد امام خمینی (ره) و بهزیستی استان راهکار های لازم در خصوص توانمند سازی و اسکان دائم این افراد در شهر خودشان مورد بررسی و اقدام قرار گیرد.