منطقه ١٢ تهران شامل محله‌های قدیمی هرندی، دروازه‌غار و... که از پرآسیب‌ترین محله‌های شهر به لحاظ مشکلات اجتماعی هستند، از دیرباز شاهد آزمون و خطاهای مختلف مسئولان برای حل مشکلاتشان بودهاند؛ برخوردهای قهرآمیز، جمع‌آوری معتادان و موادفروشان، ایجاد فضاهای اصلاحی و مراقبتی و چندین راهکار دیگر که هیچ‌کدام تاکنون نتیجه ماندگاری نداشته است. حالا در جدیدترین اقدام و با توافق شهرداری تهران، بسیج قرار است به آسیب‌های اجتماعی این منطقه و محله‌ها ورود کند.
اعضای شورای شهر تهران که در دوره‌های دوم، سوم و چهارم با این اقدامات اجرائی و اجتماعی شهرداری تهران در زمینه محلات منطقه١٢ همراه بودهاند، خودشان منتقدترین‌ها هستند و شاید نزدیک‌ترین و واقعی‌ترین قضاوت دراین‌میان را مرتضی طلایی داشته باشد. او که سال‌ها خودش در کسوت فرمانده نیروی انتظامی تهران بوده است، چندی قبل به‌صراحت در گفت‌وگو با «شرق»، اعلام کرد شهرداری تهران نه‌فقط در مورد هرندی و دروازه‌غار و محلات اطراف آن موفق نبوده، بلکه اوضاع این محلات را خراب‌تر هم کرده است. اما شهرداری به کار خودش ادامه داده و حالا به دنبال واردکردن بسیج به مسئله مشکلات آسیب‌های اجتماعی این محله پرآسیب تهران است. خبرنگار «شرق» پس از اطلاع از این خبر که قرار است مجموعه بسیج مداخله‌ای متفاوت در منطقه ١٢ و به‌ویژه هرندی داشته باشد، این موضوع را از عابد ملکی، شهردار جوان منطقه ١٢، پرسید. پرسش و پاسخ‌ها عینا نقل می‌شود.
آیا موضوع ورود بسیج برای همکاری با شهرداری درباره آسیب‌های اجتماعی منطقه ١٢ صحت دارد؟ می‌توانید توضیح بیشتری درباره نحوه ورود دهید؟صحبت‌های اولیه دراین‌باره شده است.
با کجا؟با مجموعه بسیج، این ورود، ورود جدیدی نیست.
اما مسئول بسیج شهرداری می‌گوید اصلا چنین مسئله‌ای را نداریم و اصلا ورود نمی‌‌کنیم؟منظور ما بسیج شهری است که شامل بسیج پایگاه‌ها و مساجد و... می‌شود که در امور شهر و مسائل فرهنگی محلات حضور دارند، منظور بسیج شهرداری نیست.
مشخصا بگویید قرار است در چه موضوعاتی ورود داشته باشند؟در موضوعات اجتماعی و فرهنگی محلات منطقه ١٢ از جمله هرندی ورود دارند.
مگر در این مدت همکاری نداشتند که حالا داشته باشند؟بودهاند و ورود جدیدی نیست، یعنی پایگاه‌ها فعال باشند و هر مسجد یک عمق نفوذ داشته باشد، در همین راستاست.
یعنی حد عملکردشان مشخص شده است؟ممکن است در ارتباط مشترکی بین بسیج و شهرداری ارتباط پررنگ‌تری تعریف شود و حضور گسترده‌تری داشته باشند و به همین نسبت برای اقدامات فرهنگی و اجرائی‌شان مثل برگزاری نمایشگاه و سایر اقدامات فرهنگی، همکاری مشترک و ارائه امکانات خواهیم داشت.
یعنی ورود بسیج در این محله و برنامه‌های شهرداری در حد همین برنامه‌های فرهنگی است یا بیشتر می‌شود؟این ورود و نحوه تعامل شهرداری با بسیج در این محلات در حال تعریف است. طبیعتا آنها نیازی به مجوز ما ندارند و هر جا صلاح بدانند، وارد می‌شوند. همین حالا هم بسیاری از اقدامات در این محلات صورت می‌گیرد که ممکن است با برنامه‌های ما تداخل داشته باشد و باید این اقدامات را هماهنگ کنیم.
این اقداماتی که بسیج انجام می‌دهد با برنامه‌های شهرداری تداخلی ندارد؟نه، لزوما تداخلی ندارد.
