عباس عبدی، روزنامه‌نگار؛ در اعتماد نوشت:
نخستين مناظره نامزدهاي رياست‌جمهوري روز گذشته برگزار شد. بنده به صورت برخط نظراتم را در مورد جزييات اين مناظره بيان كردم كه منقح شده آن تقديم مي‌شود.
١- حاشيه‌نشينی
تحليل آقاي ميرسليم از علت رخ دادن حاشيه‌نشيني واقع‌بينانه است ولي راه‌حلي را نگفته است اينكه او چكار خواهد كرد.
آقاي قاليباف حرف ديگري مي‌خواهد بزند، به حاشيه‌نشيني كار چنداني ندارد.
آقاي رييسي طوري آمار دادند كه چندان معقول نيست. در طول ۴ سال ۵ ميليون و به ميزان ۴۵ درصد افزايش حاشيه‌نشيني قابل تصور نيست. به‌علاوه دادن سند مالكيت تثبيت حاشيه‌نشيني و تشويق آن است و نه حل مساله. سياست‌هاي مقابله با حاشيه‌نشيني و بافت‌هاي فرسوده عمدتا كالبدي است يعني نوسازي خانه و تعريض معابر. رييسي از اين موضع وارد شد كه سياست ناكارايي است.
٢- نابرابري
يارانه‌ها هميشه به طور موقتي و محدود ضريب جيني را كم مي‌كند. بدون افزايش سهم نيروي كار در ارزش افزوده نابرابري كم نخواهد شد. نظر آقاي رييسي براي كاهش نابرابري مبتني بر هزينه است كه هيچگاه معلوم نيست درآمدش از كجا و به صورتي پايدار تامين مي‌شود. اين ادامه سياست احمدينژاد است و اتلاف منابع. علت اصلي كاهش ارزش يارانه‌ها و افزايش ضريب جيني تورم سال‌هاي ۹۰ تا ۹۲ بود چون منابع پرداخت يارانه‌ها از طريق توليد پول بود الان هم ايده رييسي اجراي همان طرح شكست خورده است.
نكته آقاي هاشمي‌طبا مهم است ولي ظاهرا ارايه‌دهندگان چنين ايده‌هايي (رييسي) به محل تامين درآمدهاي مذكور هيچ اشاره‌اي نمي‌كنند.
مساله مهم رانت فقط در سخنان روحاني بود ظاهرا كسي علاقه‌اي به بيان و تشريح اين نكته ندارد.
عدالت قضايي مورد نظر آقاي جهانگيري ركن اصلي عدالت است كه آقاي رييسي به آن بايد توضيح دهند.
عدالت مفهومي چند بعدي است و به همه حوزه‌هاي زندگي مربوط مي‌شود. نمي‌شود عدالت اقتصادي وجود داشته باشد ولي عدالت آموزشي يا قضايي را ناديده گرفت. عدالت هم به برابري فرصت اشاره دارد و هم احساس عدالت. اين ابعاد در ارزيابي ناديده گرفته شده است. عدالت اجتماعي اين معناست و به عدالت اقتصادي محدود نمي‌شود.
نظرات آقاي قاليباف عجيب بود. بخش مهمي از سياست‌هاي شهرداري تهران بر محور توزيع رانت استوار است. چرا همان‌ها را حل نمي‌كند؟
٣- مسكن
آقاي هاشمي‌طبا در كليت نظر درستي گفتند ولي اين پاسخ او كلان‌تر از مساله خاص مسكن است.
آقاي رييسي به گونه‌اي اظهارنظر مي‌كنند كه گويي منابع بي‌نهايت در اختيار دولت است فقط بايد راهي براي خرج آنها پيدا كرد.
مشكل مهم مسكن قيمت بالاي زمين است كه سياست فروش تراكم آن را به‌شدت بالا برده.
سخنان پاياني آقاي هاشمي‌طبا جامع و درست است. متاسفانه ظاهرا برخي از نامزدهاي ديگر هيچ توجهي به اين اصول بديهي ندارند. كانديداها بگويند براي چه هدفي حاضرند اهداف ديگر را كنار بگذارند.
٤- ازدواج
اثر فقدان اشتغال و نااميدي نسبت به آينده در تاخير ازدواج مهم است ولي اينها بخش محدودي از عوامل است، بخشي از اين تاخير طبيعي است. بخشي هم به دليل مشكلات قانوني است.
