گام بلند حسن روحانی در نیویورک

روحانی در حالی برای چهارمین‌بار در گردهمایی سیاستمداران جهان حاضر می‌شود که درصدد است طی دیدارهای مختلف با مسئولان کشورهای غربی درباره مشکلات اجرایی شدن برجام به گفت‌وگو بنشیند. او می‌خواهد گام بلندی در تأمین منافع کشور از توافق هسته‌ای برداشته و بر دشواری‌های آن فائق بیاید.

روزنامه «ایران» به قلم علی خرم - کارشناس مسائل بین‌الملل - آورده است: رئیس‌جمهور در چهارمین سال از دوره نخست ریاست جمهوری خود راهی نشست سران کشورهای غیرمتعهد و همچنین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک شده است. دو گردهمایی مهم جهانی که ایران طی سه سال گذشته به‌خوبی توانست با بهره‌گیری از رویکرد اعتدالی از ظرفیت‌های مهم آنها بهره‌مند شود.

روحانی در حالی در نشست غیرمتعهدها ریاست را تحویل رئیس‌جمهور ونزوئلا می‌دهد که در دوره مسئولیتش، روند مذاکرات هسته‌ای، چالش‌ها و تحریم‌هایی که بر سر ایران سایه انداخته بود، به مانعی جدی بر سر اجرای اهدافش در فعال کردن این جنبش تبدیل شده بود. اما ایران با وجود این مشکلات در بُعد سیاسی، فرهنگی و پژوهشی تلاش کرد موضوعات جدیدی را در دستور کار جنبش قرار دهد.

ایجاد یک مرکز تحقیقاتی برای بحث حقوق بشر و تعیین برنامه‌های آموزشی برای اعضای جنبش از جمله اقداماتی بود که ایران سعی کرد با اجرای آنها، کیفیت این تشکل را ارتقا دهد. این در حالی بود که کشورمان طی دوران رهبری‌اش بر این جنبش درصدد منسجم کردن موضعگیری اعضا در قبال موضوعات و تحولات مهم بین‌المللی برآمد. حمایت‌های قاطعانه این کشورها از برنامه‌های هسته‌ای ایران در خلال چالش هسته‌ای با قدرت‌های بزرگ از نمونه‌های به ثمر رسیدن تلاش‌های ایران برای هماهنگ کردن سیاست دسته‌جمعی کشورهای عضو جنبش بود.

همچنین رئیس‌جمهور کشورمان طی سال‌های گذشته از فرصت حضور در مجمع عمومی سازمان ملل هم به عنوان بزرگ‌ترین کارناوال سیاسی جهان برای تأمین منافع و برنامه‌های ایران در عرصه سیاست خارجی به خوبی بهره برده است. نشست‌های سالانه مجمع عمومی که سه‌شنبه هفته سوم سپتامبر هر سال آغاز می‌شود، بیش از برنامه سخنرانی رهبران، فرصتی را برای دیدارهای سیاستمداران فراهم می‌کند که در فضایی برابر و کم حاشیه‌تر با یکدیگر درباره موضوعات مهم گفت‌وگو کنند.

روحانی در حالی برای چهارمین‌بار در گردهمایی سیاستمداران جهان حاضر می‌شود که درصدد است طی دیدارهای مختلف با مسئولان کشورهای غربی درباره مشکلات اجرایی شدن برجام به گفت‌وگو بنشیند؛ یعنی همان اهدافی که انتظار می‌رود او در مقام رئیس دولت پیگیری کند. این در حالی است که معمولاً رسانه‌ها و محافل سیاسی منتقد دولت، به اشتباه در تحلیل حضور رئیس‌جمهور و مقامات دیپلماتیک از ایران در نشستی به اهمیت نشست سازمان ملل، بیش از محتوا به حاشیه و شکل رخدادها می‌پردازند.

در چنین فضایی، وقوع یک رخداد غیرمترقبه در خلال دیدارهای رئیس‌جمهور و سایر مسئولان دیپلماتیک ایرانی حاضر در نشست، به سوژه اصلی تحلیل‌ها تبدیل می‌شود و اصل تحولاتی را که در حال رخ دادن است زیر سایه قرار می‌دهد. حال آنکه مهم‌ترین دستور کار رئیس‌جمهور در اجلاسی در این سطح، باز کردن گره‌ها در باز کردن قفل روابط با کشورها، کمرنگ کردن خصومت با کشورهای دشمن، پررنگ کردن دوستی با کشورهای دوست، ایجاد اطمینان در کشورهای جهان برای ورود و سرمایه گذاری در ایران و ارتقای جایگاه سیاسی کشور است. باید دید که رئیس دولت در تأمین این اهداف تا چه اندازه موفق عمل کرده است نه اینکه نحوه نگاه و لبخند او پشت قاب دوربین‌ها به شاخصی برای سنجش عملکردش تبدیل شود.

این در حالی است که رئیس‌جمهور تاکنون با سه‌بار حضور در اجلاس مجمع عمومی، حضورش را به فرصتی برای هموارسازی مسیر مذاکرات هسته‌ای، ترمیم چهره ایران در محافل بین‌المللی و مخدوش کردن سناریوی ایران‌هراسی تبدیل کرده است. حضور مؤثر و بهنگام روحانی در نخستین سال دولتش در مجمع عمومی سازمان بنای جدی مذاکرات هسته‌ای را گذاشت و دیدارهایی که او بعدها با همتایان خارجی‌اش از کشورهای تأثیرگذار جهان صورت داد، زمینه حل چالش هسته‌ای و خروج ایران از انزوای بین‌المللی را فراهم کرد.

او اینک می‌خواهد در خلال دیدارهایش با سران کشورهای قدرتمند جهان و تثبیت جایگاه ارتقا یافته ایران، گام بلندی در تأمین منافع کشور از توافق هسته‌ای برداشته و بر دشواری‌های آن فائق بیاید.