یک کارشناس صنعت خودرو می‌گوید: «قیمت و سرقفلی ورود به بازار ایران خیلی بیشتر از قول‌های سرمایه‌گذاری است که پژو تاکنون به خودروسازان داخلی داده است.»
صنعت خودرو کشور این روزها به شدت درگیر مذاکرات فشرده با خودروسازان دنیا است و به نظر می‌رسد در این زمینه تاکنون پژو توانسته در این رقابت‌ها پیروز ماجرا باشد. اما در این جریانات، این خودروساز فرانسوی تاکنون دست بالا را در قراردادها و مذاکرات خود پیش گرفته و در تلاش است حداکثر سود را از آن خود کند.
شواهد حاکی از آن است که طی چند ماه گذشته تفاهم‌نامه پژو با ایران‌خودرو، جز مونتاژ سه مدل خودرو پژو هیچ منفعت دیگری نداشته است و در عین حال، تفاهم‌نامه‌ای که میان سایپا و پژو منعقد شد هم در صورت قطعی شدن، تا دو سال دیگر عملیاتی نخواهد شد.
همه این مسایل گویای آن است که این خودروساز فرانسوی در شرایطی چشم به بازار ایران دوخته است که همچنان تصمیم ندارد سرمایه‌گذاری در کشور داشته باشد و هزینه تولید پژو تنها از جیب ایرانی‌ها خواهد رفت؛ تا جایی که برخی از کارشناسان عنوان می‌کنند: «قیمت و سرقفلی ورود به بازار ایران خیلی بیشتر از قول‌های سرمایه‌گذاری است که پژو تاکنون به ایران‌خودرو و سایپا داده است.»
در این خصوص فربد زاوه، یکی از کارشناسان خودرو کشور در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین می‌گوید: «من معتقد نیستم که ارائه امکانات تولیدی و تولید توسط خارجی‌ها به ضرر ما باشد، بلکه اتفاقا اگر بنا باشد ما سرمایه‌گذاری روی محصولات پژو نکنیم، به نفع ما خواهد بود.»
وی توضیح می‌دهد: «در واقع اگر ما بنا باشد هزینه تولید پژو را در کشور بدهیم، این هزینه احتمالا از منابع بانکی و یا صندوق توسعه ملی تامین خواهد شد؛ به طوری که منافع ملی کشور در اختیار یک برند خارجی قرار می‌گیرد و با انحصاری که مجبور می‌شویم برای حفظ سرمایه خودمان ایجاد کنیم، فقط پژو را منتفع کرده‌ایم.»
این کارشناس صنعت خودرو متذکر می‌شود: «مشکل قضیه این‌جاست که پژو تاکنون سرمایه‌گذاری خاصی در کشور ما نکرده، ولی میلیاردها دلار سرمایه ما درگیر پژو شده و پژو سود برده است.»
زاوه ادامه می‌دهد: «حال اگر پژو واقعا سرمایه در گردش به کشور وارد کند (یعنی در ازای ارسال قطعات تضمین بانکی اعطا نشود) و ریسک سرمایه با پژو باشد، ما برنده‌ایم. ولی وقتی صحبت از یوزانس 18 ماهه می‌شود، یعنی ما فقط وام گرفته‌ایم، نه سرمایه‌گذار وارد کرده‌ایم.»
ریشه مشکلات، مدیریت دولتی است
این کارشناس صنعت خودرو در ادامه ریشه این مشکل را همچون تمام مشکلات صنعت خودروی کشور در مدیریت دولتی می‌داند و می‌گوید: «دولت بنا به گفته رییس‌جمهور در سومین همایش صنعت خودرو، بدترین مدیر بنگاه‌داری است، ولی این تصور در برخی وزارتخانه‌ها وجود ندارد.»
زاوه می‌افزاید: «هم‌اکنون همه آمد و رفت‌ها محدود به دو قرارداد با یک شرکت شده است که احتمالا منابع مالی را هم خودمان باید بدهیم که اقلا بازار را از چنگ چینی‌ها در بیاوریم و به دست فرانسوی‌ها بدهیم.»
