باورش برای خیلی‌ها سخت است که فلان شماره تلفن همراه قیمتش یک میلیارد باشد! شماره‌هایی رند که می‌شود با پولش خانه‌ای وسط شهر خرید با یک ماشین لوکس 100 میلیونی. البته این خط‌ها مشتری‌های خاصی دارند که حاضرند پول‌های چند صد میلیونی برای تصاحب آنها بپردازند.
خرید و فروش سیمکارتهای رند فقط محدود به آدم‌های خاص نیست بلکه برای خودش دنیایی دارد با صدها سلیقه! یکی به دنبال خط پله‌ای است، آن یکی تاریخ تولد، یکی آیینه‌ای و... دنیای خطبازها متفاوت‌تر از چیزی است که تصورش را کنید. دنیایی است با هزاران یا شاید میلیون‌ها شماره.
به گواه فروشندگان سیمکارتهای رند، بیشترین خریداران این سیم‌کارت‌ها برخلاف نظر مردم که تصور می‌کنند بازیگران و هنرمندان باشند، اغلب فوتبالیست‌هایی هستند که حاضرند 200 تا 300 میلیون برای یک خط هزینه کنند. برعکس هنرمندان از شماره‌هایی استفاده می‌کنند که دسترسی به آنها سخت باشد.
سیری در تاریخ تلفن همراه در ایران
سال 72 پس از اینکه 4 سیم کارت به طور آزمایشی در اختیار کارکنان نهاد ریاست جمهوری قرار گرفت، ثبت‌نام برای فروش تلفن‌های بی‌سیم که آن زمان تکنولوژی عجیبی بود، آغاز شد. اما به دلیل استقبال نکردن مردم از آن، روند ثبت‌نام چندین ماه به طول انجامید. در نهایت شرکت مخابرات ایران و شرکت پست، توافق کردند به کسانی که در این زمینه بازاریابی کنند و بتوانند مشتری بگیرند، مبلغی به عنوان پاداش پرداخت کنند. برای تبلیغات بیشتر و جذب مشتری تیترهایی همچون «فراخوان برای ثبت‌نام نخستین شبکه تلفن متحرک جیبی» یا «با تلفن همراه همیشه در مقصد هستید» در روزنامه‌ها منتشر شد و 185 هزار نفر در سراسر کشور برای ثبت‌نام مراجعه کردند. قیمت 570 هزار تومان بود. 500 هزار برای خرید سیم‌کارت و 70 هزار تومان برای گوشی. قرار بود سیم‌کارت‌ها در مدت زمان 6 ماهه در اختیار مشتریان قرار بگیرد ولی بدقولی‌های مخابرات بعضی از مردم را دلسرد و مجبور به پس گرفتن پول خود کرد.
سال 75 سیم‌کارت‌ها در اختیار ثبت‌نام‌کنندگان قرار گرفت. در این سال تهران 9 هزار و 200 مشترک داشت. خطوط تلفن سیار در ابتدای فعالیت، نقاط کور زیادی داشت ولی این نقص فنی هرگز از تعداد متقاضی‌هایش نکاست و برخلاف تصور قیمت آن روز به روز افزایش یافت. بیشتر سیمکارتهای عرضه شده در اختیار مسئولان دولتی، پزشکان، مهندسان، بازاری‌ها و کارمندان ارشد بود و از سویی سرمایه‌گذاری پرسودی برای کسانی محسوب می‌شد که با 500 هزار تومان می‌توانستند ظرف مدت 6 ماه پول‌شان را دو برابر کنند. اما در تمام آن سال‌ها رند بودن شماره و شروع شماره با فلان کد آنچنان اهمیتی نداشت و به جرأت می‌توان گفت اصلاً کسی به‌دنبال چنین چیزهایی نبود. حالا با گذشت 22 سال از ورود تلفن همراه که با تأخیری نزدیک به 20 سال همراه است، بنابر گفته دکتر واعظی، وزیر ارتباطات، بیش از 71 میلیون نفر در کشور از آن بهره‌مند هستند.
شماره رند چند؟
خواسته یا ناخواسته برای خرید سیم کارت گذرم به یکی از دفاتر امور مشترکین افتاد. قیمت سیم‌کارت‌هایی که توی فهرست نوشته شده بودند برق از سرم پراند: 1112535××09 قیمت 35 میلیون، 2505053××09 قیمت 8 میلیون، 1001050××09 قیمت 70 میلیون و... قیمت‌ها از یک میلیون شروع می‌شد و به 100 میلیون می‌رسید.
سیم کارتی که تمایل به خریدش داشتم کد 3 بود و قیمتش یک میلیون و 500 هزار تومان. از فروشنده که خانم جوانی بود پرسیدم شماره رند چقدر گرانتر از شماره عادی است.