سوال/ پاسخ‌هاي جهانگيري و روحاني به قاليباف را توجيه پذير مي‌دانيد؟
اينها پاسخ‌هايي جدلي در برابر ادعاهاي جدلي است والا نه نقد و نه پاسخ‌هاي داده شده علمي نيستند.
٥- بروكراسی
به نظر من برنامه‌هاي اعلام شده آقاي جهانگيري كافي نيست شايد فرصت كمي براي بيان داشته ولي در مقايسه با د‌و نامزد ديگر از شهرداري و قوه قضاييه برنامه خيلي بهتري د‌ارند آنان هميشه غيرشفاف عمل كرد‌ه‌اند.
٦- محيط زيست
قاليباف گفت چرا از گياهاني كه مشكل آب ندارند استفاد‌ه نمي‌كنيم؟ ولي نگفت كه فضاي سبز شهر تهران مبتني بر چمن كاري است كه روزي د‌و بار آب مي‌د‌هند. بارها هم گفته شده ولي اقد‌ام موثري نشد‌ه است. آقاي قاليباف به عنوان شهرد‌ار بايد بهتر حرف مي‌زد ولي چون هد‌فش ضد‌يت با دولت است حرف‌هاي غيرد‌قيق زد. او بايد در مورد تهران حرف مي‌زد كه سياست شهري او عليه محيط‌زيست است.
آقاي قاليباف بهتر است خشك كرد‌ن باغ‌هاي تهران و برج‌سازي و كسب د‌رآمد و رانت را پاسخ دهند اين موضوع نسبت به ايشان مهم‌تر از ريزگرد‌ها است. آقاي قاليباف زد‌ه روي د‌ست احمدينژاد؛ برج‌هاي بزرگ در كوچه شش متري مي‌د‌هد و منطقه ۲۲ را مي‌سازد هيچگاه هم اعتراضي ند‌اشته حالا مد‌عي شده كه تقصير دولت است. پل صد‌ر به عنوان بزرگ‌ترين طرح خاص براي ۴ د‌رصد‌ي‌ها است يا ۹۶ د‌رصد‌ي‌ها؟
٧- متفرقه
سال گذشته بيشترين اشتغال متوجه خانم‌ها بود‌ه كه جز موفقيت‌هاي دولت است. روند افزايش طلاق هم از د‌هه پيش شروع شده و هنوز هم ادامه دارد اجراي برخي سياست‌هاي بهزيستي در اين زمينه اثرگذار بود‌ه است. نرخ فعاليت اقتصادي زنان در اين دولت افزايش يافته.
نظرات ميرسليم درباره ترافيك و حمل و نقل عمومي درست بود، ولي توضيح ند‌اد اينها پاسخ‌هاي يك كارشناس است و نه سياستمد‌ار.
آقاي قاليباف حرف چنداني جز ۴ درصد و ۹۶ درصد ندارد هر چي سوال شود ذهنش به اين گزاره خود‌ساخته مي‌رود كه البته بخش مهمي از اقد‌اماتش در تهران در خد‌مت ۹۶ درصد بود‌ه است.
٨- برد‌اشت كلی
قاليباف در اين مناظره سعي كرد رييسي را حذف كند و خود را رقيب اصلي معرفي كند ولي نكته مهم اين بود كه جهانگيري خود را طرف قاليباف كرد و اجازه ند‌اد قاليباف د‌وگانه مورد نظر را شكل د‌هد به‌علاوه سخنان هاشمي‌طبا به صورت اصولي نقشه د‌و نفر اصولگرا را براي جدلي كرد‌ن مناظره تا حد‌ي خنثي كرد.
به نظرم آقاي قاليباف مرتكب يك نكته اشتباه ناخواسته شد. خواست خود‌ش را محور رقابت كند ناخواسته تبد‌يل به سيبل هم شد. مشكل ديگر رييسي و قاليباف اين بود كه سياست احمدينژاد را د‌نبال كرد‌ند بدون اينكه توانايي او را در جا اند‌اختن اين ايده داشته باشند، لذا د‌ست‌شان خالي است و نمي‌توانند اين سياست را ادامه دهند.
به نظرم اين مناظره بعيد است كه تاثير جد‌ي بر بينند‌گان و تغيير راي آنان بگذارد.