بر اساس گفته‌های سه منبع دیپلماتیک، توافق آتش‌بس محرمانه آمریکا-روسیه در جنوب غرب سوریه که روز یکشنبه نهایی شد، خواستار ممانعت از گسترش استراتژیک قلمروی سوریه در نزدیکی مرزهای اسرائیل و اردن از سوی نیروهایی خارجی شده که از حمایت ایران برخوردار هستند.
به گزارش رویداد۲۴ به نقل از فارن پالسی، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا این توافق را توافقی مهم ارزیابی کرد که در جهت نجات جان مردم اجرایی خواهد شد. اما جزئیات اندکی از آن عمومی شده است.
به نظر می‌رسد مقامات وزارت دفاع آمریکا که وظیفه نظارت بر این توافق را بر عهده دارند، نیز از شرایط این توافق اطلاعی ندارند.
هدف از این توافق رسیدگی به خواسته‌های اسرائیل و اردن است مبنی بر اینکه نیروهای ایران و نیروهای نیابتی آن از جمله حزب‌الله نباید به بلندی‌های جولان که سوریه و اسرائیل را از هم جدا می‌کند و در اشغال اسرائیل است، نزدیک شوند.
اما دیپلمات‌های سابق آمریکا و ناظران با طرح این سؤال که آیا این توافق واقعاً قابل‌اجرا است، تردیدهای خود در مورد اینکه آیا روسیه طرف قابل‌اعتمادی برای آتش‌بسی است که شامل رژیم سوریه، ایران و نیروهای نیابتی آن می‌شود را ابراز می‌کنند.
جرالد فیرستین، کهنه سرباز و دیپلمات آمریکایی که پیش از این متذکر شده بود یک توافق صلح بدون ایران نامعتبر است، گفت: «سؤال این است که چه کسی قرار است این توافق را اجرایی کند؟ ایرانی‌ها در مقایسه با روس‌ها نزدیکی بیشتری به جایگاه اسد در سوریه دارند.»
و آنها اهرم‌های بیشتری دارند. او به فارن پالسی گفت: «این ایرانی‌ها و نیروهای نیابتی آنها هستند که بخش عمده مبارزات در داخل سوریه را بر عهده دارند.»
دیپلمات‌های آمریکایی با توجه به اینکه ایران در صندلی راننده قرار دارد، تردیدهای خود در مورد اینکه کرملین بتواند به وعده‌های خود عمل کنند را ابراز می‌کنند. فرد هوف، مشاور ویژه سابق وزارت خارجه آمریکا برای انتقال قدرت در سوریه گفت: «ناجی اصلی رژیم اسد، ایران است نه روسیه. آیا روس‌ها تلاش می‌کنند که بدون درک درست از این رژیم و بدون درک دیگر مسائل، با عجله این توافق را اجرایی کنند؟»
روس‌ها از ماه می تاکنون نتوانسته‌اند گروه‌های شبه‌نظامی با حمایت ایران یا رژیم اسد را متقاعد به رعایت «منطقه امن» که از سوی نیروهای آمریکایی در جنوب شرق سوریه اعلام شده را رعایت کنند. با توجه به این سابقه، حال چرا باید بپذیریم که شرایط تحت این آتش‌بس متفاوت خواهد بود.
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران بسیار خونسردانه نسبت به این توافق واکنش نشان داد و گفت که توافق ترامپ-پوتین دارای ابهاماتی است و «هیچ توافقی بدون در نظر گرفتن واقعیت‌های موجود در صحنه موفقیت‌آمیز نخواهد بود.»
هوف که در حال حاضر در شورای آتلانتیک فعال است گفت:«شاید این توافق اساساً با این هدف طراحی شده باشد که به اسرائیلی‌ها اطمینان دهد این عناصر در نزدیکی بلندی‌های جولان عملیات نخواهند داشت.»
این توافق از روز دوشنبه جاری اجرایی شده اما یکی از مقامات وزارت خارجه آمریکا به فارن پالسی گفت که آمریکا و روسیه هنوز در حال کار روی جزئیات این توافق هستند؛ از جمله چگونگی نظارت بر آتش‌بس، قوانینی که ممکن است بر منطقه امن جنوب غرب حاکم شود و حضور ناظران.
این در حالی است که یکی از مقامات ارتش تأیید کرد که پنتاگون و ستاد فرماندهی مرکزی (سنت کام) اطلاعات چندانی در مورد این آتش‌بس پیشنهادی ندارند و گفت: «طی هفته جاری به این سطح از درک می‌رسیم.»
این توافق پوتین را در جایگاه صلح‌طلبی قرار می‌دهد حتی اگر مسکو همچنان به حمایت هوایی از عملیات تهاجمی سوریه ادامه دهد.
جاشوا لندیس، یک محقق سوریه در دانشگاه اوکلاهما گفت: «این روشی برای جذب روسیه است. آمریکایی‌ها نمی‌توانند پلیس این شرایط باشند.»