چند ماه است دانشجویان متقاضی تحصیل در کشور آلمان با وجود اخذ پذیرش از دانشگاه ها هنوز نتوانستند ویزای تحصیلی خود را دریافت کنند. آیا تغییر سفیر آلمان در ایران دلیل این ماجرا است؟
به گزارش روزنامه هفت صبح، اتفاقات عجیبی در سفارت آلمان رخ داده و هیچ کس دقیقا نمی داند چه خبر است. یک هرج و مرج تمام عیار که دود آن در چشم دانشجویان متقاضیان تحصیل در این کشور رفته است. ماجرا پیچ در پیچ است و اظهارات و صحبت ها بسیار متناقض. این اتفاق تقریبا از اردیبشهت ماه رخ داده و تا به حال نیز ادامه دارد... دانشجویان متقاضی در آلمان پس از مدت ها تلاش و عبور کردن از موانع مختلف توانسته اند پذیرش تحصیل در دانشگاه های این کشور را به دست آوردند اما با یک مشکل جدید رو به رو شده اند: «عدم صدور ویزای تحصیلی توسط کشور آلمان». مشکلی که البته از دیرباز در مورد سفارت این کشور وجود داشت اما به تازگی ابعاد جدید و گسترده تری پیدا کرده است. سال تحصیلی در این کشور معمولا از مهر یا آبان آغاز می شود (بسته به دانشگاه و نوع رشته متفاوت است) اما حالا تعداد بی شماری از دانشجویان به دلیل عدم صدور ویزای خود هنود در ایران هستند و امکان از دست رفتن پذیرش دانشگاهی آن ها بسیار بالاست.
بسیاری از دانشگاه ها به این دسته از دانشجویان اعلام کرده اند که باید دوباره از ابتدا برای پذیرش اقدام کنند و گروهی دیگری از دانشگاه ها یک ترم دیگر به دانشجویان ایرانی فرصت داده اند. در این میان سفارت آلمان در ایران که به برخوردهای نامناسب و عدم پاسخگویی شهرت فراوانی دارد، سکوت کرده و نه جواب رسانه ها را می دهند و نه دانشجویان.
میزان مراجعات و اعتراض های دانشجویان در یک ماه گذشته به اندازه ای افزایش یافته است که سفارت آلمان تصمیم گرفته تغییرات امنیتی را برای کنترل ورود و خروج مراجعه کنندگان وضع کند که تقریبا هیچ کدام از دانشجویان نتوانند داخل سفارت شود. ماجرا در دو فاز جداگانه مشکل زا شده است. فاز اول، ایجاد اختلالات شدید سایت سفارت آلمان در زمان نوبت دهی اینترنتی است که گرفتن نوبت برای مصاحبه سفارت را بسیار مشکل کرده است. فاز دوم، صدور ویزا است.
یعنی آن دسته از افرادی هم که به سختی توانسته است وقت مصاحبه بگیرند، برای آن ها ویزای دانشجویی صادر نشده است. نکته جالب آن جاست که بروند صدور ویزای دانشجویی در برخی سفارت های دیگر مانند کانادا که حتی در ایران سفارت خانه نیز ندارند، روندی کاملا عکس گرفته و پس از روی کارآمدن نخست وزیر جدید این کشور صدور ویزای دانشجویی بسیار آسان شده است. هفت صبح در گزارش خود به بررسی این ماجرا پرداخته است.
می ترسم به من ویزا ندهند!نکته عجیبی که در میان متقاضیان ویزای آلمان وجود دارد این است که علاقه ندارند اسم آن ها تحت هر عنوانی آورده شود و می گویند به آن ها گفته شده اگر صحبتی در این مورد انجام دهند احتمالا به آن ها ویزا داده نمی شود! یکی از این افراد در مود مشکلات پیش آمده به هفت صبح می گوید: «هر دوشنبه سفارت آلمان سایت خود را در حدود 30 دقیقه باز می کند تا دانشجویان وقت مصاحبه بگیرند. مسئله اصلی این جاست که سایت در همین زمان از کار می افتد و هیچ کس نمی تواند وقت بگیرد.
