ماه محرم ماهی است که در آن نه فقط حال و هوای مردم تغییر می‌کند، بلکه کوچه‌ها و خیابان‌های شهرمان نیز رنگ و روی دیگری به خود می‌گیرد. تغییر که اغلب، خودجوش، در قالب هیات‌های محلی و مشارکت‌های مردمی در فضای شهر به وجود می‌آورند.
به گزارش روزنامه هفت صبح، در پایتخت اما اگرچه گوناگونی مراسم به پای کل ایران نمی‌رسد ولی صحنه حضوری وسیع برای هیات‌هایی مانند هیات آذری زبانان پایتخت است؛ در کنار هیات شمالی‌ها یا شیرازی‌های مقیم تهران و... هیات های دیگری هم هستند که به همت چهره‌های شناخته شده فرهنگی و ورزشی فعالیت دارند و هر کدام از این هیات‌ها فضای خاص خود را دارند و سالیان سال است که با اعضا و طرفداران خاص، ایام محرم را به سبک خود برگزار می‌کنند.
حال باخبر شدیم هیاتی در وسط پایتخت فعالیت دارد که مختص انگلیسی زبانان مقیم پایتخت است.
از طریق یک آگهی تلگرامی با پوستری مواجه می شوم که هم نامش و هم سبکش جدید و کاملا متفاوت است: هیات انگلیسی زبانان مقیم تهران امت! خبر را پیگیری می کنم و به کانالی می رسم که برنامه ها و خبرهایش در دنیای واقعی است.
از اول محرم تا آخر این ماه هر شب در ساعت مشخصی مراسم این هیات برگزار می شود. در همان کانال نشانی و شماره تماس را پیدا می کنم و برای اجرای یکی از شب ها خودم را به محل هیات می رسانم. گزارش زیر با حضور در مراسم و گفت و گو با برخی از بانیان این هیات نوشته شده است.
ایوان شمس و سوگواری از جنس شعرآدرس هیات در ابتدای اتوبان کردستان و در مجموعه ایوان شمس است. شروع مراسم را از ساعت شش عصر اعلا کرده اند و کمی قبل از حضور من مراسم شروع شده است. از اطلاعات مجموعه، مکان هیات را می پرسم. نمازخانه را نشانم می دهد. ورودی خانم ها جداست اما در نمازخانه همه حضور دارند. از بدو ورودم چند نفر جوان (دختر و پسر) با هم انگلیسی صحبت می کنند، حتی پدری با فرزند سه ساله اش انگلیسی صحبت می کند.
نمازخانه تقریبا پر است؛ حدود 150 نفرحاج آقایی پشت میزی نشسته و به زبان انگلیسی برای حاضران صحبت می کند. لازم نیست برای دیدن چهره های غیرایرانی بگردم، دور تا دور چهره هایی را با رنگ و رویی غیرایرانی می شد دید. جوانانی احتمالا آفریقایی تبار با پوست های تیره و موهای تیره و مجعد و تعدادی خانم چادری هم از این قاره.
از خانمی که کنارم نشسته به فارسی می پرسم آیا اینجا همه انگلیسی زبانند؟ هیچ چیزی نمی گوید! متوجه می شوم که انگلیسی زبان است و خانم دیگری که سوالم را شنیده با سر تایید می کند و می گوید بله اکثریت.
آقای مرندی یکی از اعضای این گروه در رابطه با آغاز فعالیت گروه (امت) می گوید: «بانی اصلی این جمع حاج آقا عبدالله حسینی، شاعر و مدیر مرکز اسلامی آفریقای جنوبی است و سال های زیادی در آفریقا را به تدریس و تبلیغ پرداخته است.
قبل از این مراسم، جلسات فلسفه اسلامی با سخنرانی و پرسش و پاسخ توسط حاج آقا برگزار می شد اما به خاطر استقبال زیاد به صورت رسمی از محرم سال گذشته اولین جلسات انگلیسی سوگواری ویژه انگلیسی زبانان برگزار شد و با پیگیری های او معاونت فرهنگی شهرداری، نمازخانه مجموعه ایوان شمس را برای برگزاری این مراسم ها در اختیار ما گذاشت.»
دانشجویان خارجی ایرانشناسی پایه ثابت هیاتاز آقای مرندی در مورد حاضران و مهمانان هیات می پرسم. او می گوید در ابتدا این مراسم با پنج، شش نفر شروع شد اما در شب های آخر پارسال به 300 تا 400 نفر هم رسید.
