لطفا اینجا سیگار نکشید!

فرارو- ممکن است رفته باشید رستوران یا به تماشایِ یک تئاتر، حتی شاید ایستاده باشید به انتظارِ یک اتوبوس که بویی مشامتان را پُر و دودی به سرفه بیاندازدتان؛ عده‌ای در گوشه‌و‌کنار و سر فرصت سیگارشان را آتش کرده‌اند. اما گویا قرار است این ماجرا تمام شود. مسئولان عزمشان را جزم کرده‌اند که سفت و سخت‌تر از قبل جلوی سیگارکشیدن در مکان‌های عمومی را بگیرند.

به گزارش فرارو، اواخر شهریور امسال مسئولان خبر دادند که از ابتدای مهرماه ممنوعیت مصرف سیگار در مکان‌های عمومی به‌طور جدی‌تری دنبال خواهد شد.

به همین‌خاطر دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات، اداره بهداشت محیط وزارت بهداشت، سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور، شهرداری‌ها، نیروی انتظامی و قوه قضاییه همگی گرد آمده‌اند تا این قانون را از همین پاییز اجرایی کنند.

ریشه این قانون مربوط به سال‌ها قبل می‌شود. در سال‌های 76 و 80 طرحی با نام کاهش تدریجی مصرف دخانیات در قالب مصوبه‌ای به هیات دولت ابلاغ شده‌بود.

اجرای این طرح تا سال‌های 84 و 85 بسیار ضعیف بود. سال 84 اما ایران به معاهده جهانی کنترل دخانیات پیوست و به اجرای آن مکلف شد.

همین شد که در این راستا و در سال 85 قانون جامع ملی مبارزه با دخانیات به تصویب مجلس رسید و به سازمان‌ها ابلاغ شد. به همین‌منظور ممنوعیت مصرف دخانیات در مکان‌های عمومی به مرحله اجرا رسید.

این تنها ایران نیست که مصرف سیگار در مکان‌های عمومی را ممنوع کرده. ژاپن، انگلستان، مالزی، فرانسه، هندوستان، ترکیه و... هم قوانین سخت‌گیرانه‌ای نسبت به این موضوع دارند.

در آمریکا فردِ سیگاری اگر فاصله‌اش را با مردم در یک مکان عمومی به اندازه 6 متر حفظ نکند باید جریمه سنگینی بپردازد.

اجرای این قانون اما در ایران در این ده سال اجرای موفقی نبود. این را پژوهش‌هایی که از طرف دولت و سازمان‌های مربوطه انجام شده می‌توان دید.

سال 88 مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات پژوهشی انجام داد که نشان می‌داد بسیاری از مکان‌های عمومی چندان خود را ملزم به رعایت قانون ممنوعیت مصرف سیگار و قلیان نمی‌دانند.

طبق این پژوهش از میان 458 مورد 13 درصد از رستوران‌ها و خوراک‌سراهای شهر تهران علامت ممنوعیت استعمال دخانیات نداشتند.

همچنین در 140 مورد از این مکان‌ها‌ (30 درصد) زیرسیگاری و در 54 مورد (12 درصد) محل مخصوص استعمال دخانیات وجود داشت.

در 132 مورد (29 درصد) هم متصدی واکنشی در برابر مصرف سیگار نداشت. و در نهایت در 34 مورد یعنی 5.7 درصد نیز مصرف سیگار در رستوران ثبت شد.

گذشته از آمار شواهد و مشاهده‌های میدانی نیز عدمِ رعایت قانون ممنوعیت مصرف سیگار در مکان عمومی را تایید می‌کنند؛ حیاط دانشگاه‌ها، پارک‌ها، ایستگاه‌های اتوبوس و تاکسی، بیرون درهای سینما و تئاتر و کنسرت و غیره همیشه بویی از دود سیگار وجود دارد.

به همین‌دلیل هم هست که آمارهای رسمی گفته‌اند 65 میلیارد نخ سیگار در سال توسط ایرانی‌ها دود می‎شود؛ 65 میلیارد نخی که ایران را در رتبه دوم مصرف سیگار در منطقه قرار داده‌است.

این در حالی‌که به گفته مسئولان سن سیگارکشیدن در ایران به 10 تا 12 رسیده و 50 هزار نفر هم در سال بر اثر استعمال سیگار جانشان را از دست می‌دهند.

قانون ممنوعیت مصرف سیگار در مکان‌های عمومی هم بیش از همه بر به‌خطرافتادن سلامت افراد انگشت می‌گذارد.

پزشکان گفته‌اند کسی که سیگار می‌کشد 30 درصد و کسی که در معرض دود آن هست 70 درصد آسیب می‌بیند. درمان افرادی که به‌دلیل دود سیگار سلامتی‌اشان به‌خطر افتاده نیز خود هزینه‌های زیادی برای یک جامعه می‌تراشد.

همچنین گزارش‌ها می‌گویند هرسال 4.5 میلیون انسان بر اثر بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات از جمله سرطان ریه و بیماری‌های قلبی و تنفسی جان می‌سپارند.

پیش‌بینی شده این رقم در سال 2030 به 8 میلیون برسد.

جز این مصرف سیگار در مکان‌های عمومی و ریختن فیلتر و یا ته‌سیگار در معابر و خیابان‌ها و مکان‌های عمومی محیط‌زیست را تهدید خواهد کرد.

گفته می‌شود فیلتر یک سیگار به‌تنهایی 4 هزار ماده سمی دارد که به محیط‌زیست ضربه خواهد زد.

مدیر دفتر آموزش و مشارکت‌های مردی سازمان حفاظت محیط‌زیست در این‌باره گفته فیلترهای سیگار در طبیعت و محیط‌زیست سالانه یک‌میلیارد مترمکعب از آب شرب را آلوده و از مصرف خارج می‌کند.

به گفته محمد درویش از میان 75 میلیون ایرانی، 15 میلیون سیگاری سالانه 371 هزار و 430 کیلو‌گرم ته‌سیگار را زیر پا له می‌کنند.

حالا هفته اول مهر هم تمام می‌شود؛ آیا مسئولان توانسته‌اند به وعده خود یعنی جدیت در اجرای قانون ممنوعیت سیگار در مکان‌های عمومی جامه عمل بپوشانند؟

هنوز هم مکان‌های عمومی زیادی را دود سیگار پر می‌کند؛ آیا عزمِ جدی این‌بار هم نتیجه‌ای نخواهد داشت جز مصرف بیش‌تر و بیش‌تر سیگار؟ باید دید!