"ربات‌های قاتل" در دستان سعودی‌ها

فرارو- عربستان سعودی پرونده حقوق بشر وحشتناکی دارد و جنگ خونینی در مجاورتش در جریان است. اکنون دارد خود را با روبات‌های مرگبار مجهز می‌کند.

به گزارش فرارو به نقل از دیلی بیست، درحال حاضر عربستان سعودی جدیدترین قدرتِ دارای هواپیماهای بدون سرنشین در دنیا است. و این مسئله مشکل‌ساز است، زیرا سعودی‌ها وسط جنگی تند و کثیف قرار دارند.

رسانه‌های عربستان در اواخر ماه اوت و اوایل سپتامبر اعلام کردند ریاض قراردادی با شرکت چینی "چنگدو" برای تعداد نامشخصی از هواپیماهای بدون سرنشین "دیوپکفالوس" (Pterodactylus) امضاء کرده است.

دیوپکفالوس 30 فوتی که ظاهراً شرکت چنگدو از روی هواپیماهای Predator  و Reaper مدل برداری کرده، می‌تواند ساعت‌ها پرواز و موشک و دوربین با خود حمل کند. اپراتورها روی زمین این هواپیمای بی‌سرنشین را از طریق ماهواره هدایت می‌کنند.

در دنیای این هواپیماها، دیوپکفالوس بهترین و پیچیده‌ترین نوع نیست و مطمئناً سنسورهایش از مدل‌های ساخته‌ی آمریکا ضعیف‌تر است. و این موضوع می‌تواند برای افراد بی‌گناهی که در مناطق جنگی گیر افتاده‌اند فاصله میان مرگ و زندگی باشد.

کافی است از مردم عراق بپرسید. دولت بغداد هواپیمای CH-4 را در اواخر سال 2015 از چین گرفت. در یکی از اولین مأموریت‌های این هواپیما علیه تروریست‌های داعش در ماه ژانویه، اپراتورهای هواپیما به‌طور تصادفی نظامیان دولت را هدف قراردادند که سبب مرگ 9 و زخمی شدن 14 مبارز شد.

اندرو کوک برن نویسنده "زنجیره کشتار: ظهور تروریسم با فناوری پیشرفته" به دیلی بیست گفت: "رسیدن عربستان به هواپیماهای بدون سرنشین خبر شومی است؛ به‌خصوص برای یمنی‌ها." رژیم سنی عربستان صعودی سال‌ها است که شورشیان شیعه در یمن را بمباران می‌کند که در ماه مارس 2015 به طرز قابل‌توجهی تشدید شد. حملات هوایی عربستان هزاران غیرنظامی را کشته و آثار و مناطق باستانی باارزش را نابود کرده است.

ریاض برای بهبود هدف‌گیری این هواپیماها را می‌خواهد. اما هواپیماهای روباتی همیشه حملات را دقیق‌تر و اخلاقی‌تر نمی‌کنند. گاهی ممکن است اثر عکس داشته باشند.

هواپیماهای بدون سرنشین چون نیازی به حمل خلبان و کابین ندارند، می‌توانند ساعت‌ها و گاهی روزها پرواز کنند و برای فرماندهان نظامی اطلاعات باارزشی فراهم آورند. اما زمانی که بحث جدا کردن نظامیان و غیرنظامیان باشد، معمولا این فن‌آوری بدون سرنشین موفق عمل نمی‌کند.

فیلم‌های تار و نامشخصی که این هواپیماها برمی‌دارند ممکن است به‌راحتی توسط انسان سوءتعبیر شود. کشاورزی که بیلی بر دوش دارد ممکن است مبارزی باشد که سلاحش را بر دوش گذاشته. یک مراسم تشییع‌جنازه می‌تواند شبیه به گرد هم‌آیی تروریست‌ها باشد.

کوک برن گفت: "در سال‌های اخیر حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا غیرنظامیان زیادی را کشته است که تا حد زیادی به دلیل ضعف سنسورهای هواپیماهای سیا و سازمان فرماندهی مشترک عملیات ویژه است. نوع چینی این هواپیماها مطمئناً در این زمینه بدتر و ضعیف‌ترند."

" با توجه به بی‌تفاوتی آشکار سعودی‌ها به کشتار و خسارت‌های جانبی در حملات هوایی مداوم، باید منتظر عواقب کشنده‌ای باشیم."

حداقل شش سال است که عربستان سعودی در تلاش برای رسیدن به این هواپیماهاست. در فوریه 2010، جیم اسمیت سفیر آمریکا در عربستان سعودی با شاهزاده خالد بن سلطان ( دستیار وزیر دفاع و هوانوردی آن موقع) دیدار کرد تا درباره اشتراک‌گذاری اطلاعات گفتگو کنند.

