دو روز پیش بیمه ایران در سالگرد فعالیت خود در اقدامی سمبولیک و حنجره سالار عقیلی، آوازخوان سنتی ایران، را بیمه کرد و برای نخستین‌بار، بیمه‌نامه این فرد مطرح عرصه موسیقی ایران در شبکه‌های مجازی دست‌به‌دست شد.
به گزارش شرق، چنین اقدامی در کشورهای دیگر از دیرباز مطرح بوده و بسیاری از بازیگران، فوتبالیست‌ها و هنرمندان تحت پوشش چنین بیمه‌هایی برای اعضای بدن خود قرار گرفته‌اند و به همین علت این اقدام نمادین از سوی بیمه ایران به نظر اقدامی مثبت می‌آید، اما کارشناسان درعین‌حال که اقدام این شرکت بیمه را تأیید می‌کنند، ایرادات فنی و جدی به بیمه‌نامه آن مطرح می‌کنند.
نخست آنکه کارشناسان بیمه معتقدند اصولا ادغام دو موضوع بیمه مسئولیت حرفه‌ای و حوادث در یک بیمه‌نامه ناشیانه است و دیگر آنکه اصولا نه بیمه حوادث و نه بیمه مسئولیت حرفه‌ای، هدف موردنظر این شرکت بیمه را برای بیمه‌کردن حنجره سالار عقیلی تأمین نمی‌کند.
به گفته یکی از مدرسان بیمه، بهتر آن بود که بیمه ایران، بیمه «ازکارافتادگی به هر علت» را برای این منظور در نظر می‌گرفت که هم بیماری که حنجره این خواننده را دچار آسیب کند و هم حوادثی را که به حنجره او آسیب می‌رساند پوشش دهد.
بیمه «ازکارافتادگی به هر علت» جایگزین بیمه مسئولیت حرفه‌ای
ابوالحسن صدریه، کارشناس و مدرس بیمه، در گفت‌وگو با «شرق» می‌گوید: این بیمه‌نامه ترکیبی از دو بیمه مسئولیت حرفه‌ای و حوادث است که هر دو این گزینه‌ها، نمی‌توانند جوابگوی نیاز یک هنرمند باشند.
او در تصریح این نظر خود می‌گوید: بیمه اعضای حساس افراد مانند ساق پای فوتبالیست، دست‌های نقاش یا نوازنده و... در جهان از سوی شرکت‌های بیمه اقدامی رایج است، اما صدور بیمه مسئولیت حرفه‌ای برای چنین گزینه‌هایی چندان معنادار نیست.
صدریه می‌افزاید: صدور بیمه مسئولیت حرفه‌ای برای حنجره سالار عقیلی این سؤال را ایجاد می‌کند که بیمه مسئولیت در قبال چه‌چیزی صادر می‌شود؟ اصولا باید بیمه‌گذار در قبال فرد دیگری مسئولیت داشته باشد که بیمه خسارت ناشی از خطای بیمه‌گذار را بپردازد. در نتیجه صدور بیمه مسئولیت حرفه‌ای در این زمینه اصولا کارایی ندارد.
او با اشاره به اینکه در متن این بیمه‌نامه به بیمه حوادث نیز اشاره شده، می‌گوید: باید گفت آنچه بر سر حنجره می‌تواند بیاید، کمتر بر اثر حادثه و بیشتر بر اثر بیماری رخ می‌دهد که بیماری نمی‌تواند زیرمجموعه بیمه حوادث گنجانده شود.
اقدام سمبولیک بیمه ایران
این کارشناس بیمه می‌افزاید: این اقدام بیمه ایران، نوعی اقدام سمبولیک محسوب می‌شود که برای سالگرد این بیمه انجام گرفته است و در کل نمی‌توان چنین اقدامی را خطا دانست، اما سازوکار آن دچار اشکال است و بهتر است در این زمینه‌ها با مطالعه بیشتری وارد عمل شوند.
او با بیان اینکه این بیمه‌نامه همه مشکلات احتمالی را پوشش نمی‌دهد و نیاز به اصلاح دارد، می‌گوید: بهتر بود بیمه «ازکارافتادگی به هر علت» را در نظر می‌گرفتند تا تمام موارد اعم از آسیب حنجره ناشی از بیماری یا حادثه را دربر بگیرد و شرکت بیمه متعهد شود غرامت ناشی از آنها را پوشش دهد.
صدریه با توجه به اینکه بیمه ایران متعهد شده است تا حداکثر ٥٠٠ میلیون تومان خسارت را در صورت بروز هرگونه مشکلی برای حنجره به سالار عقیلی بپردازد، می‌گوید: قاعدتا باید درآمدی که آقای عقیلی در سال گذشته با استفاده از حنجره (خوانندگی) به دست می‌آورد، مأخذ قرار گیرد و سپس با توجه به اینکه درآمدها هر سال افزایش یافته و از ارزش پول ملی نیز کاسته می‌شود، مبلغی به آن مبلغ پایه افزوده شود یا اینکه مدت‌زمانی خاص (به‌عنوان نمونه جبران درآمد پنج سال خوانندگی) برای پرداخت این بیمه در نظر گرفته شود.
البته باید گفت بیمه‌های ازکارافتادگی معمولا صددرصد خسارت را نمی‌پردازند و تنها ٦٦ درصد یا یک‌سوم خسارت را تقبل می‌کنند.