هنوز برای این برنامه‌ها و همکاری اقدامی نشده است؟ما طرح فرهنگی را برای محله هرندی نوشته‌ایم که بخشی از آن مسائل امنیتی، بخشی درباره جمع‌آوری معتادان و بخش‌های فرهنگی و... است.
سؤال من این است که بسیج با این برنامه‌ریزی شما وارد همه این بخش‌ها می‌شود؟نه. در بخش‌هایی که ما بخواهیم وارد می‌شود.
پس وارد بخش‌های فرهنگی می‌شوند؟چون هنوز این طرح در حال تدوین است، نمی‌توانم درباره آن قطعی صحبت کنم. بسیج برای ما یک مدل اجتماعی و فرهنگی تهیه و ارائه کرد.
مجموعه بسیج یا بسیج شهرداری؟بسیج محله هرندی. ببینید، بسیج هر منطقه شهرداری را به عنوان یک ناحیه خود قرار داده و مثلا اسم بسیج منطقه ١٢ و هرندی، ناحیه امام‌خمینی(ره) است و چندین پایگاه دارد. اینکه چه ارکانی از بسیج در این طرح با ما همکاری دارد و چطور همکاری می‌کند را من دیگر نمیدانم.
این هماهنگی چه زمانی قطعی می‌شود؟هماهنگی از قبل وجود داشته و حالا دارد روی این مدل جدید بررسی می‌شود و جلساتی داریم و به نظر می‌رسد یک‌سری از مأموریت‌ها را می‌شود به آنها سپرد، چراکه با نیروهای مردمی و داوطلبی که دارند، می‌توانند به مدیریت شهری کمک کنند. ضمن اینکه دغدغه‌های فرهنگی آنها کمتر از ما نیست. همه ارگان‌های درگیر باید به صورت منسجم عمل کنند تا مثلا اگر بخواهیم روی مسئله جذب معتادان و کارتن‌خواب‌ها در هرندی کار کنیم، اولا هماهنگ باشیم و بعد مشکل جدیدی ایجاد نشود.
مگر نیروهای شهرداری در این محدوده کفایت نمی‌‌کنند؟شما انگار با حضور بسیج مشکل دارید.
مسئله مشکل‌داشتن و نداشتن من نیست، شما بگویید چه نیازی احساس کردید که این حضور را لازم دانستید؟رویکرد اشتباه است، بسیج افراد بیرون از محله نیستند، افرادی داخل محله هستند که نسبت به محله خود حساس هستند.
این نیروها از چه زمانی حساس و فعال شده‌‌اند؟حضور داشته‌‌اند و حالا هم می‌خواهند بخشی از این پازلی را که در منطقه وجود دارد از زمین بردارند. یکی از ارکان اصلی کار در منطقه ١٢ همکاری و همراهی مردم بوده و بخشی از این همکاری هم حضور گروه‌های مردمی و بسیج در برنامه‌های اجرائی است.
بسیج یک وجه حضوری در موضوعات اجتماعی، اخلاقی، سیاسی و... دارد که هرجا لازم بداند، ورود می‌کند. سؤال من این است که آیا قرار است در همکاری شما با بسیج از این وجه برای مسائل اجتماعی این محلات استفاده شود؟اجازه دهید بگویم این موضوع را نمی‌‌فهمم چون نیاز به تفسیر دارد.
من خیلی واضع پرسیدم آیا بسیج در هرندی با همکاری شهرداری و به عنوان مداخله‌گر اجتماعی وارد می‌شود یا نه؟مداخله‌گر یعنی چه؟
یعنی آیا با معتادان، کارتن‌خواب‌ها یا زنان سرگردان و کارتن‌خواب و... برخورد می‌کند و مثلا مثل شهرداری قرار است آنها را جمع‌آوری کند؟نمیدانم. حداقل پیشنهاد من، برای مدل این تعامل و همکاری این نیست.
ولی ممکن است چنین ورودی را داشته باشند؟آنها لزوما از ما دستور نمی‌‌گیرند.
دستور نمی‌‌گیرند، اما اگر به طور رسمی این همکاری با شهرداری اعلام شود، دیگر موجه خواهد بود!ما با بسیج برای اتفاقات فرهنگی و اجتماعی در هرندی همکاری داریم؛ همین. ما حجمی از مداخله اجتماعی و فرهنگی را تعریف می‌کنیم.