معاونین وزارت ارشاد، روسای وزارتخانه های امور خارجه، مسئولین شهرداری و مدیران فرهنگی در تهران از مهمانان ویژه این هیات هستند. یکی دیگر از فعالان گروه خانم اکبرنیا در این خصوص می گوید: اطلاع رسانی ما بیشتر از طریق فضای مجازی، سایت ها، کانال و موسسات آموزشی و دانشگاه ها است.
بنابراین بیشترین اعضای ثابت هیات که همواره در برنامه های ما شرکت می کنند، دانشجویان خارجی غیرمسلمان خصوصا رشته ایرانشناسی، دانشجویان زبان انگلیسی و استادان زبان انگلیسی ایرانی، خانواده های سفرای کشورهای خارجی مقیم ایران، خانواده های انگلیسی زبان ایرانی که سال ها در خارج از ایران زندگی کرده اند و به تازگی به ایران برگشته اند، هستند. یکی از موارد جالب این گروه شرکت مسیحیان در این مراسم و جلسات پرسش و پاسخ است.
از سخنرانی تا نوحه، همه چیز به زبان انگلیسیچیزی که در این هیات جالب است آرامش و تاملی ست که در حال و هوای هیات وجود دارد و برخلاف بیشتر هیات ها از سر و صدا و شلوغی بیش از حد خبری نیست. از ابتدا تا پایان برنامه سخنرانی تا نوحه سرایی و مقتل خوانی، افراد روی زمین نشسته و آرام گوش می کنند و می‌گریند.
برنامه با خوش آمدگویی مجری به زبان انگلیسی شروع می شود و بعد طبق زمان بندی سخنرانی، نوحه، پخش کلیپ و مقتل سرایی و شعرخوانی به زبان انگلیسی اجرا می‌شود و گهگاهی به احترام مهمان یا مداح فارس زبان ممکن است بخشی از نوحه ها به زبان فارسی اجرا شود اما به گفته مرندی همه چیز صددرصد انگلیسی است و این را از ابتدا تا انتهای برنامه در شب حضورم حس می‌کنم.
از نوحه سرایی جوان نیویورک نشین تا مقتل سرایی خانم مجری پرس تی ویاز مداح مراسم سوگواری انگلیسی زبانان می پرسم. می گوید جوانی ست متولد 1370 تهران که از 14 سالگی به همراه خانواده اش به کانادا مهاجرت کرده است.
مهدی دردشتیان، مداح انگلیسی زبانی که در سال های اخیر در مساجد نیویورک و منهتن با نوحه‌های انگلیسی اش کلی سر و صدا به پا کرده است و هر سال مسلمانان زیادی پشت در مساجد، به هوای شور نوحه هایش سرمای کانادا و آمریکا را تحمل می کنند.
سراغش را که می‌گیریم می گویند برای روزهای عاشورا به خاطر برنامه‌های عزاداری به آمریکا سفر کرده است و در روزهای غیبتش تنها کلیپ هایش را پخش می‌کنند.
مورد دیگری که برایم جالب است مقتل خوانی خانم است که با لهجه و خوب و با کتابی در دست حوادث عاشورا را با شور و حرارت خاصی اجرا می کند.
برعکس بسیاری از هیات ها که مردان در مراسم فعال ترند در این هیات اجرای نیمی از برنامه با بانوان است. مرضیه هاشمی، مجری پرس تی وی و متولد ایالت کلورادوی آمریکا که در جوانی مسلمان شده، مسئولیت مقتل خوانی را به همراه خانم زهرا زمانی که متولد هند است اما اصالتی ایرانی دارد، بر عهده دارند.
اکبرنیا می‌گوید، پیش تر همه خانواده های مسلمان انگلیسی زبان در تهران در ایام مذهبی نمی توانستند در مراسمی حضور داشته باشند و از مراسم استفاده کنند اما الان با تشکیل این هیات خانواده ها با فرزندان خود در این مراسم شرکت می کنند و با خانواده های دیگر نیز آشنا می‌شوند و امیدواریم که با گذشت زمان این فعالیت که با همکاری خیرین و مردم به صورت خودجوش و ان جی او شکل گرفته است، بتواند حالت گسترده و رسمی به خود بگیرد.