به گزارش خبرگزاری ایکنا، حجتالاسلام و المسلمین حسن پویا، معاون پژوهشی نمایندگی قم مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، در پاسخ به این پرسش که جایگاه خانواده در اندیشه اسلامی چیست؟ گفت: متاسفانه امروز خانوادهها به عنوان بخش مهمی از جامعه امروز کمتر مورد توجه هستند. اگر ما به آموزههای دینی مراجعه کنیم، ملاحظه خواهیم کرد اولین چیزی که پیامبر اکرم(ص) به آن مامور شدند در مورد خانوادهشان بود. خطاب قرآنی «وَأَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ: و خويشان نزديكت را هشدار ده» (شعرا، ۲۱۴) مراد از عشیره یعنی خانواده و به پیامبر خطاب میشود تا به عنوان اولین چیز به خانواده خود بپردازد و آنها را انذار کن و پیامبر طی سه سال مامور به انجام این کار بود و بعد دعوت خود را علنی میکنند و مامور میشوند دعوت را به عموم مردم برسانند و این نشان دهنده اهمیت خانواده در اسلامی است.
وی افزود: وقتی ما به سنت اسلامی مراجعه میکنیم، میبینیم که پیامبران گاهی ماموریت داشتند به خانواده رسیدگی بکنند. ما میبینیم که وقتی حضرت عیسی متولد میشوند و مردم به مادرشان اعتراض میکنند که تو پاکدامن بودی و چطور شد که باردار شدی، به حضرت مریم(س) وحی میشود که سکوت کند تا حضرت عیسی(ع) سخن بگویند. ایشان وقتی رسالتش را بیان میکند، میگوید من توصیه شدهام به نیکی به مادرم و این نشان دهنده توجه ادیان آسمانی به خانواده است.
معاون پژوهشی نمایندگی قم مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ادامه داد: ما در قرآن داریم که «وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا: و به پدر و مادر احسان كنيد» (انعام، ۱۵۱) طبیعتا اینها و موارد متعدد دیگر نشان دهنده عظمت خانواده در قرآن و توجه دادن به این نکته که توجه به خانواده ثمرات زیادی دارد و از ظرف مقابل آسیبهای فراوان عدم توجه به خانواده را مطرح میکند. اینجا خانواده در معنای عام محل توجه است و پدر، مادر، برادر، خواهر و ... را در نظر میگیرد.
وی در پاسخ به این که با توجه به اینکه ما بحثی به نام خانواده ایمانی داریم که در نامه امام علی (ع) دقت در این خصوص به مالک توصیه شده است، آیا خانواده نوعی جایگاه عام نیز دارد؟ گفت: ما میبینم که مجموعهای از کارمندان در یکی از ادارهها خود را خانواده میدانند. اعضای یک وزارتخانه هم میگویند ما یک خانوادهایم و اگر مشکلی به وجود آمد، باید آن را درون خودمان حل کنیم. خانواده از یک زن و مرد شروع میشود و به یک کشور و پیروان یک دین ... هم تسری مییابد.
معاون پژوهشی نمایندگی قم مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) ادامه داد: امروز آنقدر جهان پیش رفته است که تعبیر دهکده جهانی را داریم. مقیاسهای خانواده متعدد است هر کسی در جایگاهی و مسئولیتی دارد خانوادههای متفاوتی هم خواهد داشت. پدر و مادر فرزندان خانواده جسمانی اعضا خانواده را تشکیل میدهند. در خصوص خانواده معنوی معیارهای دیگری مطرح است، ما در خصوص خانواده معنوی داریم که پیامبر(ص) فرمود: من و علی(ع) پدران این امت هستیم.
وی افزود: پیامبر جامعه اسلامی را در نظر میگیرند و می گویند من و علی(ع) پدران مسلمانان هستیم و در واقع مسلمانان به هم نسبت خانوادگی در حوزه ایمانی دارند. ما میبینیم که در میان حوزویان اساتید حوزه میگویند من فلانی را بزرگ کردهام و در واقع خانوادهام شده است. یا حدیث داریم سلمان منا و اهل بیت، که در واقع اشاره به نوعی دیگری از خانواده ایمانی دارد. در واقع هر کس در جایگاهی دارد خانوادهای میتواند برای خود تعریف کند. کسی که مسئولیت اداره یک جامعه و کشور را دارد، خانواده او دیگر تنها فرزندان جسمانی او نیستند، بلکه کل کشور خانواده او میشود. کسی که وزارت خاصی را .... را اداره میکند نیز همین طور، از این رو اشاره به نامه امیر هم در این زمینه است و ایشان به مالک میگویند که تو استاندار یا حاکم آنها هستی و مسئولیت ایشان را بر عهده داری، از این رو ایشان یا برادران دینی تو هستند و یا شبیه تو در خلقت میباشند.
معاون پژوهشی نمایندگی قم مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ادامه داد: در یک محدوده مسلمانان خانواده مالکاند و در محدوهای همه مردم خانوادهاش محسوب میشوند، بنابراین هر کسی در هر جایگاهی که دارد خانوادهاش متغیر است که باید توجه لازم را در خصوص خانوادهاش داشته باشد و بیتوجهی به آنها نشان از بیمسئولیتی و عدم رعایت حقوقشان محسوب میشود.
وی در پایان گفت: اهمیت دیگر خانواده را میتوان در نسبت سادات با اهل بیت(ع) دید. گذشته از این که کل امت پیامبر خانواده پیامبر هستند، اما هر کدام به لحاظ موقعیت وظایف و حقوقی دارند. احترامات خاص به سادات و ... نشان دهنده اهمیت خانواده است. از این رو در بحث بیت المال و احکام حکومتی همه با هم برابرند و تعلق به خانوادهای خاص باعث تبعیض نمیشود، اما نسبت به خاندان رسالات احترامات خاصی هم وجود دارد.