شايد تا روز هفدهم خردادماه كمتر كسي تصورش را مي‌كرد كه سه مرد در حالي كه مقابل دوربين‌هاي پارلمان مسلح مي‌شوند، مي‌توانند به راحتي وارد شوند و اهداف تروريستي‌شان را در خانه ملت دنبال كنند.
به گزارش اعتماد، ايران اگرچه خودش يكي از كشورهاي قرباني تروريسم است و خاطرات تلخ ترورهاي دهه شصت از ذهن بسياري از ايرانيان پاك نشده اما فاصله گرفتن از آن سال‌ها و تداوم شرايط امن در كشور خيال خيلي‌ها را از بابت اقدامات حفاظتي و امنيتي آسوده كرده بود. حالا اما بعد از آن چهارشنبه هولناك كه كم‌كم تب و تاب ماجرا فروكش كرده چاره‌جويي‌ها براي افزايش حفاظت پارلمان و نمايندگان مجلس آغاز شده است.
درست به همين دليل است كه در نخستين جلسه بعد از حمله تروريستي به مجلس محمد مهدي زاهدي نماينده كرمان در نطق ميان دستور خودش خطاب به هيات رييسه مجلس به يكي دو نكته امنيتي در رابطه با حفاظت از پارلمان و نمايندگان اشاره كرد. او گفت: «جاي تعجب است كه در طبقات نمايندگان دوربين و وسايل مقابله با تروريست‌ها وجود ندارد. جاي تعجب است كه براي تامين موتورپول، مجلس را «فشل» كرديم و موجب ترددهاي ناشناخته در مجلس شديم. اميد است كه اين صرفه‌جويي را كنار گذاشته و به امنيت مجلس بيشتر توجه كنيم.»
با تعطيلي موتورپول، رفت و آمد نمايندگان با اسنپ و وسايل شخصي انجام مي‌شود
بحث تعطيلي موتورپول مجلس يكي از نقاطي است كه سيستم پارلمان را آسيب‌پذيرتر كرده است. اما ماجراي تعطيلي موتورپول مجلس چه بود؟
جبار كوچكي‌نژاد، نماينده اصولگراي رشت در این باره مي‌گويد: حدود يك ماه است كه موتورپول مجلس به حالت نيمه تعطيل درآمده است. حدود ٧٠ راننده بيشتر براي حمل و نقل نمايندگان در نظر گرفته نشده كه اينها هم پاسخگو نيستند. به همين دليل هم نمايندگان با اسنپ، تاكسي يا وسايل حمل و نقل شخصي تردد مي‌كنند.
به گفته او از آنجايي كه موتورپول مجلس ماشين كم داشت و نمايندگان براي انجام كارهاي‌شان سرگردان بودند ناچارا تن به قوانين جايگزين براي رفت و آمد خودشان دادند. مثل اينكه ماشين تحويل بگيرند و خودشان رانندگي كنند. يا راننده با ماشين تحويل بگيرند. او مي‌گويد گاهي نمايندگان دو ساعت كنار خيابان مي‌ايستادند و ماشين نمي‌آمد چرا كه در ساعاتي كه صحن جلسه داشت اساسا موتورپول ماشين نداشت.
قاسم ميرزايي‌نكو، نماينده اصلاح‌طلب دماوند هم از معترضين به تعطيلي موتورپول مجلس است و مي‌گويد: شايد يكي از مهم‌ترين بحث‌هاي امنيتي و حفاظتي كه نماينده دارد مساله رفت و آمد و نقل و انتقال اوست.
قدر مسلم بحث مهم موتورپول مجلس مهم بود. اما از ابتداي مجلس آمدند سه راه پيشنهاد كردند: يا نمايندگان راننده و ماشين بگيرند يا نمايندگان ماشين بگيرند و خودشان رانندگي كنند يا اينكه نمايندگان مبلغي را دريافت كنند و فكري براي رفت و آمدشان بكنند. اين غلط‌ترين روش و كاري بود كه از شش ماه پيش آغاز شد.
من فكر مي‌كنم اگر معاونت اجرايي مجلس يك وظيفه داشته باشد آن وظيفه هم همين است كه نمايندگان را از دغدغه رفت و آمد رها كند. من احساس مي‌كنم با اين تصميم رفع تكليف كردند و گفتند پولي به نماينده مي‌دهيم تا خودش دوندگي‌هاي مربوط به رفت و آمدش را انجام بدهد. اين غلط‌ترين روش بود و الان به اشتباه بودن اين تصميم رسيده‌اند. همان موقع ١٤٠ نماينده نامه نوشتيم و گفتيم كار غلطي است و موتورپول بايد تقويت شود و حفاظت آن افزايش پيدا كند نه اينكه به اين شكل تعطيل شود.
عليرضا رحيمي، نماينده اصلاح‌طلب تهران اما ديدگاه متفاوتي در اين باره دارد. او در اين باره مي‌گويد: از ابتداي امسال تغيير رويه‌اي اتفاق افتاد كه خود نمايندگان به تامين خودرو و راننده اقدام كنند.
اين اقدام در جهت كاهش حجم خدمات و نيروي انساني مجلس بود. به گفته رحيمي اما فقط موتورپول براي آن دسته از نمايندگاني كه با اين تغيير رويه موافقت كردند خدماتي ارايه نمي‌دهد و اينطور نيست كه كاملا تعطيل شده باشد. رحيمي مي‌گويد: «برخي از نمايندگان با اين تصميم موافقت كردند كه اين دسته از نمايندگان ديگر از خدمات موتورپول استفاده نمي‌كنند. يعني اينطور نيست كه خدمات موتورپول و حمل‌و‌نقل مجلس جمع شده باشد.»