«خیلی فرق می‌کند. مثلاً سیم کارت کد یک، قیمت پایه‌اش از 2 میلیون و 500 هزار تومان شروع می‌شود و با توجه به قدیمی و رند بودن خط به چند صد میلیون می‌رسد. حتی خط داریم که یک میلیارد خرید و فروش شده است. خطی که بین اعدادش هماهنگی نباشد و خوش بیان نباشد سیم‌کارت عادی محسوب می‌شود و هر چقدر رند باشد قیمتش براساس کد یک، 2، 3 و حتی 4 بودنش تغییر می‌کند. در حال حاضر کد یک با اختلاف بسیار زیادی از کدهای دیگر پرفروش و گرانتر است.»
خانم سارا کیانی از سال 81 و با توجه به علاقه زیادی که به خرید و فروش سیم کارت داشته وارد این بازار شده است و به گفته خودش تنها زنی است که در این صنف و البته با مجوز، مشغول به کار است. وی درباره مشخصات سیمکارتهای رند می‌گوید: «خرید و فروش سیم کارت‌های رند از 8- 7 سال پیش افزایش چشمگیری داشته و با قیمت‌های بسیار بالایی فروخته می‌شود.
سیمکارتهای رند معمولاً دارای چنین طبقه‌بندی هستند مثل شماره پله‌ای از اول 4445124××09، شماره پله‌ای از آخر 1385657××09، پله‌ای 3 شماره 515253×××09، شماره آیینه‌ای 1255445××09، شماره هزاری 1200078××09، شماره سه پله 1275797××09، شماره ترتیبی 1234595××09 یا 12345678××09، شماره تاریخ تولد ×××1360××09، شماره جفت جفت 334455×××09 شماره حروف ابجد مثل 110، 555 و... هر یک از این سیم‌کارت‌ها براساس کدی که دارند قیمت‌شان ارزش بیشتری پیدا می‌کنند.
کدهای لاکچری
سر زدن به سایت‌های خرید و فروش سیم کارت و این دفتر و آن آگهی نشان می‌دهد سیم‌کارت بازار پر رونقی دارد و در این میان دلالها بیشتر از همه سود می‌برند. شماره‌های رند را هر طور شده از فروشندگان بی‌اطلاع از همه‌جا می‌خرند و با گرفتن سودی دندان‌گیر به خریداران که یا دفاتر امور مشترکین یا دفاتر خصوصی دیگر هستند، می‌فروشند.
احمد عابدی یکی دیگر از فروشندگان سیم‌کارت که 15 سالی است در این زمینه فعالیت می‌کند و نزدیک به 300 خط برای فروش دارد می‌گوید: «از چند سال پیش که خرید و فروش خط رند رونق گرفت، خیلی از سودجویان از بازارهای دیگر به این بازار کوچ کردند و با دلالی باعث شدند قیمت خط‌ها، بی‌جهت بالا برود. مثلاً خط رندی که 4 سال پیش 55 میلیون ارزش داشت و من آن را 60 میلیون به مدیرعامل یک شرکت بازرگانی فروخته بودم الان به قیمت 500 میلیون رسیده. باورش حتی برای من و همکارانم که سال‌هاست در این کار هستیم خیلی سخت است که خطی با قیمت 60 میلیون چطور در عرض 4سال به این رقم رسیده؟ جوابش یک کلمه است؛ دلال‌بازی. برخی دلالها شماره‌های شهرهای سمنان، قم، قزوین، کرج و زنجان را که کدشان با تهران یکی است به قیمت‌های بالایی می‌فروشند و در واقع سر مشتری کلاه می‌گذارند.»
فوتبالیست‌ها رکورددار خرید سیمکارتهای رند
به گفته بیشتر کسانی که در این کار هستند، تهران رکورددار بیشترین خرید و فروش سیمکارتهای رند در کشور است و در این میان فوتبالیست‌ها سرآمدند!
عابدی ادامه می‌دهد: «خریداران خط‌های رند مدیران و کارخانه‌داران و مؤسسات تبلیغاتی و بازرگانی هستند و برخلاف تصور مردم که هنرمندان و بازیگرها خط رند دارند و به دنبال خط‌های خاص هستند. فوتبالیست‌ها مشتری پر و پا قرص اینچنین خط‌هایی‌اند. البته دسته دیگری هم هستند که به «خطبازها» مشهورند. این دسته مدام خط‌‌‌شان را می‌فروشند و به دنبال خط رندتری می‌گردند. نوعی وسواس، مثل کسانی که حتماً باید لباس برند بخرند یا یک چنین چیزی. در این میان آدم‌هایی هم هستند که برای هزار و یک دلیل خط رند اجاره می‌کنند، به طور مثال اجاره خط 500 میلیونی در ماه 50 میلیون است.»
خط‌های پرفروش
بیش از 71 میلیون مشترک از خطوط اپراتورهای تلفن‌های همراه استفاده می‌کنند که حدود 10 درصد از آنها دارای خطوط رند هستند. در این میان فعالان این صنف می‌گویند که 4 کد ابتدایی همراه اول بیشترین خرید و فروش را به خود اختصاص داده است.