وی تصریح می‌کند: «قصد دفاع یا حمله به چین یا فرانسه را ندارم، عرض بنده این است که هر شرکتی که قصد دارد از منافع ایران منتفع شود، باید خودش هزینه آن را بپردازد، نه ملت و دولت.»
این کارشناس صنعت خودرو عنوان می‌کند: «این را بارها گفته‌ام که شرکت‌ها نیاز ندارند که برای سهم بازار سرمایه‌گذاری کنند یا محصول متناسب از باب قیمت کیفیت و مشخصات فنی ارائه دهد. شرکت‌ها کافی است در مذاکره با مدیران وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت آنها را راضی کنند.»
پژو نگران بازار نیست
زاوه در پاسخ به این پرسش که در این شرایط فکر نمی‌کنید شرایطی مشابه سال‌های گذشته در خصوص پژو ما را تهدید کند؛ به طوری که پژو به صورت یک‌طرفه قرارداد با ایران را کنار گذاشت، می‌گوید: «شاید نتیجه‌ای به مراتب بدتر بگیریم.»
وی توضیح می‌دهد: «در دوره قبل پژو نگران حذف توسط رقبا نبود و وزارتخانه دخالت آشکار در تنظیم بازار نمی‌کرد. سازمان گسترش حتی با رنو وارد مذاکره شد و قرارداد تولید مشترک امضا کرد. سمند و تیبا در مراکز تحقیقاتی ایران‌خودرو و سایپا در جریان بود. اما الان تلاش رنو برای سرمایه‌گذاری بی‌نتیجه است. محصولات جدید داخلی تنها تغییرات کوچکی بر روی بدنه‌های موجود کرده است. شرکت‌های مشتاق به ورود به ایران نیز به دو شرکت داخلی سوق داده می‌شوند.»
این کارشناس صنعت خودرو متذکر می‌شود: «در چنین شرایطی پژو بعید است نگران باشد. پژو هم با ایران‌خودرو شریک شده است و هم سایپا. نگرانی از باب بازار بعید است داشته باشد.»
زاوه عنوان می‌کند: «به نظر من جهت این سیاست‌ها مثبت نیست و صنعت خودروی ایران از این رفتار متضرر خواهد شد.»
سرقفلی ورود به بازار ایران گران است
این کارشناس صنعت خودرو همچنین می‌گوید: «توجه کنید که ایران‌خودرو و سایپا 89 درصد بازار را در اختیار دارند و شراکت با هر دو آنها، بیشتر برای اطمینان و تضمین حضور است.»
زاوه می‌افزاید: «به نظر من قیمت و سرقفلی ورود به بازار ایران خیلی بیشتر از قول‌های سرمایه‌گذاری است که پژو تاکنون به ایران‌خودرو و سایپا داده است.»
وی عنوان می‌کند: «من معتقدم صنایع کشور هیچ‌وقت نمی‌توانند در فضای بسته رشد کنند. این تفکر منسوخ و شکست خورده است.»
این کارشناس صنعت خودرو ادامه می‌دهد: «وقتی ما از ترس رقبا درهای واردات را ببندیم، یعنی به تولیدکننده داخلی چراغ سبز برای تولید بی‌کیفیت گران داده ایم. به عبارتی، نه بالندگی در راه خواهد بود و نه طبعا صادرات.»
زاوه متذکر می‌شود: «اگر بناست و دلمان می‌خواهد صنعت خودرو را که هزاران نفر در ـن اشتغال دارند و میلیاردها دلار در آن سرمایه گذاری شده است و مملو از پتانسیل‌های توسعه و صادرات است را گسترش دهیم، بهتر است قوانین را در جهت اعتلای اقتصاد وضع کنیم و فارغ از سلایق شخصی، چارچوبی را دنبال کنیم که توسعه‌ساز باشد و البته بگذاریم بنگاه‌داری توسط مردم و سیاست‌گذاری برای تسهیل بنگاه‌داری توسط دولت انجام شود.»
وی خاطرنشان می‌کند: «دولت بنگاه‌دار و مردم سیاست‌گذار تجربه موفقی نبوده است.»