کابوس دیدن و هراس شبانه دو عامل شایع بیدار شدن کودکان از خواب هستند که بیشتر والدین آنها را با هم اشتباه می‌گیرند.
به گزارش ایسنا، پیش از آنکه به تفاوت بین کابوس و هراس شبانه پی ببریم لازم است نسبت به روند خواب نرمال آگاهی پیدا کنیم. چرخه خواب تمامی کودکان و بزرگسالان مراحل خواب عمیق و خواب سبک را شامل می‌شود. به طور طبیعی فرد ابتدا به خواب عمیق می‌رود و سپس وارد چرخه خواب سنگین و سبک می‌شود. این چرخه خواب در کودکان ۳۰ تا ۶۰ دقیقه و در افراد بزرگسال حدود ۹۰ دقیقه به طول می‌انجامد.
زمانی که فرد وارد مرحله خواب سبک می‌شود برای چند لحظه بیدار می‌شود، اطراف خود را می‌بیند و اگر مشکلی وجود نداشت مجدد به خواب می‌رود.
کابوس دیدن و هراس شبانه در بخش‌های مختلف چرخه خواب و قسمت‌های مختلف شب رخ می‌دهند. به طور معمول هراس شبانه پیش از نیمه شب رخ می دهد و کودک بین مرحله خواب عمیق و سبک آن را تجربه می کند. در این شرایط بدن بیدار است اما ذهن هوشیاری ندارد. در حالی که کابوس پس از نیمه شب و هنگام خواب سبک رخ می‌دهد.
کودک به هنگام هراس‌های شبانه شروع به جیغ کشیدن کرده و با چشم های باز به سرعت نفس می‌کشد. همچنین ضربان قلب بالایی پیدا می‌کند هر چند از آنجایی که واقعا بیدار نیست رفتارهای خود را پس از بیدار شدن به یاد نمی‌آورد. کودکی که دچار هراس شبانه شده حتی اگر چشمانش کاملا باز باشد و شما هم درست جلوی او قرار گرفته باشید اصلا نمی داند که آنجا هستید. کودک در این زمان همچنان خواب است و کلمات و آغوش شما اثری روی او ندارد.
شما نمی توانید فرزندتان را در خلال هراس شبانه بیدار کنید. زمان ترس شبانه کوتاه است و کودک دوباره مثل اول با آرامش به خواب می رود. صبح کودک اصلا نمی داند چه اتفاقی افتاده است و معمولا وقتی ترس های شبانه تمام می شوند هیچ اثری از خود باقی نمی گذارند. اگر تشخیص دادید که کودک دچار ترس شبانه شده است و نه کابوس، هیچ کاری از دست شما بر نمی آید. این پدیده طبیعی مربوط به خواب عمیق است و در زمان بیداری ادامه ندارد.
اما در کابوس دیدن کودک به طور معمول کاملا از خواب بیدار می‌شود و می‌تواند به هنگام صبح هر آنچه را دیده و پس از آن برایش اتفاق می‌افتد به یاد آورد. کابوس کودکان از بزرگسالان بزرگ تر و ترسناک تر است. در این مرحله کودک نوپا نسبت به خطرات دنیا آگاهی پیدا می کند. متوجه می شود انسان آسیب می بیند، گل ها می میرند و پدر و مادرش هم می توانند مریض شوند. حتی شادترین کودکان نیز با خاطراتی از نگرانی های واقعی و خیالی به خواب می روند و این نگرانی ها خود را در رویا نشان می دهد.
هنگامی که کودک تان جیغ زنان از خواب می پرد بهتر است مطمئن شوید که در دام کابوس گرفتار آمده یا دچار هراس شبانه شده است. اگر کابوس باشد خودش بیدار می شود، اما سعی می کند تشخیص دهد کدام دنیا واقعی است. در این صورت او را آرام کنید و به واقعیت برگردانید، با او صحبت کنید که کابوس واقعی نیست، پیش او بمانید تا مطمئن شوید همه چیز رو به راه است. لمس کردن شما، شنیدن صدای‌تان، دیدن صورت‌تان یا حتی بوی آشنای شما به او کمک می کند بر ترس خود غلبه کند.
به گفته کارشناسان، کودکانی که به طور مرتب و در یک زمان مشخص هر شب دچار هراس شبانه می‌شوند باید با تکنیک «بیدار شدن برنامه ریزی شده» تحت درمان قرار گیرند. به این ترتیب که کودک را ۳۰ دقیقه پیش از شروع هراس شبانه از خواب بیدار می‌کنیم در این شرایط چرخه خواب باز تنظیم می‌شود.
به گزارش لایوساینس، برخی بیماری‌ها و کمبود خواب از عوامل موثر در بروز کابوس و هراس شبانه هستند.