درباره حفاظت از نمايندگان كوتاهي شده است
اما علاوه بر خدمات موتورپول كه نگراني‌هاي امنيتي را افزايش داده است بحث چگونگي حفاظت از نمايندگان مجلس هم مطرح است. نمايندگان به لحاظ جايگاه هم رديف وزرا هستند اما از آنجا كه آنها نماينده مردم هستند و يكي از لوازم كاري‌شان ارتباط مستقيم با مردم است بحث‌هاي مربوط به حفاظت از آنها هميشه با اما و اگرهايي همراه بوده است. در آيين‌نامه داخلي مجلس بندي در رابطه با حفاظت از نمايندگان وجود ندارد.
با اين حال اما بر اساس مصوبه شوراي عالي امنيت ملي، نمايندگان مجلس جزو كساني هستند كه مي‌توانند درخواست دريافت سلاح داشته باشند. آنطور كه نوروزي، عضو كميسيون قضايي مجلس توضيح داده است نمايندگان درخواست دريافت اسلحه را به حراست مجلس مي‌دهند و بعد از گذراندن دوره‌هاي لازم، سلاح و تعدادي فشنگ در اختيار آنها قرار مي‌گيرد. هرچند اين مورد هم چندان از جانب خود نمايندگان مورد استقبال قرار نگرفته است.
عليرضا رحيمي مي‌گويد اگرچه مسلح كردن نمايندگان منعي نداشته و نمايندگاني هم كه درخواست داده‌اند موافقت شده است، اما اين تقاضاي اكثريت نيست و جو غالب نمايندگان مسلح شدن نبوده است. چون آنها احساس ناامني نداشته‌اند.
حتي با وجود حادثه امنيتي اخير جو غالب در ميان نمايندگان جو مسلح شدن نيست. يعني غالب نمايندگان تقاضاي مسلح شدن ندارند. او البته در رابطه با رفع دغدغه حفاظتي نمايندگان مي‌گويد: حفاظت سپاه مجلس و همين‌طور حراست مجلس قرار است تصميمات جديدي در رابطه با امنيت نمايندگان اتخاذ كنند كه به محض اينكه نهايي شود اجرايي خواهد شد.
او البته به جزييات اين تصميم‌ها اشاره‌اي نمي‌كند و تنها مي‌گويد: «حفاظت بيشتر از خود نمايندگان مجلس از جمله اين تصميم‌ها است.» به گفته او در جلسه غير علني مجلس هم بحث كلي دراين باره شد. هرچند گزارش نهايي در اين باره مطرح نشده است، اما بناست تصميمات جديدي اتخاذ شود.
نكته‌اي كه مجتبي ذوالنوري، نماينده اصولگراي قم هم به آن اشاره كرده و مي‌گويد: قرار شده است از اين به بعد اياب و ذهاب نمايندگان و همين‌طور بحث امنيتي آنها جدي‌تر گرفته شود و تصميمات جديدي در اين باره اتخاذ مي‌شود. اما درباره كيفيت حفاظت از نمايندگان جبار كوچكي نژاد با بيان اينكه «متاسفانه در رابطه با حفاظت از نمايندگان خيلي كوتاهي شده است» او مي‌گويد: گاهي نمايندگان در ملاقات عمومي به افرادي برمي‌خورند كه تهاجم يا فحاشي مي‌كنند ولي هيچگونه ساز و كاري براي جلوگيري از اين اقدامات يا برخورد با آنها وجود ندارد. در حالي كه الان اگر كسي بخواهد با يك بخشدار برخورد اينچنيني داشته باشد سريع نيروي انتظامي وارد مي‌شود و او را از صحنه دور مي‌كند.
اما در مورد نمايندگان هيچ حفاظتي وجود ندارد. او البته معتقد است بايد از نمايندگان حفاظت غيرمستقيم صورت بگيرد. به گفته او با حفاظت‌هاي غيرمستقيم مانند مراقبت از محل سكونت و ملاقات‌ها و بازديد‌هاي نمايندگان مخاطرات را تا حد زيادي مي‌توان كم كرد. به هر حال نمايندگان از نظر مقام در حد وزير هستند و يك وزير دست كم سه چهار محافظ با خود دارد. در حالي كه حفاظتي از نمايندگان نمي‌شود.
حفاظت از نمايندگان بايد نرم افزاري باشد
قاسم ميرزايي‌نكو هم درباره كيفيت حفاظت از نمايندگان مي‌گويد: مسائل و حوادث نبايد شرايط ما را به سمت امنيتي‌تر شدن ببرد. هميشه امنيت و حفاظت با كيفيت ارتباطات در تعارض است.
وقتي حفاظت خيلي بالا برود يعني ديگر نمي‌توانيم با مردم آنطور كه بايد مواجه شويم. او بر همين مبنا معتقد است حفاظت از نمايندگان بايد به صورت نرم افزاري باشد و نه به صورت سخت افزاري و با مسلح كردن آنها و... البته در برخي مواقع هم استفاده از اسلحه لازم است اما در مورد نمايندگان من فكر مي‌كنم بايد حفاظت نرم افزاري باشد.
او به اين نكته هم اشاره مي‌كند كه اگر مانيتورينگي كه هر روز دور مجلس را رصد مي‌كند هر ٥ ساعت يك بار عوض شود و سرحال و هوشيار باشد يك مگس هم دور مجلس بال بزند او مي‌تواند بفهمد. اين ديدن‌هاي به موقع خودش خطرات زيادي را از بين مي‌برد.