بر اساس اطلاعات منتشرشده توسط ویکی لیکس در سال 2010، سفارت آمریکا گزارش داده بود: "سفیر نگرانی‌های آمریکا درباره تصاویر ماهواره‌ای به‌دست‌آمده از منطقه مرزی یمن را ابراز کرد که می‌ترسند عربستان در عملیات نظامی به‌طور کامل از قوانین پیروی نکند؛ به‌خصوص درباره حملات به مناطق غیرنظامی."

اسمیت به یک حمله هوایی آشکار از جانب عربستان به ساختمانی در یمن اشاره کرد که به نظر می‌رسید یک کلینیک پزشکی باشد. بن سلطان گفت: "اگر ما Predator را در اختیار داشتیم، شاید با این مشکلات روبرو نمی‌شدیم."

اما آمریکا سیاستی در پیش‌گرفته که حاضر نیست هواپیماهای کشنده را به عربستان بفروشد. وزارت امور خارجه ایالات‌متحده طی بیانیه‌ای در سال 2015 توضیح داد: "دریافت‌کنندگان هواپیماهای بدون سرنشینِ آمریکا باید از این سیستم مطابق با قوانین بین‌المللی و از جمله قوانین جهانی حقوق بشر و دیگر قوانین بشردوستانه استفاده کنند."

ظاهراً عربستان سعودی این معیار را ندارد. جدیدترین ارزیابی وزارت امور خارجه از نقض حقوق بشر توسط پادشاهی عربستان نشان‌دهنده خشونت گسترده علیه زنان، قاچاق انسان، تبعیض و نقض حقوق بشر توسط پرسنل انتظامی و امنیتی بود. وزارت امور خارجه افزود: "عدم دسترسی به مدارک و عدم شفافیت دولت، ارزیابی میزان و عمق بسیاری از گزارش‌های نقض حقوق بشر را ناممکن ساخته است."

بااین‌حال، سوابق حقوق بشری عربستان مانع از خرید جنگنده‌های سرنشین دار از آمریکا نشده است؛ از جمله تعدادی F-15S . اما وزارت خارجه هواپیماهای بدون سرنشین را به‌عنوان مواردی خاص در نظر می‌گیرد. پیتر دبیلیو سینگر تحلیل گری در سازمان New America در واشنگتن دی. سی و نویسنده کتاب " انقلاب روباتیک و درگیری‌ها در قرن 21، این ربات‌های قاتل را به‌عنوان "سیاست‌های منحصربه‌فرد" توصیف می‌کند.

به‌عبارت‌دیگر، هواپیماهای بی‌سرنشین مسلح در دست سعودی‌ها خطرناک‌تر از F-15S مسلح در دستان آن‌ها است.

سعودی‌ها که از خرید هواپیما از آمریکا محروم شدند، به چین روی آوردند. از اوایل سال 2014 گزارش‌هایی وجود داشت که پادشاهی به دنبال خریدِ دیوپکفالوس است؛ اما ظاهراً خرید رسمی دو سال طول کشید. هنوز معلوم نیست چه زمانی هواپیماهای چینی وارد عملیات می‌شوند.

عربستان سعودی تنها کشوری نیست که برای رسیدن به هواپیماهای بدون سرنشین به چین روی آورده است. سینگر به دیلی بیست گفت: "چین به دولت‌هایی هواپیما می‌فروشد که آمریکا حاضر نیست با آن‌ها وارد معامله شود و یا اگر هم این کار در سیستم ما صورت گیرد با مشکلات فراوانی روبرو خواهد شد."

علاوه بر عراق، نیجریه نیز مشتری بزرگ روبات‌های مسلح پکن شده است. نیجریه نیز همانند عربستان مشکل نقض حقوق بشر دارد. نیجریه نیز جنگ هوایی فشرده‌ای علیه شبه‌نظامیان صورت داده است که در این کشور با گروه اسلامی بوکو حرام است.

در جنگ نیجریه با بوکو حرام هزاران شهروند و غیرنظامی کشته‌شده‌اند. اما سینگر معتقد است عادلانه نیست مرگ گسترده غیرنظامیان را گردن هواپیماهای بی‌سرنشین یا هر تکنولوژی دیگری بیندازیم. او گفت: "رژیم‌های بد از تکنولوژی در راه‌های بدی استفاده می‌کنند. اما دولت‌هایی که به حقوق بشر احترام می‌گذارند به‌گونه‌ای از تکنولوژی استفاده می‌کنند که منافاتی با حقوق بشر نداشته باشد."

با این استدلال، انتظار نداشته باشید هواپیماهای بدون سرنشین چین از وحشت ِ مداخله نظامی عربستان در یمن بکاهد. در واقع، زمانی که سعودی‌ها این فناوری را وارد جنگ یمن کنند، شرایط برای غیرنظامیان بدتر از الآن خواهد شد.