من در ابتدا گمان بردم مشکل به دلیل سرعت پایین اینترنت ایران است و به همین به آشنایان خود در خارج از کشور گفتم برای من وقت بگیرند. آن ها نیز اما با همین مسئله رو به رو شدند و گفتن مشکل از سایت است. از سوی دیگر دقیقا پس از گذشت چند دقیقه از باز شدن سایت، پیغام می نویسد که ظرفیت پر شده است. سوال ما این است که آن افراد چگونه توانسته وقت بگیرند؟ من بعد از ٧ هفته به كمك ٢٠ نفر از اعضاى خانواده و دوستان موفق شدم وقت بگيرم. همون تايمى كه من بودم به چندين نفر ديگه هم وقت داده بودند.
نکته جالب آن جاست که اين وقت ها در سايت نبود، پس چطور وقت گرفتند؟ من فكر مي كنم افرادى داخل سفارت اين وقت ها را مي فروشند. با عقل من جور در نمی آید چرا سفارت كه خودش از مشكل وقت گرفتن خبر دارد، سيستم اش را عوض نمي كند؟ پس از هفته ها که وقت مصاحبه گرفتم، ساعت ها در آن جا معطل شدم تا نوبت به من شود و برخودها بسیار نامناسب بود. جالب آن جا بود که مسئول بررسی پرونده من پرسید اگر ویزای تو برای این ترم برسد که اشکالی ندارد؟ یعنی خودشان می دانستند مشکلی وجود دارد و قرار نیست ویزاها صادر شد. الان یک و ماه و نیم از زمان مصاحبه من گذشته اما هنوز ویزای من صادر نشده است. ترم تحصیلی دانشگاه من شروع شده و عملا این ترم را از دست دادم. هیچ کس هم در سفارت پاسخگو نیست.»
مشکل فقط برای ایرانی ها استیک دانشجوی دیگر که توانسته از چندین دانشگاه معتبر آلمان پذیرش بگیرد اما ویزای او هنوز صادر نشده است، به هفت صبح می گوید: «در حال حاضر پای دلال ها به این ماجرا باز شده و از آب گل آلود ماهی می گیرند. به نظر می رسد آن ها ارتباطاتی با کارمندهای ایرانی سفارت آلمان در ایران دارند.
دلیل ادعای ما این است در حالی که سایت ظرفیت را تکمیل نشان می دهد یا اصلا بالا نمی آید، آن ها توانسته اند دقیقا در همان زمان وقت سفارت بگیرند. یا در مواردی مشاهده شده افرادی که هفته ها بعد از ما وقت مصاحبه داشته اند توانسته اند ویزا بگیرند اما هنوز برای ما صادر نشده است. یک بار به این موضوع اعتراض کردیم که در پاسخ گفتند ما خودمان تشخیص می دهیم به چه کسی ویزا دهیم و به شما ربطی ندارد.
هر چه از آن ها پرسیدیم معیارهای شما چیست، گفتند به ما ارتباطی ندارد. نکته دیگر آن است که این مشکل فقط برای دانشجویان ایرانی به وجود آمده و هیچکدام از دانشجویان کشورهای دیگر چنین مشکلی ندارد. از سوی دیگر تا شهریور ماه سایت سفارت با یک مشکل دیگر نیز رو ربه رو بود. کاربران ایرانی نمی توانستند وارد سایت شوند و فقط باید با فیلترشکن ورود می کردند! یعنی کارمندان سفارت برنامه سایت را به گونه ای طراحی کرده بودند که کاربران ایرانی نتوانند وارد شوند و سپس مشکل را به ترافیک سایت و سرعت پایین ربط دهند.»
چند گمانه زنیپیگیری های هفت صبح از برخی منابع داخل سفارت آلمان حکایت از آن دارد که چند عامل زیر در این اتفاقات نقش داشته است. آن ها را به ترتیب اهمیت مرور می کنیم:
1. بحران پناهجوها در آلمان و افزایش بی سابقه افراد متقاضی در این کشور سبب شده تا این کشور سخت گیری های بیشتری را برای صدور ویزا انجام دهد. البته از آن جایی که دانشجویان کشورهای دیگر با چنین مشکلی رو به رو نیستند، این احتمال ضعیف به نظر می رسد.
