فرارو- ایران و کنسرسیومی به ریاست شرکت نفتی توتال فرانسه، پر ارزش‌ترین قرارداد انرژی بعد از توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی را برای توسعه فاز ۱۱ میدان گازی پارس جنوبی در تهران امضا کرده‌اند و این مسئله برخی را به شدت عصبانی و برخی را بسیار خوشحال کرد.
به گزارش فرارو قرار داد ایران و توتال در حالی انجام شد که واکنش ها به آن بسیار متفاوت و از دو جنس مختلف بود. اصلاحطلبان و حامیان دولت اهم از فعالان سیاسی و کاربران شبکه های اجتماعی، این قرارداد را یک پیروزی بزرگ برای دولت دانستند و آن را به ثمر رسیدن برجام معرفی کردند.
مثلا نوبخت سخنگوی دولت در این باره گفت: ارزش قرارداد توتال، ۸۴ هزار میلیارد تومان است و امضای این قرارداد توتال دیوار تحریم را شکست و نشان داد که دولت در تعهدات خود پایبند است. یا مدیرعامل شرکت ملی نفت که گفت:با امضای این قرارداد ظرفیت دو میلیارد فوت مکعب در فاز ۱۱ پارس جنوبی ایجاد می‌شود. با اجرای این طرح برآورد می‌شود در طول ۲۰ سال دوره قرارداد ۳۳۵ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی قوی و ترش از این میدان مشترک تولید شود و از این گاز می‌توان حدود ۲۹۰ میلیون بشکه میعانات گازی، ۱۴ میلیون تن گاز مایع، ۱۲ میلیون تن اتان، دو میلیون تن گوگرد به همراه ۳۱۵ میلیارد مترمکعب گاز سبک شیرین تولید کرد.
اما جریان رقیب دولت نگاه متفاوتی به این قرارداد دارد، مثلا علی زاکانی با وجود اینکه تنها یک روز از پیشنهاد آتش بس که مطرح کرده بود، در کانال تلگرامی خود تاکید کرد که وقت آتش به اختیار است و دلایل مخالفت با این قرار داد را اینگونه عنوان کرد که این قرارداد در قالب IPC یا سری قراردادهای جدید نفتی و گازی با این شرکت بدسابقه و خیانت کار به ملت ایران منعقد خواهد شد.
همچنین نوشت: اینجانب متن هفتاد صفحه‌ای انگلیسی قرار داد IPC را سال قبل در نشستی خبری به اصحاب رسانه دادم و تاکید نمودم، ده‌ها قرار داد ننگین و فساد آلود کرسنت از آن جوانه خواهد زد و با مطابقت متن اصلی با مصوبه دولت جناب آقای روحانی در خصوص IPC که فقط ۱۳ صفحه بود!!! به خطاهای فاحش آن اشاره کردم و اجرای آن را خیانتی بزرگ در حق منافع ملی خواندم.
البته زاکانی ده مورد از این موارد را ذکر کرده و این تنها بخشی از آنها بود. اما در کنار این موارد که زاکانی عنوان کرد سایت رجانیوز هم به این موضوع پرداخت و در دو گزارش با عنوان های«گاز دربرابر گلابی؛نسخه به روز شده‌ی دُر گرانبها در برابر آبنبات » و « بازگشت ایران به دوره قبل از ملی شدن صنعت نفت با اجرایی شدن قراردادهای IPC رسما کلید خورد» به انتقاد از قرارداد ایران و توتال پرداخت.
خلاصه نظرات سایت مذکور این بود که « گاز موجود در منابع مشترک در میدان گازی پارس جنوبی که میان ایران و قطر توزیع شده، حالا به صورت کامل در اختیار شرکت فرانسوی توتال قرار گرفته است. این شرکت که سابقه بسیار تاریکی در مشارکت‌های نفتی و گازی با کشورمان دارد، حالا تبدیل به اولین پیروز رقابت کسب بازار ایران پس از امضای برجام شده است؛ یعنی گاز در برابر گلابی.این همان تعبیری است که چندین سال پیش، یکی از حامیان این روزهای برجام که در آن زمان نماینده کشورمان در مذاکرات هسته‌ای با طرف اروپایی بود، بر زبان آورد: هيچ آدم عاقلي در غلطان را با آب نبات عوض نمی‌كند.»
البته تنها رجانیوز نبود که موافق قرارداد ایران و توتال نیست.خبرگزاری تسنیم هم یکی از این مخالفان است. این خبرگزاری که در یادداشتی مدعی شد که همه افرادی که از قرارداد مورد بحث راضی و خوشحال هستند اطلاعات کافی ندارند و نوشت:«اولا مبلغ یک میلیارد دلار مربوط به کل کنسرسیوم است و طبعا آورده توتال برابر با 510 میلیون دلار است. ثانیا اساسا ادامه تزریق آورده بعد از این مرحله مشروط است و اعلام این که قرارداردی 4.8 میلیاردی منعقد شده بیش از واقعی بودن، رسانه ای است. ثالثا در انتهای سال نود و پنج قراردادی برای فروش یکساله نفت خام با توتال بسته شده است که عملا تمام ریسکهای سرمایه گذاری توتال - از این رقم نسبتا کم 510 میلیون تا ارقام بزرگتر- را می پوشاند و توتال عملا یک ضمانت نقد نقد برای وقوع هر واقعه ای دارد.
البته این قبیل نظرات را بیژن زنگنه بدون پاسخ نگذاشت. او در واکنش به این ادعاها، گفت: این قرارداد در شرایطی امضا شد که بسیاری از افراد در خارج از مرزها نمی‌خواستند این اتفاق رخ دهد و عزت ایران و اینکه روابط ایران و جهان احیا شده است را ببینند. وی در ادامه با اشاره به برخی صحبت‌ها مبنی بر اینکه گفته می‌شود امروز با توجه به امضای قرارداد با توتال، روز آتش به اختیار بودن است، گفت: ملت ایران تصمیم گرفت که این قراردادها امضا شود. عده‌ای به برکت آزادی در ایران این حرف‌ها را می‌زنند اما کسی هم استقبال نکرده است. قانون حاکم بر قرارداد قوانین حاکمیتی نظام جمهوری اسلامی است و طبق مصوبه هیات دولت باید هیات هفت نفره‌ای عدم مغایرت مفاد قرارداد با مصوبات هیات دولت را تایید می‌کرد که شامل چهار نفر وزیر سابق و سه مقام ارشد دیگر است که مفاد این قرارداد را مورد تایید قرار دادند.
با همه این تفاسیر باید صبر کرد تا نتیجه بررسی های مجلس مشخص شود. زیرا بنا بر گفته رئیس کمیسیون انرژی به خبرگزاری فارس قرار است این قرارداد در این کمیسیون مورد بررسی قرار بگیرد.