سارا کیانی در این باره می‌گوید: «بیشترین خرید و فروش مربوط به کد یک و بعد از آن کد 4 و سپس کدهای 2 و3 است. البته شماره‌های رند اپراتورهای دیگر هم با قیمت‌های میلیونی به فروش می‌رود ولی قابل مقایسه با این 4 کد نیست.
به نظرمن و هم‌صنفی‌هایم خط‌های رند قیمت‌های غیرواقعی پیدا کرده و تقاضای بیش از حد و محدودیت شماره‌ها هم بی‌تأثیر در افزایش قیمت نیست. آدم‌هایی را سراغ دارم که به خاطر چشم و هم‌چشمی ماشین خودشان را فروخته‌اند و شماره رند خریده‌اند. برخی برای کلاس، دنبال چنین خط‌هایی هستند و بعضی برای درآمد بیشتر!» یادم نمی‌رود یکی از آشناها برای خریدن خط رند، دست به کاری زد که بند رفاقت‌مان را برید. او شماره‌ای را که می‌خواست و صاحبش نمی‌فروخت به 20 نفر داد تا هر از گاهی زنگ بزنند و بگویند: « تخلیه چاه است؟» آنقدر زنگ زدند که مالک خط عاصی از این مزاحمت‌ها مجبور شد خط رندش را زیر قیمت بازار بفروشد!
خط اعتباری شماره شما، دست ماست
به محض برقرار شدن ارتباط، شروع می‌کند به توضیح دادن: «اعتباری خط شما با همین شماره در حال حاضر موجود است. اگر تمایل دارید در موردش توضیح بدهم.» منتظر نمی‌ماند تا تمایلم را اعلام کنم. همان‌طور مسلسل‌وار شروع به ارائه توضیحات‌اش می‌کند: «این خط با دو پیش شماره فلان و فلان الان در شبکه موجود است. قیمت‌اش هم فلان قدر است. اگر مایلید همین امروز اقدام کنید. ممکن است خط فروش برود. متقاضی‌اش زیاد است.» دارم فکر می‌کنم اگر شماره خط اعتباری مشابه شماره من است، قاعدتا مشتری پر و پا قرص‌اش خودم باید باشم. پس چرا خانم آن طرف خط، اصرار دارد هرچه زودتر برای خرید اقدام کنم وگرنه مشتری یا مشتری‌های دیگر، خط را از چنگ‌ام درمی‌آورند؟ حوصله بحث کردن ندارم. از فرصت کوتاه پیش آمده هنگام آب دهان قورت دادن خانم استفاده می‌کنم و می‌گویم: «خیلی ممنون. تمایلی ندارم.» بدون اینکه کلامی بگوید، تلفن را قطع می‌کند.
خیلی‌ها را دیده‌ام که وقتی شماره تلفن همراه‌شان را اعلام می‌کنند، اول خط ثابت‌شان را می‌گویند و پشت بندش ادامه می‌دهند که همین شماره، 0936 یا 0939 هم هست. خط ثابت را معمولاً هر موقع و برای هرکسی جواب نمی‌دهند. یک جورهایی خط خصوصی محسوب می‌شود و گاهی اوقات خیلی باید با طرف، ندار باشید تا شماره ثابت‌اش در حافظه گوشی‌تان ذخیره شود و در صورت تماس، جواب‌تان را بدهد. البته آن هم برای خودش شرایطی دارد. مثلاً بعضی‌ها در ساعت کاری، تلفن ثابت را به هیچ عنوان جواب نمی‌دهند و صدالبته که خط اعتباری برای همان وقت‌هاست. اصلاً خیلی بهشان برمی‌خورد اگر شما فرد نزدیکی نباشید و با خط ثابت‌شان تماس بگیرید. مدل جواب دادن‌شان هم به خط ثابت و اعتباری، یک جور نیست.
خط ثابت را معمولاً با یک صدای زیر و آرام جواب می‌دهند و برای خط اعتباری، فرقی نمی‌کند تن صدا و حال و هوای صاحب خط، چراکه فرد آن سوی خط اصولاً انتظار خاصی ندارد وقتی با خط اعتباری تماس گرفته است. این مسأله البته ربطی به آن ندارد که شماره خط ثابت و اعتباری‌تان، یکی باشد و در مورد بسیاری از دارندگان دو خط ثابت و اعتباری صدق می‌کند. ولی اینکه شماره دو یا سه خط‌تان یکی باشد، به هرحال کلاس خودش را دارد و برای تماس‌گیرندگان هم راحت‌تر است. بگذریم از اینکه دیگر کسی شماره تلفن حفظ نمی‌کند و به لطف گوشی‌های هوشمند، شماره‌ها تمام و کمال در حافظه ضبط و ثبت شده‌اند.