2. کارشکنی کارمندان ایرانی سفارت. گفته می شود برخی از این افراد با واسطه ها در اتباط هستند و وقت های سفارت و اولیت های صدور ویزا را با آن ها هماهنگ می کنند. هزینه اخذ وقت مصاحبه سفارت از یک میلیون تومان آغاز می شود به 10 میلیون تومان نیز می رسد.
3. تقریبا از زمانی که مذاکرات برجام آغاز شد، پروسه اخذ صدور ویزا برای کشور آلمان با مشکلات بسیاری رو به رو شد. پس از برجام مشکلات نه تنها کم نشد بلکه بیشتر نیز شده است. گفته می شود مواضع خاص کشور آلمان در قبال برخی مسائل سیاسی سبب این اتفاق شده است.
4. می رسیم به مهم ترین دلیل یعنی تغییر سفیر آلمان در ایران. هر 3 سال یک بار سفیر این کشور تغییر می کند و دقیقا در هر زمانی که این تغییرات رخ داده، برای دانشجویان مشکلات این چنینی به وجود آمده است. 3 سال پیش مشکلات به اندازه ای شده بود که سفارت، چند روز خاص و تعطیل را مخصوص پیگیری ویزای دانشجویان کرده بود. حالا نیز همین اتفاقات در حال تکرار است. از چند ماه قبل از آنکه ماموریت سفیر آلمان در ایران به پایان برسد، تقریبا هیچ کاری در این سفارت صورت نمی گیرد و همچنان سفیر جدید نیز به طور رسمی به ایران نیامده است.
سفارت آلمان چه می گوید؟هفت صبح به اسنادی دست یافته است که سفارت آلمان در ایران به این مشکلات کاملا اگاه بوده است و حتی پاسخی را خطاب به دانشجویان فرستاده است. در بخش هایی از این نامه آمده است: «شخص سفیر جناب آقای اشتانبرگ از روابط بین آلمان و ایران اظهار خوشنودی کرده اند و از اینکه ما دانشجویان کشور آلمان را برای ادامه تحصیل انتخاب کرده ایم بسیار خرسند هستند.
نسبت به مشکلاتی که برای دریافت وقت دانشجویی در سفارت وجود دارد اظهار اطلاع کرده اند و به فکر حل این مشکل هستند... بابت مشکلات پیش آمده از تمام شما عذر خواهی کرده و سعی در رفع مشکل در ماه سپتامبر دارند و همچنین خواهش کرده اند که از ادامه تحصیل در آلمان دلسرد نشوید.» با وجود آن که پاسخ فوق مردادماه فرستاده شده و ماه سپتامبر(10 شهریور) در حدود 2 ماه است که به پایان رسیده، هنوز مشکلات ویزای دانشجویان حل نشده است. لازم به توضیح است که اصل نامه به رسم امانت در اختیار هفت صبح قرار دارد و در صورت لزوم منتشر خواهد شد.
سوال های بی پاسخ در این ماجرا چند نکته مهم وجود دارد. چرا سفارت آلمان با وجود آگاهی به این مشکلات هنوز هیچ گونه اقدامی در جهت رفع آن بر نداشته است؟ اگر دلیل این اتفاق فقط به دلیل تغییر سفیر آلمان است، فقدان مدیریت مناسب کاملا مشهود است. این تغییرات دلیل خوبی برای بروز این مشکلات نیست و فقط سفارت آلمان است که گرفتار چنین اتفاقاتی می شود. نکته آخر این است که نباید از نقش وزارت امور خارجه ایران نیز غافل شد. مطئنا اگر وزارت امور خارجه ایران نظارت مناسبی بر رفتار علمکرد سفارت خانه ها داشته باشد، چنین مشکلاتی برای ایرانی ها نه در ایران و نه در سایر کشورها رخ نخواهد داد.