ادغام دو موضوع بیمه در یک بیمه‌نامه
محتشم حسینیان، کارشناس بیمه، این اقدام بیمه ایران را برای تشویق افراد برای بیمه‌کردن خود، مثبت ارزیابی می‌کند؛ اما انتقاداتی فنی به بیمه‌نامه آن وارد می‌داند. حسینیان می‌گوید: تیتر بیمه‌نامه سالار عقیلی، بیمه مسئولیت حرفه‌ای است؛ اما در متن بیمه‌نامه درباره بیمه حوادث صحبت کرده است.
این دو بیمه با یکدیگر ارتباط معناداری ندارند. علاوه بر اینکه این بیمه‌نامه بر قانون بیمه مسئولیت حرفه‌ای مصوب ١٣٣٩ استوار است، اما شرایط عمومی بیمه حوادث را به پیوست خود دارد.او دراین‌باره تصریح می‌کند: بیمه مسئولیت حرفه‌ای به این معناست که مسئول حادثه از ناحیه فعل خود (فعل یا ترک فعل)، به کسی خسارت و ضرر و زیانی وارد کند که دراین‌صورت بیمه این خسارت را می‌پردازد.
درواقع بر فرض سالار عقیلی برای اجرا در یک کنسرت قراردادی را با یک مجموعه منعقد کرده است که قرار است این کنسرت دو شب دیگر برگزار شود؛ اما به‌هردلیلی او نمی‌تواند در کنسرت حاضر شده و از این ناحیه خسارت زیادی به مجری برنامه وارد می‌شود. در این زمان، آقای عقیلی مسئول شناخته می‌شود و در این شرایط، بیمه خسارت ناشی از ترک فعل او را می‌پذیرد.
سرعت در تنظیم بیمه‌نامه
او در قالب مثالی به پزشکی اشاره می‌کند که در یک خطا، به بیمار آسیب زده و دراین‌صورت ملزم به پرداخت دیه است. در این شرایط اگر آن پزشک بیمه مسئولیت حرفه‌ای داشته باشد، بیمه، خسارت ناشی از این خطا را می‌پردازد. دراین‌باره همه افراد که دارای فعالیت حرفه‌ای هستند، می‌توانند از بیمه مسئولیت حرفه‌ای استفاده کنند.
این در حالی است که در موضوع بیمه‌نامه به بیمه حوادث اشاره دارد؛ یعنی اگر برای حنجره او اتفاقی بیفتد و او نتواند دیگر بخواند، خسارت به خود او داده می‌شود. تجمیع این دو موضوع بیمه متفاوت در قالب یک بیمه‌نامه جای سؤال دارد و به نظر اشتباهی فاحش می‌آید. او در پاسخ به اینکه تجمیع این دو موضوع بیمه در یک بیمه‌نامه را می‌توان نوعی ابتکار عمل قلمداد کرد یا خیر، می‌گوید: نمی‌توان چنین عنوانی را برای آن به کار برد.
درواقع خطایی فاحش رخ داده که بار حقوقی متفاوتی دارد. به گفته این کارشناس بیمه، بیمه ایران به دنبال آن بود که در نهایت در سالگرد این بیمه، چنین شویی به راه بیفتد و به همین دلیل است که اشتباهاتی از این دست در بیمه‌نامه آن دیده می‌شود. به گفته حسینیان، این اتفاق خوبی است که مردم درگیر چنین خبری شوند و با بیمه مسئولیت حرفه‌ای بیشتر آشنا شوند؛ درحال‌حاضر بسیاری از پیش‌کسوتان در هر عرصه‌ای در زمان ازکارافتادگی در زندگی معمولی خود دچار مشکل می‌شوند؛ اما اگر بیمه شده بودند، اکنون چنین رنجی نمی‌بردند.
اینکه یک فرد مشهور و مردمی خود را بیمه کرده است، می‌تواند به مردم عادی نیز تسری یابد و افراد برای حرفه‌های خود، چنین بیمه‌ای را خریداری کنند تا در زمان ازکارافتادگی بتوانند از آن بهره‌مند شوند.
او به خطای دیگری در تنظیم این بیمه‌نامه نیز اشاره می‌کند: اشکال دیگر این بیمه‌نامه به این مسئله بازمی‌گردد که در صورت اینکه حنجره آقای عقیلی دچار مشکل شود و او دیگر نتواند بخواند، بیمه مسئولیت حرفه‌ای به چه کار او خواهد آمد؟ مگر او در قبال خود مسئول است که بیمه، خسارت ناشی از فعل او را به او بپردازد؟ بهتر بود این بیمه را در قالب بیمه حوادث تنظیم می‌کردند که دراین‌صورت چنین مشکلی نیز از نظر فنی مطرح نمی‌شد.
حسینیان در پاسخ به اینکه آیا این عمل از سوی بیمه ایران، نخستین اقدام در این زمینه محسوب می‌شود، می‌گوید: پیش‌تر خود آقای عقیلی در بیمه آسیا بیمه شده بود؛ اما جزئیاتی از بیمه‌نامه آن انتشار نیافته بود. افراد مطرح دیگری نیز تحت پوشش بیمه‌های مختلف قرار گرفتند؛ اما تا این اندازه رسانه‌ای نشده بود و در کنار آن متن بیمه‌نامه آنها نیز منتشر نشده بود. این نخستین‌بار است که بیمه‌نامه‌ای در این زمینه به‌واسطه شبکه‌های مجازی منتشر می‌شود.