این تعریف وظایف و حوزه عملکرد تا چه زمانی اتفاق می‌افتد؟بخشی را با هم تعریف می‌کنیم و بخشی را خودشان تصمیم می‌گیرند. در بخش‌هایی که ما از آنها می‌خواهیم وارد شوند، حمایت می‌کنیم تا مشکلات محله حل شود، اما اینکه در بخش‌های دیگر هم وارد می‌شوند یا نه، من نمیدانم.ما فعالیت مشترکی داریم که در حال تعریف است اما این امور مانع سایر فعالیت‌های بسیج نمی‌‌شود و اگر خودشان بخواهند ورود کنند، ما نمیتوانیم دخالت کنیم.
با این ورود کار شهرداری هم به هم می‌خورد!ممکن است ما مخالفتی داشته باشیم اما نمیتوانیم ممانعت کنیم. درباره حضور بسیج در موضوعات فرهنگی و اجتماعی در کل شهر مخالفت‌هایی وجود داشته باشد، اما موضوع محله هرندی با کل شهر متفاوت است و حتی مداخله آنها در محله هرندی لازم است و اتفاقا هم مداخله‌ای مثبت است؛ البته نه به هر شیوه‌ای و ما آن‌قدر با هم هماهنگ هستیم که امنیت و آرامش فراهم شود.
همین هفته قبل نتیجه یک مداخله اشتباه شهرداری در خیابان ١٧شهریور این شد که بعد از سه، چهار سال مزاحمت و انواع آسیب برای یک محله، خیابان را بازگشایی کردند، درحالی‌که١٧ شهریور دیگر آن خیابان سابق نیست!از نظر من این امنیت و آرامش باید دغدغه اصلی باشد نه اینکه چطور و چه کسانی انجام می‌دهند.
حرف بر سر همین است، همان‌طور که همه تاکنون اذعان کرده‌‌اند که اقدامات شهرداری در منطقه ١٢ اثری نداشته و اوضاع خراب‌تر هم شده است.از نظر من، شما این دغدغه را ندارید، در نیت شما شک دارم.
این موضوعات ربطی به بسیج ندارددر همین حال اما محسن پیرهادی، عضو هیأت‌رئیسه شورای شهر تهران، که سال‌هاست مسئولیت بسیج شهرداری تهران را هم برعهده دارد، در پاسخ به سؤال «شرق» در این باره می‌گوید: «اصلا چنین حرفی درباره ورود بسیج در موضوعات منطقه ١٢ صحت ندارد» و بلافاصله می‌افزاید: «این موضوعات ربطی به بسیج ندارد، می‌خواهند بار اقداماتشان را به گردن بسیج بیندازند ولی ما آن‌قدر ساده نیستیم». او تصریح کرد: «شهرداری باید اول خودش مشکلش را در منطقه ١٢ و این محلات حل کند؛ مسئله این محلات کاملا شهری است و نیازی به ورود بسیج نیست. بسیج مأموریت‌های دیگری دارد».
درعین‌حال لیلا ارشد، مددکار اجتماعی و مدیریت خانه خورشید دروازه‌غار، که سال‌هاست به عنوان یک مداخله‌گر اجتماعی در این منطقه حضور دارد، در گفت‌وگو با «شرق»، با تأیید حضور بسیج برای نظم‌دهی به وضعیت معتادان، گفت: «ما شنیده‌ایم در ساخت‌وساز محله و همچنین جمع‌آوری معتادان متجاهر نیروهای بسیج فعالیت دارند. این در حالی است که من فکر می‌کنم شاید بهتر باشد نیروهای بسیج در جاهایی که کارکرد مؤثرتر دارند و همچنین در فعالیت‌های تعریف‌شده دیگری خدمات ارائه دهند. به نظر می‌رسد با وجود تجربه‌های مختلف و تأثیرگذار این سال‌ها و مطالعات بسیار، نگاه به گذشته و همچنین بررسی نتایج این اقدامات اصلا وجود ندارد و مدیران اجرائی کار خودشان را می‌کنند».
وی می‌افزاید: «درباره ورود شهرداری، بهزیستی، نیروی انتظامی یا هر ارگان دیگر و ثمره فعالیتشان پاسخ‌گویی و ارزیابی وجود ندارد و حالا هم درباره نیروهای بسیج در عین اینکه می‌توانند با راهکار درست، مؤثر هم باشند، ارزیابی وجود ندارد. من فکر می‌کنم ابتدا باید ارزیابی از برخوردهای گذشته داشته باشیم و همچنین مشخص کنیم بسیج با چه سیاستی قرار است این مداخله را انجام دهد».